‘Arabische nieuwszenders laten zien wat er echt gebeurt’


De Nederlandse schrijver en socioloog Mohammed Benzakour ging een week in Molenbeek logeren. Wat hem het meest opviel: de stortvloed aan gruwelnieuws uit Syrië op Arabische satellietzenders, en de impact daarvan op de mensen die ernaar kijken. Hij schreef er een opiniestuk over in ‘NRC handelsblad’.


‘Ik had het gehad met al die commentaren en analyses over Molenbeek, door mensen die er nooit zijn geweest’, zegt Mohammed Benzakour, auteur van de roman De koning komt (De Geus). ‘Ik was nieuwsgierig naar hoe het er in Molenbeek echt toegaat, dus ben ik er een weekje gaan rondlopen. Ik heb met veel mensen gepraat, ik heb veel koffie gedronken, en ik heb heel veel televisie gekeken. In haast elk etablissement hangt immers een flatscreen-tv, waarop van ’s morgens tot ’s avonds nieuws is te zien. Nieuws van Arabische satellietzenders. Al Jazeera, Al Arabiya, Al Sharqiya onder meer. Maar er zijn ook honderden lokale zenders, het aanbod is schier eindeloos. Allemaal brengen ze vooral nieuws uit Syrië. Beelden uit Raqqa, over de gevolgen van de bombardementen door het Westen op IS.’


U schrijft in ‘NRC’ dat u geregeld een wolkje maagzuur moest wegslikken bij het bekijken van de beelden.

‘De gruwel wordt op geen enkele manier weggemoffeld. De Arabische zenders laten de gevolgen op de grond zien van de luchtaanvallen: platgebombardeerde huizen, uiteengereten lichamen, moeders die jammeren bij hun dode kinderen, kinderen die in het puin op zoek zijn naar hun ouders. De stroom aan gruwelijke beelden is nauwelijks te harden. En wat doen de westerse media? Die laten opstijgende drones zien en een verre rookpluim, en vertellen er bij dat er die dag 23 doden zijn gevallen.’


U beschuldigt westerse media ervan die beelden moedwillig niet uit te zenden?

‘Daar spreek ik me liever niet over uit, ik ben geen media-expert. Ik schrok er alleen maar van dat ik dergelijke beelden alleen zag door naar die Arabische zenders te kijken. Dit is de werkelijkheid, kon ik alleen maar denken. Deze mensen hebben de moed om in oorlogsgebied te gaan filmen wat er echt is gebeurd. Ik weet wel dat westerse cameraploegen daar niet geraken. Ik weet ook dat de Syrische staatszender niet objectief is, en dat sommige lokale zenders alleen kunnen tonen wat IS hen laat zien, maar zenders als Al Jazeera hebben toch internationale faam, die brengen het nieuws zoals het is. Zij berichten net zo goed over de gruwel van IS als over die van de westerse bombardementen.’


Los daarvan is de impact van die beelden op de kijkers in Molenbeek enorm, schrijft u.

‘Je voelt de frustratie en de woede per minuut toenemen, overal waar mensen naar die nieuwszenders kijken. En ze kijken overal: op café, maar ook in de huiskamer. Mensen zijn woest over de vreselijke dingen die ginds gebeuren: hoe de Syriërs in de tang zitten tussen IS op de grond en de westerse aanvallen uit de lucht. Er wordt gevloekt en geschreeuwd tegen het Westen als er weer eens beelden opduiken van een school of een ziekenhuis dat aan gruzelementen is gebombardeerd. Er ontstaan verhitte discussies, over hoe de aanslagen in Parijs hier wekenlang het nieuws beheersten. “Bij ons is het elke dag Parijs”, hoorde ik iemand zeggen. “Je kunt niet verwachten dat in de Arabische wereld elke dag bloed vloeit, en dat er niet enkele spatten op onze jassen terecht*komen.” De haat tegen het Westen neemt daardoor hand over hand toe.’


Ziet u de satellietzenders als een bron van radicalisering?

‘Dat kan ik na een verblijf van een week moeilijk inschatten. Wel kan ik kan me voorstellen dat mensen die al gemarginaliseerd zijn in deze samenleving, na het zien van die beelden makkelijker over te halen zijn om radicale dingen te doen. Maar dat is niet de schuld van die nieuwszenders, wel van wat ze laten zien. Ik denk dat het intussen wel duidelijk is dat die luchtbombardementen meer kwaad dan goed doen: je zult er IS nooit mee klein krijgen, en je voedt er de haat tegen het Westen mee.’


DS, 16-12-2015 (Tom Heremans)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB