Wat zeg je tegen leerlingen die te veel drinken?

“Ik hoor van klasgenoten dat Stijn (14) dit weekend stomdronken was op een lokale fuif”, mailt klasleraar Rita, de redactie. ”Leerlingen doen in hun vrije tijd natuurlijk wat ze willen. Toch voel ik me ook verantwoordelijk. Wat doe/zeg ik?” Klasse vraagt het aan Ilse Bernaert van de Vereniging voor Alcohol en andere Drugproblemen (VAD ).

Leraren krijgen wel vaker informatie over het privéleven van hun leerlingen. Omdat ze dicht bij hun leerlingen staan, omdat andere leerlingen hen aanspreken of via sociale media. Ga steeds respectvol om met die informatie. Lach het verhaal van Stijn niet weg of doe niet alsof je het niet hebt gehoord. Spreek hem erover aan. Doe dat niet tijdens, maar buiten de les. Zeg wat je hebt gehoord en uit je bezorgdheid zonder te (ver)oordelen: “Ik heb gehoord dat je stevig hebt gedronken dit weekend en maak me daar wat zorgen over.” Luister naar zijn verhaal, stel vragen naar hoe hij alles heeft beleefd: “Vertel eens, wat is er gebeurd.” Vermijd waarom-vragen. Wijs op de mogelijke risico’s van alcohol en naar het wettelijke kader: alcohol verkopen, schenken of aanbieden aan minzestienjarigen is verboden. Zie je ook in de klas gedrag van Stijn waar je je zorgen om maakt? Dan is er misschien meer aan de hand. Praat erover met de leerlingbegeleider.

Natuurlijk ligt de eerste opvoedingsverantwoordelijkheid voor Stijn bij zijn ouders. Maar dat betekent niet dat je als leraar niet vanuit je eigen pedagogische verantwoordelijkheid kan handelen. Jongeren zijn, door hun leeftijd, extra kwetsbaar voor de schadelijke gevolgen van alcohol. Hun hersenen zijn nog volop in ontwikkeling en alcohol kan, vooral bij frequent gebruik, die groei verstoren en leiden tot leerproblemen. Overmatig alcoholgebruik kan ook de ontwikkeling van een eigen identiteit afremmen en een invloed hebben op gedrag en karakter. Jongeren hebben vaak nog niet de nodige sociale vaardigheden om met probleemsituaties als gevolg van overmatig alcoholgebruik om te gaan. Er zijn dus genoeg redenen om jongeren te helpen om zelfbewuste, gezonde keuzes te maken rond alcohol. Bekijk het gesprek met Stijn als een leerkans. Zijn ouders betrekken doe je in dit geval beter (nog) niet. De feiten speelden zich niet af in de schoolse context en je hebt enkel ‘horen zeggen’ dat Stijn stomdronken was. Bovendien kan het je relatie met hem hypothekeren.

Moet elke leraar dat gesprek aangaan? Nee, integendeel. Veel hangt af van je positie als leraar: sta je dicht bij de leerlingen, hebben jullie een goede relatie? Maar ook: voel jij je er comfortabel bij om dergelijke gesprekken te voeren? Is dat niet zo, signaleer dan wat je gehoord hebt aan de leerlingenbegeleider. Hij kan dan het gesprek doen. Leerlingen doorprikken het meteen als je niet authentiek bent.

Als er op school een duidelijk alcohol- en drugbeleid is, voel je je sterker om zo’n gesprek aan te gaan en zal een leerling niet verwonderd zijn als je hem op zijn gedrag tijdens het weekend aanspreekt. Stel dat Stijn naar een schoolfuif was geweest, dan heb je de regels natuurlijk mee in de hand en ben je als school mee verantwoordelijk dat je de wet respecteert: geen alcoholische dranken voor leerlingen onder de zestien.

Info, feiten en cijfers, wetgeving en onderzoek over drugs en alcohol vind je op www.vad.be. Je leest er ook hoe je met preventie van alcohol en drugs op school aan de slag kan.

Bron: Klasse
Eigen mening:
Ik zou het zelf heel raar vinden moest een leerkracht zich 'moeien' met wat ik doe in het weekend. Ik weet ook niet of ik er zelf iets van zou zeggen wanneer ik hoor dat een leerling drinkt. Het lijkt mij voornamelijk de taak van de ouders om er iets over te zeggen. Ik zou niet echt weten hoe ik ermee moet omgaan.

Ik denk dat Stijn en zijn klasgenoten nogal zullen lachen als zijn leerkracht hem apart neemt om te spreken over zijn zatte verhalen en om hem te wijzen op de gevolgen. Als de leerkracht dat zou moeten doen zal ze waarschijnlijk haar handen wel vol hebben in een secundair onderwijs. Een leerling kan/mag volgens mij al wel eens zat zijn geweest in zijn privéleven. Hier moet niet meteen een drama van gemaakt worden vind ik. Het is normaal eens zat te zijn wanneer je in een experimentele levensfase zit en tracht te ontdekken welke weg je uit wil gaan. Wel vind ik het belangrijk dat de leerkracht klassikaal bv. in een thema 'alcohol en drugs' wijst op de gevaren. Door leerlingen te laten spreken over hun ervaringen met dit thema kan je de houding van bepaalde leerlingen ten opzichte van het thema zachtjes om proberen te buigen. Meteen zeggen en dat en dit en dat is niet goed... helpt niet volgens mij.

Ik denk dat het inderdaad moeilijk is om dit op te merken als leerkracht. Zelf is het voor ouders vaak moeilijk te signaleren. Ik denk dat het daarom vooral belangrijk is dat ouders en leerkrachten werken aan de juiste waarde en normen zodat leerlingen zelf kunnen inschatten waar de grens ligt. Als er nu echt signalen worden opgevangen als leerkracht denk ik nu wel dat het mogelijk moet zijn om daarover te communiceren met de klasleraar die op een subtiele manier hierover iets kan laten vallen op een oudercontact.

__________________
Men occasionally stumble over the truth, but most of them pick themselves up and hurry off as if nothing ever happened - Winston Churchill

Je kan inderdaad als leerkracht werken aan de waarden en normen van de leerlingen en thema's behandelen zoals alcohol en drugs. Maar ik snap het verantwoordelijkheidsgevoel van deze leerkracht heel goed. Ik denk ook niet dat het gaat over een éénmalige boodschap van zo'n leerlingen. Als er meermaals zo'n dingen gemeld worden vind ik dat je als leerkracht de positie hebt om de leerling hierover aan te spreken. Niet veroordelend, maar zoals het artikel zegt, eens luisteren naar het verhaal van de leerling. Als blijkt dat het om niets ergs gaat is alles ok, maar anders kan je zo'n dingen signaleren bij de leerlingenbegeleiding. Dit is namelijk een taak van de leerkracht! Het gaat hier niet om moeien met het privéleven van een leerling, maar interesse tonen en je ongerustheid laten blijken. Ook communicatie met ouders speelt hierin een belangrijke rol, zij kunnen namelijk beter inspelen op zulke problemen. Maar ik sluit me aan bij het artikel, zo'n zaken kan je als leerkracht best bespreekbaar maken en bij de bron aanpakken op een gepaste manier!