Het zijn maar zwarten


EEN kennis werkt voor een internationaal mediabedrijf. Ze komt uit een zwart Afrikaans land, is moslima en spreekt naast andere talen vloeiend Arabisch. Ze heeft vroeger in Bagdad en Caïro gewerkt, daarna in Londen en ze woont nu in New York.


Die westerse steden zijn een ,,hemel'', zegt ze, vergeleken met het openlijke en dagelijkse racisme waaraan ze blootstond in de eerste twee posten, ondanks de gemeenschap van godsdienst en taal. Openlijk spreekt ze daar niet over, want ze heeft gemerkt dat in haar hippe New Yorkse kringen kritiek op de Arabische en islamitische wereld niet welkom is.

Ze is lang niet de enige die vaststelt dat er in maatschappijen minder racisme is naarmate er meer open debat over plaatsvindt. Onze vele discussies over racisme betekenen inderdaad niet dat onze maatschappijen intoleranter zijn dan andere, maar dat we, integendeel, de kwaal onderkennen en bestrijden.

Het probleem is dat de rest van de wereld ook liever voor onze dan voor de eigen deur veegt.

In een opvallend opiniestuk in Le Monde (28 februari 2007) schreef Jean-Paul Ngoupandé, essayist en gewezen eerste minister van de Centraal-Afrikaanse Republiek, over de nefaste gevolgen van het onvermogen tot zelfkritiek.

De vele eeuwen waarin Arabieren handel in zwarte slaven voerden, en zelf zwarte slaven hadden, hebben in de Arabische wereld een diepgewortelde erfenis van racisme gelaten, ,,maar het is een taboe daarover te spreken'', zegt hij.

Onder de titel ,,L'impossible Unité Africaine'' betreurt hij dat er nooit een heilzaam open debat, laat staan historisch onderzoek, is geweest naar ,,de ambiguë relatie tussen het zwarte Afrika ten zuiden van de Sahara en het noorden dat wezenlijk Arabisch en blank is''.

De ,,Atlantische'' slavenhandel is onderzocht en in alle toonaarden veroordeeld in Noord-Amerika en West-Europa. Maar over de slavenhandel door en naar de Arabische wereld, die tot de twintigste eeuw bleef duren, ,,blijft een zware stilte hangen, die in stand gehouden wordt door uitvluchten en autoritaire argumenten''.

Dat is geen louter academische kwestie, zegt Ngoupandé. Hij verwijst naar Sudan, naar het ongenadige geweld van de Arabische Janjaweed tegen de zwarte bevolking van Darfour, naar het ,,openlijke misprijzen voor het leven van een zwarte'', dat ,,voortvloeit uit de tijd van de openlijke slavernij''. En hij vraagt dat ten minste de Afrikaanse Arabische landen dat geweld ondubbelzinnig veroordelen. ,,Zo niet heeft de Afrikaanse Unie geen enkele kans.''

Het artikel dreigt een kreet in de woestijn te zijn. Tot nog toe bleek het onbegonnen werk in de Arabische wereld zelfkritiek over wat dan ook los te wrikken.

In het Westen vinden Afrikanen die ook het Arabische aandeel in de onmenselijke slavenhandel en het racisme willen verteld zien, evenmin veel gehoor. Ze krijgen te horen dat ze daarmee de Atlantische slavenhandel willen verschonen, en/of dat ze meeheulen met ,,de zionisten''.

Zeker de westerse linkerzijde en de altermondialisten weten zich nog altijd geen raad met het verstikkende obscurantisme en intellectueel isolement van het Midden-Oosten en de moslimwereld. Uit schrik ,,racistisch'' te lijken, doen ze het dan maar gewoon af als een bijproduct van het westers optreden in de wereld.

Een van de gevolgen is dat sommige slachtoffers dan ook veel minder aandacht krijgen dan andere, naargelang wie de schuldige is. Dat gold ook voor Darfour.

Na 200.000 doden, na mishandelingen en massaverkrachtingen in Darfour, na de ontworteling van meer dan twee miljoen mensen, is er deze week weer wat schot in de zaak gekomen. Het Internationaal Strafhof heeft twee Sudanese leiders gedagvaard wegens massamoord en massaverkrachting van onschuldige burgers.

De mededeling klonk enigszins als een macabere grap. Want één van de twee Sudanezen die beschuldigd worden van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid is niemand anders dan de minister van Humanitaire Zaken, Ahmed Haroun. De andere is de leider van Janjaweed, Ali Kushayb.

Beiden hebben al gezegd dat ze er niet aan denken zich bij het Hof te melden - Sudan erkent de bevoegdheid ervan niet. De vraag is of er een internationaal aanhoudingsbevel komt en of dat enig effect zal sorteren.

Of die procedure veel aandacht krijgt, is ook niet zeker. Dat Afrikanen sterven is geen nieuws en het gebeurt ver van ons bed.

We hebben het zo druk met brandende kwesties alhier. Enkele vrouwen willen onze klok honderd jaar terugdraaien om van kop tot teen gekleed te gaan zwemmen. Wat een dilemma voor onze ,,multiculturele maatschappij''. Als we zoiets niet toelaten, wie zijn wij om ons om Darfour te bekommeren?


DS, 02-03-2007 (M. Doornaert)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB