Spannen farmabedrijven en ziekenhuizen samen?


Bepaalde goedkope ‘witte’ medicijnen worden amper gebruikt in ziekenhuizen. De mededingingsautoriteit gaat na of Roche en co. daar voor iets tussen zitten.


De Belgische mededingingsautoriteit is gisteren binnengevallen in meerdere vestigingen van farmabedrijven in ons land. Het gaat onder meer om de farmareus Roche. De huiszoekingen zijn een eerste stap in het onderzoek naar hoe farmabedrijven hun goedkopere concurrenten uit de markt zouden houden.

Auditeur-generaal Véronique Thirion meldt dat daarbij afspraken tussen de farmabedrijven en ziekenhuizen onder de loep worden genomen. Over welke andere bedrijven het gaat, is onduidelijk. Thirion geeft ook niet prijs over welke bedragen het gaat. ‘Maar in die sector gaat het altijd om grote bedragen’, klinkt het.

Wat de doorzochte bedrijven verbindt, is dat ze ‘biologische’ geneesmiddelen produceren. Dat zijn complexe stoffen die vooral in ziekenhuizen worden gebruikt, bijvoorbeeld voor patiënten met kanker of reuma (zie inzet). Er zijn originele merkproducten op de markt en – zodra het patent ervan vervallen is – ook goedkopere, even werkzame ‘witte’ producten. In het jargon heten die ‘biosimilairen’.

De ziekteverzekering zou veel geld kunnen besparen als meer biosimilairen gebruikt worden. Maar het marktaandeel van die goedkopere producten is klein. Voor het eerst is nu dus een onderzoek opgestart om ten gronde uit te zoeken wat daarachter schuilt.

Wat de mededingingsautoriteit zal bovenspitten, zou een nieuw licht kunnen werpen op de redenen waarom biosimilairen niet echt ingeburgerd zijn in ons land, terwijl dat in het buitenland wél lukt. In Italië, Frankrijk en Duitsland hebben ze sommige dure, originele biologische geneesmiddelen zelfs voor het grootste deel vervangen.

Medaxes, de koepel van producenten van biosimilaire geneesmiddelen, klaagt al jaren aan dat ons land achterloopt wat het gebruik van biosimilairen betreft. Managing director Joris Van Assche zegt informatie te hebben overgemaakt aan de mededingingsautoriteit, maar zelf geen klacht te hebben ingediend.


Gesjoemel bij aanbesteding?

De voorbije jaren werd in de gezondheidssector gefluisterd dat de aanbestedingen voor biologische geneesmiddelen niet eerlijk verlopen, waardoor de producenten van goedkopere medicijnen benadeeld worden. Bijvoorbeeld door aanbestedingen te omzeilen en rechtstreeks een contract af te sluiten met de fabrikanten van de duurdere originelen. Of door de aanbesteding zo vernuftig op te stellen dat alleen de duurdere producten een serieuze kans maken om uiteindelijk geselecteerd te worden.

Het zijn precies die pistes die de mededingingsautoriteit zal onderzoeken. Daarbij zal allicht ook ingezoomd worden op de rol en beweegredenen van ziekenhuizen om met bepaalde farmabedrijven onder één hoedje te spelen. Een mogelijke verklaring is dat ze handelen uit loyaliteit. Veel ziekenhuizen krijgen tienduizenden *euro’s aan ‘schenkingen en toelagen’ van farmabedrijven die originele biologische geneesmiddelen produceren.

‘We hebben al meermaals duidelijk benadrukt dat de aanbestedingen op een correcte manier moeten verlopen’, zegt Marc Geboers, directeur algemene ziekenhuizen bij de koepelvereniging Zorgnet-Icuro. ‘Want ook wij hebben de geruchten gehoord dat die niet correct zouden verlopen.’

Roche zegt in een reactie dat het ‘in volledige transparantie’ samenwerkt met alle overheidsinstellingen.


DS, 09-10-2019 (Maxie Eckert)