Staken voor één verlofdag (en voor jobs)


‘Eigenlijk voeren we niet alleen voor het personeel actie, maar ook voor een kwalitatieve dienstverlening naar het cliënteel, naar de reizigers toe.’ Dat wist de socialistische vakbondsman Ludo Sempels vanmorgen te vertellen op Radio 1. Maar op veel begrip moet hij niet rekenen.


Vijf stakingsdagen kondigden de vakbonden bij het spoor gisteren aan. Van dinsdagavond 5 tot en met donderdagavond 7 januari en dan, als de onderhandelingen met de directie niets opleveren, nog eens van woensdagavond 20 tot zaterdagavond 23 januari.

Iedereen maakt goede voornemens voor 2016, de spoorvakbonden blijkbaar ook, tweette Geert Noels cynisch.

Hij is lang niet de enige die niet begrijpt waarom de bonden meteen naar het stakingswapen grijpen. Ze zetten geen kanon in, ze zetten meteen een hele batterij kanonnen in. Vijf dagen staken als de verzoeningsvergaderingen, die op de planning staan, niets opleveren.

De kans dat die verzoeningsvergaderingen nog iets opleveren is veeleer klein.


Waarover gaat het?

Het spoor moet niet alleen besparen, de minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) wil ook dat de NMBS vijf jaar lang elk jaar 4 procent productiever wordt. Om die eisen in een sociaal akkoord te gieten zitten de spoorbonden al enige tijd samen met de directie. Maar gisteren sprongen de gesprekken af. ‘We gaan door met de maatregelen want we hebben die productiviteitsverbetering absoluut nodig’, zei topman Jo Cornu daarover aan De Standaard.


Concreet nu

De NMBS-directie wil schrappen in een aantal ‘anomalieën’ die ontstaan zijn in een periode dat er volk genoeg werkte bij de NMBS en het werk moest worden herverdeeld.

Zo wil de directie de feestdagen voor de meeste operationele werknemers niet langer dubbel compenseren. Verder wil de NMBS komaf maken met het systeem dat men verlof kan nemen voor dagen die nog niet zijn gepresteerd. (Zo kan in het huidige systeem iemand die bijvoorbeeld in maart met pensioen gaat al zijn verlofdagen van dat kalenderjaar opnemen.)

De directie wil ook snoeien in de compensatiedagen van bijvoorbeeld langdurig zieken. Dat vergt een woordje uitleg. Bij de NMBS duurt een officiële werkweek voor de doorsnee spoorman 36 uur. Alleen presteren de meesten 40 uur. Die vier uur extra, week na week, resulteert in 26 kredietdagen (verlofdagen dus). Maar iedereen krijgt die kredietdagen. Ook iemand die lange tijd ziek is en die vier overuren per week nooit presteerde.

De spoormannen hebben ook drie feestdagen die veel werknemers niet hebben: Allerzielen (2 november), Koningsdag (15 november) en tweede kerstdag (26 december). De directie wil die vrije dag op 15 november schrappen.

De directie wil voorts dat treinvertragingen niet langer gelden als arbeidstijd voor wie variabele werktijden heeft. De directie noemt dat ‘een verkeerd signaal’.

De jaarlijkse cadeaucheque van 105 euro zou de komende drie jaar worden geschrapt.


Wat zegt de vakbond?

De directie vraagt een productiviteitsverhoging van 20 procent (gespreid over vijf jaar) terwijl de NMBS al erg productief is. Toegegeven, Zwitserland doet nog beter. Maar het verschil is acht procent, en niet twintig. Ludo Sempels op Radio 1: ‘Die productiviteitsverhoging zal ten koste gaan van de dienstverlening en van het sociaal en familiaal leven van onze mensen. Terwijl dat al niet gemakkelijk is voor spoorbedienden.’

Dat de meeste mensen een langere werkweek hebben dan de officiële 36 uur bij het spoor, weet de vakbond ook. Maar: ‘Die 36 uur is afgesproken in 1996 in een sociaal akkoord tussen de sociale organisaties en de directie. Op dat moment zaten we met een overtal aan personeelsleden. Er is toen een werkherverdeling afgesproken om ontslagen te vermijden. Maar we hebben toen ook een inlevering gedaan op ons loon, een inlevering van 1,65 procent. Dat vertelt men er dikwijls niet bij.’


Pendelaars gijzelen

Staken is het gijzelen van de klanten. Die opmerking valt bij elke treinstaking en ook vanmorgen moest vakbondsman Ludo Sempels zich daarvoor verantwoorden. Zijn antwoord? ‘Ik ga ermee akkoord dat een staking niet populair is bij de mensen. Maar eigenlijk voeren we niet alleen voor het personeel actie, maar ook voor een kwalitatieve dienstverlening naar het cliënteel, naar de reizigers toe.’

Nochtans belooft de directie aan de bonden elk jaar 1.200 aanwervingen voor operationele functies. Dat zou de kwalitatieve dienstverlening naar het cliënteel toe normaal ten goede moeten komen.

De vakbonden zijn niet overtuigd. Zij moeten door alle maatregelen wekelijks een uur langer werken zonder daarvoor extra loon te krijgen én ze vrezen dat er in de toekomst 7.000 van de huidige 34.000 banen zullen verdwijnen bij de NMBS.

‘Voor ons is tewerkstelling, tewerkstelling en nog eens tewerkstelling de grootste prioriteit’, zegt Sempels.


Onbegrip

Er is veel onbegrip voor de grote staking. Bij de gebruikers, bij sommige spoorwegarbeiders zelf (het kleine VSOA staakt bijvoorbeeld niet mee) en bij de politici. In de Kamer werd vanmiddag harde taal gesproken. Regeringspartijen N-VA en Open VLD willen de macht van de vakbonden inperken. Genoeg is genoeg.

‘We bekijken of de wet van 1926 kan worden aangepast’, zegt Inez De Coninck (N-VA). ‘Die wet bepaalt dat er een tweederdemeerderheid moet zijn in het Nationaal Paritair Comité waar afspraken worden gemaakt over bijvoorbeeld loon of statuut. Dat geeft de vakbonden het wapen om alles te blokkeren. We moeten de macht van de spoorbonden beknotten.’

CD&V roept op tot kalmte. Gooi nu geen knuppels in het hoenderhok. Laat ons eerst kijken of we de staking vandaag kunnen vermijden, luidt het devies.


Blog DSAvond, 10-12-2015 (Bart Dobbelaere)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB