Een op tien oproepen naar huisartsenwachtpost fout ingeschat



BRUSSEL - De toestand van patiënten die mogelijk met een hartfalen kampen, wordt door de onthaalmedewerker van een wachtpost regelmatig onderschat. ‘Dat kan zware gevolgen hebben voor de patiënt.'

Wie tijdens het weekend naar een huisartsenwachtpost belt, krijgt een onthaalmedewerker aan de lijn. Die noteert naam en adres, en doorgaans ook de klachten van de patiënt. De ernst van één op de tien oproepen die binnenkomen, wordt daarbij onderschat door de onthaalmedewerker.

Het vaakst onderschatten ze de klachten die op banale problemen kunnen wijzen, maar evengoed op een hartinfarct of een bloedklonter in de long: kortademigheid (in 28 procent van de gevallen onderschat) en pijn aan de borst (in 23 procent van de gevallen). Dat blijkt uit onderzoek van de Universteit Antwerpen bij de huisartsenwachtpost van Brugge.

Belangrijk voor huisbezoek

‘Gedurende één jaar vroegen we aan de vijf secretaresses van de Brugse wachtpost om op te tekenen hoe urgent ze de klachten inschatten van de patiënten die ze aan de lijn kregen', zegt Jonathan Van Bergen, huisarts in opleiding en als onderzoeker verbonden aan de vakgroep eerstelijnsgeneeskunde van de UA. ‘Elke patiënt kreeg een label, van “levensbedreigende toestand” tot “kan wachten tot na de wachtdienst”. Die labels hebben we vergeleken met hoe de huisarts de patiënt na zijn onderzoek beoordeelde.'

‘In 72 van de 5.500 gevallen gaven de artsen aan dat de toestand van de patiënt levensbedreigend of spoedeisend was. Maar geen van die dringende 72 gevallen hebben de secretaresses herkend. De oproepen konden volgens hen enkele uren wachten of zouden binnen routine-oproepen vallen.'

De secretaresse neemt nooit zelf een beslissing over de patiënt. Toch is Philip Vandevelde, coördinator van de Brugse wachtpost, gealarmeerd door de resultaten. ‘De secretaresse van de wachtpost komt als eerste in contact met de patiënt, en we moeten afgaan op de informatie die we van haar krijgen', zegt Vandevelde. ‘Op basis daarvan beslissen we bij welke patiënt we het eerst op huisbezoek gaan. En soms ook dat we meteen ook een ambulance bellen. Een verkeerde inschatting kan dus zware gevolgen hebben.'

‘Ik denk bijvoorbeeld aan een patient die belt omdat hij heeft overgegeven en een druk op de borst voelt. Als de secretaresse dan met de beste bedoeling doorgeeft dat de patiënt maagklachten heeft, missen we mogelijk het hartinfarct. Want veel leken weten niet dat je bij een hartinfarct ook misselijk kan zijn.'

Nederlands voorbeeld

Onderzoeker Van Bergen relativeert het risico voor patiënten. ‘In de wachtpost in Antwerpen hebben we met onze secretaresses de afspraak dat ze bij de minste twijfel de patiënt direct doorschakelen. Maar dat neemt niet weg dat de beoordeling beter kan.'

‘In Nederland en Denemarken krijgt het onthaalpersoneel een speciale training. Het zijn geen verpleegkundigen, maar ze hebben wel geleerd om de juiste vragen te stellen om zo de ernst te kunnen inschatten. Uit Deens en Nederlands onderzoek blijkt dat zo'n triage heel goed werkt en veilig is. Dat systeem zouden we ook moeten invoeren.'

(Bron: www.standaard.be gevonden op 1 maart 2013)

Mening:
De inhoud van dit artikel verbaasde mij. Wanneer ik de titel las 'Medische wachtposten functioneren ondermaats' had ik niet verwacht dat het zou gaan over het verkeerd inschatten van de ernst van de klachten van patiënten. De titel trok wel mijn aandacht omdat het toch alarmerend nieuws is. Op zich leek 1 op 10 verkeerde inschattingen mij niet veel maar als je het om gaat zetten in procent is het ineens een heel andere zaak. Vooral ook omdat de inschatting van de wachtposten belangrijk is voor het leven van patiënten (of het verdere levensverloop). Ik vind het dus zeer goed dat er naar dit soort zaken onderzoek gedaan wordt. Het zal allicht veel extra tijd en werk geweest zijn voor de wachtposten maar nu we deze resultaten hebben, kan er aan gewerkt worden. De trainingen voor wachtposten die ze geven in Nederland en in Denemarken is dus zeker een goede zaak. Dat zou hier in België ook moeten komen.

Dat secretaresses de toestand van een patiënt verkeerd inschatten, verbaasd mij niet. Ik volg EHBO-lessen en hoewel ze daar duidelijke symptomen uitbeelden, vind ik het al moeilijk om in te schatten wat er met een patiënt aan de hand. Eén symptoom kan immers wijzen op meerdere aandoeningen en elke aandoening uit zich verschillend bij ieder individu.
Dus mij lijkt het zeer moeilijk om als secretaresse in te schatten wat de toestand van een patiënt is. Je ziet de patiënt immers niet en moet afgaan op de informatie die ze via de telefoon vermelden.
In de cursus EHBO leren ze ons ook dat als je niet goed weet wat er aan de hand is, dat je dan van het ergste uit moet gaan om op zeker te spelen, net zoals ze in de wachtpost van Antwerpen doen.
Ondanks het feit dat het zeer moeilijk is om de toestand van een patiënt in te schatten, denk ik dat er zeker nog een verbetering mogelijk is. Een cursus zoals in Nederland of Denemarken lijkt mij net als Nikki een zeer goede zaak.