Een vliegtuig van 1 dollar


Aan het knusse duopolie van de vliegtuigmakers Airbus en Boeing zou snel een einde kunnen komen, voorspelde kredietbeoordelaar Moody’s in mei 2016. De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Delta Air Lines had net aangekondigd dat ze 75 vliegtuigen van het Canadese Bombardier zou kopen. Met het stille, zuinige en comfortabele vliegtuig zou ze een plaatsje opeisen naast haar grotere broers.


Spoelen we snel twee jaar door. Gisteren stelde Airbus zijn nieuwe vliegtuigreeks voor: de A220’s. De vliegtuigen voor 100 tot 160 passagiers lijken verdacht veel op de C Series waarmee Bombardier furore zou maken. Sterker nog: het zijn de C Series van de Canadese vliegtuigmaker.

Op 1 juli kreeg Airbus een meerderheid in het vliegtuigproject van Bombardier. Zo heeft de Europese vliegtuigmaker een kleiner toestel in portefeuille, zonder dat hij de ontwikkelingskosten moest ophoesten. En dat schakelt meteen een potentiële concurrent uit. Daar moet Airbus wel een gekke prijs voor betaald hebben, horen wij u denken. U hebt gelijk. De prijs bedroeg welgeteld 1 dollar. En Bombardier moest daarbij beloven dat het de eerste 700 miljoen dollar bijkomende kosten op zich zou nemen.

Toch noemen de Canadezen het een winwinoperatie. Het begon als een slimme, maar gedurfde strategie om met iets grotere vliegtuigen het duopolie van Airbus en Boeing aan te vallen. Maar de ontwikkeling kostte ook veel meer tijd en geld dan gedacht, en de overheid moest Bombardier van het faillissement redden. Bovendien viel het nieuwe vliegtuig wel in de smaak bij passagiers, maar de luchtvaartmaatschappijen aarzelden. Ze waren er niet zeker van dat Bombardier zou blijven bestaan, en dat er dus wisselstukken en service beschikbaar zouden blijven. Met zijn verkoops- en onderhoudsapparaat in steun kan Airbus nu veel meer vliegtuigen aan de man brengen.

Iedereen profiteert dus, behalve Boeing. Maar dat heeft het zelf gezocht. Ze overtuigden de Amerikaanse president om een tarief van 300 procent te heffen op Bombardier-toestellen, wegens illegale staatssteun. Dat dreef Bombardier in de armen van Airbus. De Europeanen kunnen de tarieven omzeilen door de toestellen in haar Amerikaanse productiefaciliteiten ineen te schroeven. Boeing reageerde op zijn beurt door het Braziliaanse Embraer, ook een maker van kleinere vliegtuigen, op te vrijen. Vorige week sloten ze een deal.

De grootste verliezers van de concurrentiestrijd lijken de luchtvaartmaatschappijen, die minder keuze hebben en meer moeten betalen door gebrek aan concurrentie. Tenzij er alsnog een derde hond in het kegelspel komt. Volgens luchtvaartexpert Eddy Van de Voorde (Universiteit Antwerpen) is die rol weggelegd voor de Chinezen. Ook het Chinese staatsbedrijf Comac kampt met problemen met zijn C919, dat tegen dat het op de markt komt technologisch al verouderd zal zijn. Maar het kan wel rekenen op een sterke binnenlandse vraag.

Airbus vreest dat de Chinezen een einde zullen maken aan het duopolie. ‘Zijn ze een bedreiging voor Airbus en Boeing in de komende tien jaar? Waarschijnlijk niet’, zei de verkoopdirecteur van Airbus vorig jaar aan The Wall Street Journal. ‘Maar over twintig jaar zullen ze een van de drie grote vliegtuigbouwers zijn.’


Blog DS, 12-07-2018

Bijgesloten Plaatje(s)