'Een scheiding is geen griepje'
• donderdag 05 november 2009
• Auteur: Willy De Buck
• Bron: www.destandaard.be
Schuldloze scheiding verbergt vaak grote ellende, vindt Roger Pauly van de Gezinsbond — NVT - 'Schrikbarend met welk gemak sommige mensen hun huwelijk opblazen. Er kan geen sprake zijn van een schuldloze scheiding als je een vrouw en drie kleine kinderen in de steek laat voor een collega op het werk. Zo'n man draagt een verpletterende verantwoordelijkheid.' Dat zegt voorzitter Roger Pauly van de Gezinsbond.
Roger Pauly vindt dat de wetgever tegenwoordig veel te licht over een echtscheiding gaat. De snelle, zogenaamd schuldloze echtscheiding die in 2007 ingevoerd werd, is daar een voorbeeld van. 'Ik ben daar helemaal niet tegen - het heeft geen zin dat mensen levenslang ongelukkig naast elkaar leven - maar een schuldloze scheiding is niet altijd, niet overal en niet in alle omstandigheden verdedigbaar. En zeker niet als er kinderen bij betrokken zijn', zegt Pauly.

'Het is blijkbaar zeer verleidelijk om over een schuldloze scheiding te spreken. Dat geeft de betrokkenen het gevoel dat niemand schuld draagt, dat niemand zich iets hoeft te verwijten, dat iedereen met een zuiver geweten zijn eigen gang kan gaan. Straks doen we nog alsof een scheiding een ziekte is die je ongewild overkomt. Een kwaaltje waar je de schouders voor ophaalt, een griepje waar je even doorheen moet. Niet als schuldige, maar als slachtoffer. Zo is het gemakkelijk natuurlijk. Dat is misschien goed voor je gemoedstoestand, maar het strookt niet met de waarheid. Want er kan wel degelijk sprake zijn van grote schade.'

'In plaats van de echtscheiding voortdurend te vergemakkelijken, zou men in sommige gevallen beter nieuwe barrières opwerpen. Ik ken persoonlijk een man die via een schuldloze echtscheiding zijn vrouw en drie kleine kinderen achterliet om in te trekken bij een collega op zijn werk. Dat gaat er bij mij niet in: het egocentrisme is hier zo groot dat er geen sprake kan zijn van schuldloosheid. Integendeel, die man is zwaar schuldig aan wat hij zijn vrouw en kinderen aandoet. Ik vind dat de samenleving daar orde op zaken moet stellen. We moeten dat bemoeilijken in plaats van vergemakkelijken. Financieel en procedurieel.'

'Want wat is de balans van zo'n echtscheiding? Dat er onvoorstelbaar veel schade aangericht wordt waarvoor - juridisch gezien - niemand schuld draagt. Terwijl de gevolgen in werkelijkheid desastreus kunnen zijn: de woning wordt verkocht, de vrouw moet op zoek naar een nieuw onderkomen en een inkomen, de zorg voor de kinderen wordt veel zwaarder en intussen moet ze zichzelf ook nog eens overeind houden.'

'Om nog te zwijgen van de samenleving die moet opdraaien voor het verlies aan stabiliteit, de materiële nood van de moeder en de mogelijke ontsporing van de kinderen. Want dat zij absoluut geen scheiding willen, daar wordt totaal geen rekening mee gehouden. Ze ondergaan alles en staan weerloos aan de kant. Niet zelden worden ze van hier naar ginder gezeuld, ook emotioneel, waardoor ze de structuur en het warme nest verliezen dat broodnodig is voor hun zelfvertrouwen.'

'Vandaag gaat de aandacht te uitsluitend naar ondersteuning van de opvoeding, terwijl we ook meer energie moeten steken in het redden van de relatie. Ik weet dat sommigen mij het verwijt zullen maken dat ik de klok wil terugdraaien. Terwijl ik juist vooruit wil. Naar meer waarden, normen en moreel besef. Niet naar de relatie als wegwerpproduct, maar als een duurzaam product.'

'Om dat in stand te houden heb je solidariteit, offervaardigheid, plichtsbesef, verantwoordelijkheidszin, trouw en belangeloze inzet nodig in plaats van gemakzucht. Dat zijn waarden die een inspanning en een moreel besef vergen, maar dat ligt blijkbaar steeds moeilijker in onze wegwerp- en consumptiemaatschappij. De mentaliteit dat alles wat kan ook mag, gaat mij veel te ver.'

'Net zoals de idee dat het individu primeert op de gemeenschap. De individualisering van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw was zeer positief, maar ze is haar doel voorbijgeschoten, naar egoïsme en egocentrisme. Naar winst, naar genieten, naar profiteren, naar nooit genoeg. En alle obstakels die dat temperen, moeten opgeruimd worden in naam van de heilige vrijheid. Dat is geen vruchtbare bodem voor stabiele relaties. Als we het gezin ziek maken, blijft ook de samenleving niet overeind.'

'Maar ik ben ervan overtuigd dat daar verandering in komt. Desnoods onder dwang van de omstandigheden. Dat is vergelijkbaar met de crisis van vandaag. Dat is zogezegd een louter economische crisis die veroorzaakt werd door een financiële crisis. Men doet alsof we even gestruikeld zijn en gewoon weer overeind moeten krabbelen. Terwijl die crisis veel dieper zit en veel uitlopers heeft: naar milieu en ecologie, naar sociale samenhang, naar levensoriëntering, naar spiritualiteit en zingeving.'

Naar mijn mening is dit artikel maatschappelijk relevant omdat het fenomeen “echtscheiding” steeds vaker opduikt in onze samenleving. Pakweg tien jaar geleden was het nog uitzonderlijk om “gescheiden ouders” te hebben, nu lijkt het wel of het eerder de regel, de norm wordt.

In mijn ogen is het verontrustend te zien hoeveel mensen er tegenwoordig gescheiden zijn. Natuurlijk is het hun volste recht uit elkaar te gaan als het echt niet meer werkt. Natuurlijk moet je niet bij elkaar blijven als je er beide ongelukkig van wordt. In bovenstaand artikel veralgemeent Roger Pauly dan ook te veel naar mijn gevoel: bij hem lijkt een echtscheiding wel gelijk te staan aan puur egocentrisme. Dat lijkt mij sterk overdreven. Toch denk ik dat er wel een kern van waarheid in zijn mening zit: onze samenleving wordt te individualistisch en te veel een wegwerpcultuur. “Waarom bij je partner blijven als het gras groener is aan de overkant?” lijkt men wel te denken. Ik denk dan ook dat er soms te veel aan de eigen “ik” wordt gedacht en te weinig aan de rest van de wereld. Als je trouwt, maak je immers de belofte alles voor de ander te doen. Persoonlijk vind ik dan dat je op z’n mist aan je relatie kan proberen te werken. Baadt het niet dan schaadt het niet, je hebt het op z’n minst geprobeerd. Dit lijkt me niet meer dan een teken van respect. Je moet er ook rekening mee houden dat een scheiding sowieso een effect zal hebben op de kinderen. Als je natuurlijk als koppel enkel nog ruzie maakt en het echt niet meer werkt, dan zullen de kinderen enkel gelukkiger worden van een scheiding. Toch lijkt het mij beter eerst te werken aan je relatie. Het is toch veel leuker voor een kind als mama en papa onder één dak wonen en een gezonde relatie hebben. Persoonlijk ken ik twee gescheiden koppels met kinderen. Bij beide koppels zijn de kinderen rotverwend. Ze krijgen alles van mama en papa gedaan, omdat de ouders telkens is een goed blaadje bij hun kinderen willen staan. Natuurlijk willen zij niet de “vervelende, strenge ouder” zijn waar het kind “niets van krijgt”. Pauly heeft dus gelijk dat een scheiding geen “onschuldig griepje” is. Toch vind ik dat hij niet alle scheidingen over één kam moet scheren.