Vrees voor elf miljard mensen blijkt ongegrond: wereldbevolking krimpt eerder en sneller dan verwacht


Op de huidige koers zal de aarde 8,6 miljard bewoners tellen rond het midden van deze eeuw en daarna geleidelijk krimpen. Dat is veel eerder en minder dan de Verenigde Naties vorig jaar nog verwachtten, met een piek van 11 miljard mensen rond het jaar 2080.


Met extra inspanning van ontwikkelingsprogramma’s voor met name Afrika, kan de wereldbevolking zelfs al gaan dalen rond het jaar 2040. Op het hoogtepunt lopen er in dat geval 8,5 miljard mensen rond op aarde, en 6 miljard tegen het einde van de eeuw. Momenteel telt de aarde 8 miljard mensen.

Dat berekenen Duitse en Scandinavische wetenschappers, in opdracht van de Club van Rome, met een nieuwe, preciezere prognose van hoe de bevolking zich de komende eeuw ontwikkelt. De snellere daling zou betekenen dat de bevolkingsexplosie die bioloog Paul Ehrlich in 1968 voorzag in zijn beroemde boek The Population Bomb nooit zal afgaan, schrijven de onderzoekers in een maandag verschenen rapport.


Afname extreme armoede

De gunstigere prognose komt doordat de wetenschappers rekeninghouden met onder meer opleidingsniveau, afnemende man-vrouwverschillen en betere gezondheid. Stuk voor stuk factoren, waarvan bekend is dat ze zorgen voor kleinere gezinnen. Bovendien wijzen de onderzoekers erop dat de extreme armoede in vooral Afrika en Azië sneller afneemt dan verwacht.

“We weten dat snelle economische ontwikkeling in lagelonenlanden een enorme invloed heeft op het geboortecijfer”, aldus onderzoeksleider Per Espen Stoknes van de Noorse Handelshogeschool in een verklaring. “De geboortecijfers dalen als meisjes toegang krijgen tot opleidingen en vrouwen economisch gaan meetellen en toegang krijgen tot betere gezondheidszorg.”


Luxeconsumptie

De nieuwe prognose betekent niet dat de klimaatproblemen op aarde over een paar decennia vanzelf oplossen, benadrukken de auteurs. “Het grote probleem van de mensheid is niet zozeer overbevolking, maar luxeconsumptie van koolstof en de biosfeer”, in woorden van mede-auteur Jorg Randers, die ooit meeschreef aan het legendarische Club van Rome-rapport Grenzen aan de groei. “De plekken waar de bevolking het snelst groeit, hebben een extreem kleine ecologische voetafdruk per persoon in vergelijking met de plaatsen die al decennia geleden op hun populatiepiek zaten.”

Ook gaat een bevolkingsafname niet zonder problemen, zoals veel westerse landen nu al ondervinden. Een dalende bevolking krijgt immers een waterhoofd van oudere mensen, waarvoor de slinkende jongere generatie op de een of andere manier zal moeten opdraaien, in zorg en in kosten.


Blog DM, 27-03-2023 (Maarten Keulemans)