Leopold II wilde Nederland binnenvallen


De Belgische koning Leopold II (1835-1909) wilde Nederland binnenvallen, zo heeft de christelijk geïnspireerde krant Nederlands Dagblad woensdag gemeld op gezag van documenten in het Koninklijk Huisarchief in Brussel. Die werden gevonden door de Vlaamse journalist en historicus Kris Clerckx. Bij de Belgische 'revolutie' in 1830 had België zich van Nederland afgescheurd.


De tweede Belgische koning Leopold stuurde spionagemissies om de Nederlandse militaire kracht in kaart te brengen, stelde een aanvalsplan op en zette een topdiplomaat in om de goedkeuring van grootmacht Frankrijk te verwerven.

Het Belgische leger moest Nederland bij verrassing nemen en liefst binnen een paar dagen Amsterdam veroveren, 'zodat het nieuws van de aanval gelijktijdig komt met het nieuws van de overgave (door Nederland). Het Europese evenwicht blijft zo behouden', zo beschrijft Clerckx de aanvalsplannen in een nieuw boek over Leopold II.

Wat betreft de troepensterkte moest de verovering van Nederland geen probleem zijn. Een uitgebreide Belgische spionagemissie had in 1854 al aan het licht gebracht dat het Nederlandse leger veel zwakker en kleiner was dan het Belgische en er bovendien veel minder in werd geïnvesteerd.

Het Belgische leger telde 2.127 officieren, het Nederlandse slechts 1.397 - en dat waren volgens de spionnen nog vooral oude mannen.

Het budget van het Belgische Ministerie van Oorlog bedroeg ruim 34 miljoen goudfranken, het budget van Nederland slechts 29,6 miljoen. Bovendien ging van het Nederlandse budget meer dan 10 miljoen naar de marine, die bij een Belgische invasie volkomen nutteloos zou zijn.


Vaderlandsliefde van Nederlanders te groot

Kolonel Chauchet, de hoogste militair in de spionagemissie, constateerde echter dat de forten van de Hollandse Waterlinie goed onderhouden waren, en, misschien nog belangrijker, dat de vaderlandsliefde van de Nederlanders hen tot fel verzet zou bewegen. Leopold rekende er daarentegen op dat de rooms-katholieken in Nederland in opstand zouden komen als hij het land binnenviel.

Dat het plan uiteindelijk niet werd uitgevoerd, lijkt te danken aan de Franse keizer Napoleon III. Leopold vroeg zijn hoogste diplomaat in Frankrijk, de Prins van Chimay, de aanvalsplannen aan te kaarten bij de keizer. De verovering had alleen maar kans van slagen als Frankrijk niet zou ingrijpen. Chimay zag echter weinig in het plan. Na een direct overleg tussen Leopold en Napoleon besloot de koning der Belgen het plan in de ijskast te zetten.

De documenten in het Koninklijk Huisarchief geven de reden daarvoor niet, aldus de krant. 'Wel leert de geschiedenis dat van het uitstel afstel kwam.'


Blog DS, 24-06-2009 (jbs)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

'Leopold is gekker dan ooit tevoren'


BRUSSEL - Wilde Leopold II in 1854 Nederland inlijven? Het ontbrak hem zeker niet aan ambitieuze plannetjes.


'België wilde Nederland inlijven,' zo vatte de Nederlandse Evangelische Omroep het gisteren op zijn website samen. De EO dikte zo nog wat verder aan wat 's ochtends was verschenen in het eveneens christelijk geïnspireerde Nederlands Dagblad: dat de oudste zoon van de Belgische koning Leopold I in 1854 broedde op een plan om Nederland militair aan te vallen.

De krant beriep zich daarvoor op documenten die de Vlaamse journalist Kris Clerckx had opgedolven in het Koninklijk Archief in Brussel. Clerckx had ze gevonden bij de voorbereiding voor zijn pas verschenen boek Reizen in het spoor van Leopold II.

Het leek een spectaculaire historische onthulling, maar dat was het allerminst. Dat de toen 19-jarige hertog van Brabant, prins Leopold - die zijn vader pas eind 1865 op de troon opvolgde - met de idee van een aanval tegen Nederland speelde, is al uitvoerig beschreven. Onder meer het boek Nieuw licht op Leopold I & Leopold II van de Koning Boudewijnstichting uit 1997 over het zogeheten archief-Goffinet bevat daarover een schat aan details.

Het plan paste in wat bij Leopold, zowel voor als na diens troonsbestijging, een obsessie werd: België groter maken dan het was. Ook Leopold I speelde al met die gedachte. Hij overwoog om onder meer Kreta, Cuba, Texas, de Faeroer-eilanden of enige Antilliaanse eilanden in Belgisch bezit te brengen. In totaal onderzocht hij zowat vijftig dossiers.

Leopold II zag koloniale gebiedsuitbreiding als een permanente opdracht. Niet voor niets zou hij in 1860, na een bezoek aan Athene, een mansgroot brok marmer van de Akropolis cadeau doen aan regeringsleider Walthère Frère-Orban, waarin hij een boodschap had laten beitelen: Il faut à la Belgique une colonie', België heeft een kolonie nodig.

Leopold had immer graag de regering voor zijn koloniale dromen warm gemaakt. Maar die vreesde dat een kolonisatie te veel geld zou kosten en de Belgische diplomatieke status als neutraal land in gevaar kon brengen. Leopold opereerde dus in zijn eentje, letterlijk de vijf continenten afspeurend op zoek naar een kolonie. Uiteindelijk werd dat, door een samenloop van omstandigheden, Congo.

De hertog van Brabant dreef zijn vader tot wanhoop met zijn plannen, waarvoor hij tal van verre reizen ondernam, voorwendend dat dit goed was voor zijn gezondheid. 'Leo is tegenwoordig egoïstischer en gekker dan ooit tevoren,' aldus Leopold I in 1864.

De jonge prins begon dicht bij huis. Zo kwam in 1854 Nederland in beeld, het land waarvan België zich in 1830 had afgescheurd, maar waarmee het nog tot 1839 in een territoriaal conflict was verwikkeld over wat nu Nederlands Limburg is. Met Franse instemming hoopte Leopold een verrassingsaanval op Nederland te kunnen uitvoeren.

Het doel was om Nederlands Limburg en andere katholieke gebiedsdelen van het overwegend protestante Nederland bij België te voegen. Zowel Leopold I als Leopold II zagen in de katholiciteit de belangrijkste bindende kracht in België en de hertog van Brabant meende zelfs dat de Nederlandse katholieken een Belgische invasieleger als bevrijders zouden verwelkomen.

En de jonge prins hoopte om Nederland meteen ook onder druk van een militaire bezetting een kolonie als Java in Nederlands-Indië te kunnen afpersen. Dat het Nederlandse kolonies hun moederland altijd veel geld opbrachten, zou Leopold II trouwens altijd blijven inspireren bij zijn koloniale ondernemingen.

'We hebben een groots werk aangevat,' opperde een erg enthousiaste Leopold terwijl hij de zaak liet bestuderen, onder meer met spionagemissies in Nederland. Want dat moet de jonge prins worden nagegeven: hij documenteerde zich altijd uitvoerig.

Uiteindelijk liet Parijs Leopold verstaan dat een agressie tegen Nederland toch niet zo'n goed idee was. Gelukkig voor hem kwam het zijn vader nooit ter ore, of er had wat gezwaaid. Maar meer dan een ideetje van een ambitieuze prins was het niet.


Blog DS, 25-06-2009 (Marc Reynebeau)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB