Vlaamse wapenuitvoer stijgt, aantal weigeringen ook

De Vlaamse wapenuitvoer stijgt fors. Maar ook het aantal geweigerde vergunningen neemt toe. Voor landen die betrokken zijn bij het conflict in Jemen, komt er niets door.

Het Vlaams Vredesinstituut stelde de cijfers vandaag voor. Acht weigeringen. Het lijkt niet veel, maar eigenlijk is het dat wel. In 2015 weigerde de Vlaamse regering maar één aanvraag voor wapenexport, in 2014 geen enkele. Ook in vergelijking met andere Europese landen ligt het aantal Vlaamse weigeringen hoog.

In vier gevallen gaat het om uitvoer naar Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten, twee landen die actief betrokken zijn bij het conflict in Jemen. Ook een partij kogelwerende vesten voor de Libische overheid kwam er niet door, wegens de slechte reputatie op het vlak van mensenrechten.

Vlaanderen is streng en baseert zich voor zijn beslissing niet alleen op het land waar de wapens in eerste instantie heengaan – dat is bij drie geweigerde dossiers Duitsland - maar op het land van eindgebruik: de Emiraten. Ook doorvoer via Vlaanderen wordt strak opgevolgd. Die goederen kregen al een vergunning in het Europese land waar ze van komen, maar toch behandelt Vlaanderen dat doorgevoerd materieel op dezelfde manier als de eigen export.

‘We zijn strenger dan heel wat andere landen’, legt Diederik Cops van het Vlaams Vredesinstituut uit. ‘Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland sluiten wel gewoon deals met Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.’ Ook Wallonië voert vanuit FN Herstal wapens uit naar Saudi-Arabië. De redenering van de Waalse regering was tot dusver dat het om een bondgenoot gaat in de strijd tegen IS. Daarmee samenwerken en tegelijk weigeren wapens te leveren,

Er zijn dan wel meer weigeringen, maar ook de wapenexport zelf stijgt fors. Vorig jaar werden er voor 120,7 miljoen euro vergunningen gegeven. Vooral voor leveringen binnen de Europese Unie (90,7 miljoen euro), in de eerste plaats naar Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De overige 30 miljoen aan vergunningen is bestemd voor landen buiten Europa. Na twee kalmere jaren, zitten de cijfers zo terug op het niveau van 2013.

Vlaamse wapenuitvoer stijgt, aantal weigeringen ook

Opgelet, het gaat hier niet over effectief geleverd materieel, maar wel over vergunningen. Die zijn als het ware een maximum dat toegekend wordt aan bedrijven. De daadwerkelijke cijfers van de uitvoer liggen dus meestal iets lager, omdat niet alle geplande deals ook doorgaan.

Naast die 120,7 miljoen aan vergunningen is er nog een tweede cijfer dat erbovenop komt: 72,5 miljoen. Dit slaat wel op de hoeveelheid uitgevoerde goederen. ‘Maar het gaat om materieel dat onder de globale en algemene vergunningen valt’, zegt Cops. ‘Dat zijn brede vergunningen die de overheid openstelt zonder bovengrens, om het bureaucratische proces korter te maken. Bijvoorbeeld voor bepaalde vliegtuigonderdelen. Bedrijven die aan alle voorwaarden voor zo’n vergunning voldoen kunnen de producten die onder eronder vallen zelfs exporteren zonder een aanvraag in te dienen. Ze melden gewoon achteraf voor welke bedragen er geëxporteerd is. Deze export is wel beperkt tot EU-landen.’

In haar rapport merkt het Vredesinstituut op dat er wel beleid gevoerd wordt maar dat er ‘op dit moment geen uitgewerkte beleidsnota ‘wapenexportbeleid’’ bestaat.

Vlaanderen is op het wereldtoneel dan ook niet zo’n grote speler. Bovendien leveren we geen afgewerkte producten, zoals tanks, maar onderdelen en hoogtechnologisch materiaal. Toch is een op papier uitgewerkte visie zinvol, meent het Vredesinstituut. Dat zou kunnen leiden tot ‘een meer onderbouwde en coherente case-by-case behandeling’ en ‘een breder maatschappelijk en politiek debat’.

Bron: De Standaard
http://www.standaard.be/cnt/dmf20171003_03109759
verschenen: 3/10/2017 om 13:00
geraadpleegd: 3/10/2017 om 14:51

Eigen mening: Ik heb een verdeelde mening over dit artikel. Enerzijds vind ik de stijging van het aantal weigeringen zeker een goede zaak. België probeert neutraal te blijven volgens mij en landen in conflict niet van extra wapens te voorzien. Toch vind ik het ook heel erg vreemd dat Vlaanderen en Wallonië op het gebied van wapenexport onafhankelijk van elkaar beslissingen kunnen nemen. Als land moet je volgens mij samen beslissen hoeveel wapens je uitvoert en naar wie. Het is belangrijk om hierover dezelfde mening te delen om onderlinge conflicten hierover te vermijden. Dus volgens mij zijn de weigeringen een stap in de goede richting, maar is overleg tussen Vlaanderen en Wallonië zeker nodig.