“Zeg vooral niet tegen je kind: “Je hoeft niet bang te zijn””

Vriendinnen van Elise Van Espen, de zus van Julie, schrijven in een open brief dat ze nu bang zijn om alleen te fietsen. Wat antwoord je, als ouder van een kind dat schrik heeft om van zijn of haar fiets gesleurd te worden? ‘Pepperspray is niet het goede antwoord.’

‘Gebruik wat je hebt! Kleine dingen kunnen al een wapen worden, denk aan bv sleutels. Er zijn ook speciale sleutelhangers die kunnen werken als een zelfverdedigingswapen.’ Op Twitter wemelt het dezer dagen van tips over sleutelhangers om aanvallers mee te verwonden, pepperspray (nota bene illegaal in België), alarmen voor de handtas, tips over SOS-apps voor de smartphone.

De bezorgdheid onder jongeren en jonge vrouwen is groot na de moord op Julie Van Espen. Daarvan getuigt ook de open brief die de vriendinnen van haar jongere zus aan burgemeester Bart De Wever hebben gestuurd: ‘Na het drama dat zich bij het kanaal heeft afgespeeld, merken we dat er een grote angst leeft onder meisjes, maar ook jongens, ouders en grootouders. Alleen fietsen op klaarlichte dag is voor velen geen optie meer.’

Eerder deze week zeiden experts al dat ouders hun kinderen nu zeker niet van alles mogen verbieden, zoals alleen met de fiets gaan (DS 8 mei). Maar wat zeg je tegen jongeren die zélf erg bang zijn geworden? Die graag pepperspray of een ander wapen op zak zou hebben om zich te verdedigen?

Bij Awel, de vroegere Kinder- en Jongerentelefoon, weten ze er raad mee. De voorbije dagen kreeg Awel een vijftigtal oproepen, e-mails en chatberichten over Julie binnen. ‘Velen zeggen dat ze zelf bang zijn om hetzelfde mee te maken als Julie’, aldus coördinator Sibille Declercq. ‘We proberen vooral te luisteren en te zeggen dat het normaal is om bang te zijn. En we antwoorden ook: het kan inderdaad opnieuw gebeuren, maar zoiets is zeer uitzonderlijk. Wat er gebeurd is, mag ons niet weerhouden om met vrienden af te spreken en van het leven te genieten.’

‘Wapens geven vals gevoel van veiligheid’
In eerste instantie is het belangrijk om de jongere zijn of haar verhaal te laten doen en om de jongere serieus te nemen. Dat zegt ook Ilse De Block van de Opvoedingslijn. ‘Je mag het gevoel van angst niet van tafel te vegen door te zeggen: “Je moet niet bang zijn”.’

‘Het heeft bovendien geen zin om zomaar een oplossing aan te reiken. Je kan er wel samen over nadenken wat zou helpen tegen de angst. Misschien vraagt je dochter om een tijdje samen te fietsen? Als dat mogelijk is, zou ik ingaan op die vraag.’

En wat met pepperspray en co.? Kunnen die niet helpen om de angst te bedwingen? Ines Keygnaert, die als professor aan de UGent gespecialiseerd is in seksueel geweld, is er helemaal geen voorstander van. ‘De wapens geven eerder een vals gevoel van veiligheid.’

‘Er zijn vier biologische reacties als iemand wordt aangevallen: terugvechten, vluchten, bevriezen of meewerken in de hoop dat daardoor het gevaar wijkt. Hoe je effectief reageert in een levensbedreigende situatie, is onmogelijk te voorspellen’, zegt Keygnaert. ‘Het is dus helemaal niet gezegd dat je de pepperspray zou kunnen gebruiken, ook al heb je die bij.’

‘Het gevaar is ook dat zo’n wapen zich tegen je keert. Het kan de escalatie in de hand werken, want agressie wekt agressie op. Dus het is verre van zeker dat een sleutelhanger of een alarm je zal redden.’

‘En toch mogen we niet meegaan in de golf van angst’, besluit Keygnaert. ‘We moeten de fiets blijven nemen.’

Bron: De Standaard, 9 mei 2019
Eigen mening:

Om eerlijk te zijn, sloeg de angst dit weekend ook bij mij toe.
Bijna had ik een alarmgranaat voor aan mijn rugzak gekocht.

De tips op het internet lijken me geen vreemde reactie. Meerder mensen, kinderen, vrouwen, ... zijn bang.
Hoe vaak ben je als vrouw op straat niet bang?
Hoe vaak ga je, onbewust, mogelijk gevaar uit de weg?

Als ik naar mezelf kijk, best vaak. Ook voor dit weekend.
Vorige donderdag belde ik nog naar een vriendin - want luid bellen en vertellen waar je bent, “helpt” - omdat er een enge man naar me aan het staren was aan de bushalte.
Begin april heb ik om 21u ‘s avonds taxi-grootmoeder gebeld omdat de mensen aan het station me de stuipen op het lijf jaagden. Een dag nadien werd op exact dezelfde plaats een vrouw overvallen met een pistool...

Op straat is er mij, gelukkig, nooit iets ergs overkomen.
Toch doe ik wat de meeste vrouwen doen.

Ze scannen de omgeving af, wandelen dicht tegen de huizen, steken de straat over om een man aan een busje te ontwijken, doen alsof ze doof zijn om niet tegen vreemden te moeten spreken, bellen met vriendinnen tijdens het wandelen om zich veiliger te voelen, wandelen met hun sleutels tussen hun vingers en deo in de aanslag, dragen schoenen waarin ze makkelijk kunnen lopen of die ze snel kunnen uitdoen, doen hun haren los wanneer ze fietsen, dragen ‘s nachts mannelijke kleren om niet als vrouw aanzien te worden, gooien drinken weg wanneer ze het een seconde uit het oog verloren zijn, fietsen zo min mogelijk alleen, weten dat ze “brand” moeten roepen in plaats van “help”, zijn op hun hoede voor handtastelijkheid, kijken voor het instappen op de achterbank, vergrendelen na het instappen vliegensvlug de wagen,...

Vrouwen zijn bezorgd om andere vrouwen. Ze nemen het voor elkaar op, doen alsof ze vriendinnen zijn om iemand die wordt lastiggevallen uit de situatie te redden, vormen op feestjes een danskring om zich te beschermen, gaan met 2 naar het toilet, vragen elkaar te sms’en wanneer ze veilig thuis zijn, houden elkaars drinken in de gaten, worden boos wanneer een vriendin zonder iets te zeggen even op een feestje verdwijnt, laten niemand alleen wachten op een taxi, ...
Vrouwen leren elkaar allerlei trucs om zich te verdedigen.

We maken onszelf wijs dat deze trucs voor niets nodig zijn; dat we onszelf maar wat angst inboezemen. We gaan alleen op reis met het vliegtuig en slapen alleen in een tent.

We geloven onze leugens; tot we met de neus op de feiten gedrukt worden...


Ik vraag me af of al deze tips voor mannen nieuw zijn. Wisten jullie dat veel vrouwen deze dingen doen? Of is dit eerder een verrassing?