Shanghai mag niet meer groeien


25 miljoen inwoners, op een bebouwde oppervlakte van hoogstens 3.200 vierkante kilometer. Groter mag Shanghai niet zijn in 2035.


Met het masterplan dat de Chinese regering maandagavond publiceerde, wil ze tegen 2035 paal en perk stellen aan de groei van Shanghai, de grootste stad van het land. Megasteden zoals Shanghai die uit hun voegen barsten, dreigen ten onder te gaan aan wat de Chinezen de ‘grootstedelijke ziekte’ noemen: lucht- en andere vervuiling, verkeerscongestie, maar ook een tekort aan publieke dienstverlening zoals scholen en ziekenhuizen.


Hoeveel mogen er nog bij?

Vandaag telt China’s grootste stad 24,2 miljoen inwoners. Er is dus nog maar plaats voor zo’n 800.000 bijkomende inwoners de volgende achttien jaar. Hoogstens 3.200 vierkante kilometer van de metropool mag bebouwd zijn. In 2015 was al 3.145 vierkante meter bebouwd, volgens het officiële Chinese persbureau CNS. Dat komt neer op 45 procent van de totale oppervlakte van het stadsgebied, die 6.340 vierkante kilometer bedraagt. Het betekent dat er nog nauwelijks 55 vierkante kilometer extra bebouwd mag worden.

Om een en ander in perspectief te plaatsen: op een totaal grondgebied dat ongeveer een vijfde van het Belgische bedraagt (30.528 km²), mag hoogstens iets meer dan het dubbele van de Belgische bevolking wonen.


Kan het wel?

Maar hoe haalbaar is het plan? Experts plaatsen toch enkele kanttekeningen. Liang Zhongtang, een onderzoeker aan de Shanghai Academy of Social Sciences, noemde de bevolkingsdoelstelling vorig jaar, toen het plan nog in de maak was, al ‘onpraktisch en in strijd met de trend in de sociale ontwikkeling’. De voorbije jaren groeide de bevolking in Shanghai veel sneller aan dan de regering voorspeld had, zei hij in de Engelstalige krant Global Times.

Volgens Liang zullen de mensen uit de lagere inkomensgroepen en de arbeidsmigranten het meest lijden onder het plan, omdat er waarschijnlijk vooral illegale gebouwen afgebroken zullen worden. En het is juist daar dat mensen met lage inkomens een onderkomen en vaak ook werk vinden.


En elders in China?

Shanghai is niet de enige Chinese stad die haar groei aan banden moet leggen. In september legde de overheid al gelijkaardige beperkingen op aan Peking, de tweede stad van China. Daar woonden in 2014 al 21,5 miljoen mensen, in 2020 mogen dat er hoogstens 23 miljoen zijn.

Om dat doel te bereiken werd beslist een aantal overheidsbedrijven en -diensten te verhuizen van de hoofdstad naar een nieuw te bouwen stad, zo’n honderd kilometer ten zuiden van Peking. Begin november werden tienduizenden inwijkelingen uit hun huizen gezet omdat die onveilig zouden zijn.

Gelijkaardige worden ook gesteld voor twee andere megasteden in China, Guangzhou en Shenzhen in de provincie Guangdong. Het principe is overal hetzelfde: het aantal inwoners en de bouwoppervlakte plafonneren. China wil streven naar een meer evenwichtige ontwikkeling in heel het land en zo de trek naar de grootste steden afremmen of verminderen.


Hart van China

Dat er daarbij veel aandacht gaat naar Shanghai, is logisch. Het is niet alleen de grootste metropool van het land (en de derde van de wereld, na Tokio en New Delhi), het is met zijn grote haven ook het financiële en economische centrum van China en daardoor de grootste trekpleister voor Chinezen uit de meer landelijke gebieden. Ongeveer 40 procent van de inwoners komen van buiten de stad.

De lucht- en waterkwaliteit lijden nu al onder de populariteit van de stad. Volgens officiële statistieken was de luchtkwaliteit in Shanghai vorig jaar nog 276 dagen goed of voldoende. In 2012 waren dat er nog 343, schreef de financiële site Caixin Global vandaag.


DS, 26-12-2017 (Karin De Ruyter)

Bijgesloten Plaatje(s)