Franstalig onderwijs na eerste schooljaar met nieuwe kalender: ‘Ik begrijp niet waarom Vlaanderen niet volgt’


Het eerste schooljaar in het Franstalig onderwijs met de nieuwe, veelbesproken schoolkalender zit er bijna op. Veel Franstaligen kijken nu naar Vlaanderen. ‘We hadden dit beter samen gedaan.’


In het Franstalig onderwijs in Brussel en Wallonië eindigt vrijdag, 7 juli, het eerste schooljaar met nieuwe ‘rythmes scolaires’. Onder aanvoering van Franstalig minister van Onderwijs Caroline Désir (PS) werd de schoolkalender aangepast. Zo duurt de zomervakantie niet langer negen, maar zeven weken. Begin juli en eind augustus verdwijnt er een weekje. Dat wordt gecompenseerd door een langere herfst- en krokusvakantie. Het Franstalig onderwijs laat ook de katholieke feestdagen als referentiepunten los. Zo wordt een systeem mogelijk van telkens zeven weken school gevolgd door twee weken vakantie.

Wat is de conclusie na het eerste schooljaar? ‘We zijn vrij positief’, zegt Arnaud Michel, woordvoerder van het Franstalig katholiek onderwijs. ‘Dit is niet de grote shock die velen hadden verwacht.’ Zowel leerkrachten als directies hebben zich vlot aangepast. ‘Op resultaten naar de impact is het nog twee à drie jaar wachten, maar de eerste week van juli zitten nog bijna alle leerlingen in de klas, een goed signaal.’

‘Als ouders merken we dat onze kinderen beter uitgerust zijn, mentaal en fysiek’, zegt Bernard Hubien, voorzitter van de oudervereniging Ufapec. ‘Leerlingen hebben meer energie om zich in te zetten.’ Volgen Hubien is het overgrote deel van de ouders tevreden met de nieuwe kalender. ‘De kinderen voelen zich beter. Daar draait het uiteindelijk toch om.’


Moeilijke vakantiepuzzel

Toch klinkt er ook gemor. Vooral ouders met kinderen in het Nederlands- én Franstalig onderwijs ervaren last, maar ook ouders met kinderen in het hoger én het basis- of secundair onderwijs. Uit een bevraging van Le Soir zei recent amper een op de drie ouders tevreden te zijn. De peiling werd wel afgenomen op het moeilijkste moment: net na de meivakantie. Die viel niet samen met onze Paasvakantie, waardoor problemen opdoken.

Het grootste knelpunt is precies de invulling van die vakanties. De puzzel die ouders bij ons moeilijk gelegd krijgen in de zomer wordt nog moeilijker als die verschuift naar periodes waarin er amper aanbod is van jongerenkampen. ‘Dat komt vooral omdat de studenten in het hoger onderwijs, die de sportkampen of jeugdwerking begeleiden, het systeem nog niet volgden’, zegt Hubien. Gelukkig is er beweging: de hogescholen zullen hun kalender ook aanpassen, de universiteiten denken erover na.

‘Het is normaal dat aanpassingen in het begin wrijving veroorzaken’, sust Jean-Francois Mahieu, de woordvoerder van minister Désir. ‘Maar we hebben een beter ritme gevonden voor de kinderen. De rest past zich wel aan.’

Er zijn nog kinderziektes. Niet alle scholen schikten zich al naar de nieuwe kalender. Zo schreef La Libre Belgique dat er veel kinderen sinds eind juni thuis zitten. Ze hebben niets omhanden, terwijl op school klassenraden en dergelijke plaatsvinden. In het Frans wordt dat mooi omschreven als ‘jours blancs’. ‘Sommige jongeren hadden op 20 juni hun laatste examen’, zegt Hubien. ‘Dat zijn bijna drie extra weken vakantie. Dat kan niet de bedoeling zijn.’

Volgens Mahieu heeft dat niets met het nieuwe systeem te maken. ‘Vroeger waren er scholen die op 15 juni hun laatste examen afnamen, nu is dat een week later.’ Toch grijpt de minister ook hierop in, benadrukt hij: tegen 2026 vermindert het aantal ‘jours blancs’ dat scholen kunnen inzetten, zodat er sowieso meer les zal gegeven worden.


Twee systemen

Opvallend: het Franstalig onderwijs kijkt nu vooral naar Vlaanderen. ‘Om eerlijk te zijn: ik begrijp niet waarom Vlaanderen niet volgt’, zegt Hubien van de oudervereniging. Ook de woordvoerder van Désir hint daarop. ‘We hebben meerdere keren aan minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) gevraagd of Vlaanderen niet wilde volgen, maar hij wilde niet.’

Dat Vlaanderen niet meedoet, heeft gevolgen voor het Franstalig onderwijs, zegt Dirk Jacobs, socioloog en onderwijsadviseur aan de ULB. ‘Het globale beeld van de aanpassing is positief – ook voor wie weigerachtig was. Maar in sommige scholen zijn er wel problemen. Leerkrachten in immersiescholen, scholen aan de taalgrens en Vlaamse leerkrachten in Brusselse scholen houden het niet-overlappen van vakanties niet vol. Niet zozeer de nieuwe regeling, maar het feit dat er twee systemen bestaan, geeft problemen.’

Kortom, zegt Jacobs, ‘we hadden dit beter samen met Vlaanderen gedaan. Maar het nieuwe schoolritme is een maatregel uit het veelomvattende “pacte d’excellence”, dus konden ze aan Franstalige kant niet eeuwig wachten.’

In Vlaanderen staat de deur al vele jaren op een kier. Een bevraging toonde vorig jaar nog dat de meningen erg verdeeld zijn. Toch komt het onderwerp geregeld terug. Onder meer onderwijsexpert Dirk Van Damme en Koen Pelleriaux, topman van het GO!-onderwijs, pleitten er deze week opnieuw voor om de zomervakantie in te korten.


DS, 04-07-2023 (Klaas Maenhout)

Bijgesloten Plaatje(s)