ESA wil een eigen, Europese versie van SpaceX


Europa heeft plannen voor een eigen transportmiddel naar en van het ruimtestation ISS. Net als de VS eerder doet het daarvoor een beroep op de eigen industrie.


Kan Europa het succesverhaal van de Amerikaanse commerciële ruimtevaart kopiëren? Het Europees Ruimteagentschap (ESA) denkt van wel. Het wil Europese bedrijven laten intekenen op een competitie om tegen 2028 nieuwe ruimtevaartuigen te ontwikkelen die cargo heen en weer naar het ISS kunnen brengen. Dat werd vandaag bekendgemaakt op een ESA-top in Sevilla. Een eigen transportverbinding moet Europa autonomer maken in de ruimtevaart en zijn slagkracht in de groeiende ruimtevaarteconomie versterken.

Het ESA vond inspiratie bij de Nasa, dat in 2006 in de Verenigde Staten een gelijkaardige competitie opstartte om privébedrijven nieuwe ruimtevaartuigen te laten ontwikkelen. In 2010 voerde een van de winnaars, SpaceX, al een eerste demonstratievlucht uit. In 2028 zouden twee winnaars van de Europese competitie, geselecteerd door ESA, een demonstratie houden.


Mensen vervoeren

Met de uitbesteding wil ESA realiseren wat het zelf nooit is gelukt: een ruimtevaartuig bouwen dat behalve naar het ISS kan vliegen en er aanmeren, ook heelhuids kan terugkeren op aarde. Daardoor zou het niet alleen vracht kunnen meenemen vanuit het ruimtestation, maar zou het ook kunnen worden hergebruikt. ESA wil verder nog dat de te ontwikkelen ruimtevaartuigen kunnen worden geüpgraded om op termijn ook mensen te vervoeren. Zo is het ook gegaan bij SpaceX. Eerst werd de Dragon-capsule ontwikkeld voor cargovluchten naar het ISS en terug. De Crew Dragon, voor bemande vluchten naar het ISS, kwam daaruit voort.

‘Als we onze ruimtevaartambities hoog willen houden, moeten we investeren in eigen transportcapaciteit’, zegt ex-astronaut Frank De Winne, die onder meer ISS-programmamanager is bij het ESA. ‘Het maakt Europa minder afhankelijk van anderen en laat ons toe meer zelf te bepalen wat we doen.’ Die afhankelijkheid laat zich momenteel trouwens hard voelen. Onder meer door het uitblijven van de nieuwe Ariane 6-draagraket kampt Europa met een heuse ‘lanceercrisis’ en moet het volop een beroep doen op de diensten van SpaceX.

De Europese ruimtevaartuigen moeten ook verder dan de lage-aardbaan van het ISS kunnen vliegen, helemaal tot bij de maan. Niet om er te landen, maar om aan te meren bij de Lunar Gateway, een mini-ruimtestation dat de Nasa de komende jaren in een baan om de maan wil installeren. Deze Europese maanvluchten zouden wel onbemand zijn. De Winne: ‘De ruimtevaartuigen zouden maanstalen naar de aarde kunnen transporteren, bijvoorbeeld stukken bodem van bij de zuidpool van de maan, die ijs kunnen bevatten. Die stukken moeten dan ingevroren worden vervoerd.’

Blijft de vraag of de Europese industrie aan de verwachtingen van het ESA kan voldoen. Europa telt vele privébedrijven die actief zijn in de ruimtevaart, maar zit er ook een SpaceX tussen?


DS, 06-11-2023 (Senne Starckx)