Marokkanen naar cel in eigen land
Belgie moest vier jaar aandringen op toepassen protocol
BRUSSEL - Vanaf 1 mei kan België gevangenen met de Marokkaanse nationaliteit gedwongen terugsturen naar hun land. Marokko heeft daarvoor eindelijk het verdrag geratificeerd dat al vier jaar op de plank lag. 'Een grote doorbraak.'

Al jaren wordt er gepalaverd over het terugsturen van veroordeelde gevangenen met de Marokkaanse nationaliteit. Al jaren komt er niets van in huis. Vanaf 1 mei moet daarin verandering komen. België moest vier jaar wachten op het Marokkaanse parlement om het verdrag tussen beide landen te ratificeren.

'Ongeveer tien dagen geleden heb ik het goede nieuws gekregen dat de Marokkaanse autoriteiten het protocol hebben goedgekeurd. Daarmee is aan alle voorwaarden voldaan om Marokkaanse gevangenen te kunnen terugsturen', zegt de minister van Justitie, Stefaan De Clerck (CD&V). 'Dit is een belangrijke doorbraak'.

Die doorbraak komt er na een lange calvarietocht.

Al in 1997 sloot ons land een eerste keer een protocol met Marokko dat de terugkeer van Marokkaanse gevangenen mogelijk moest maken. Alleen werd toen afgesproken dat de gedetineerden daarvoor altijd hun toestemming moesten geven. Dat gebeurde nauwelijks. Tot op vandaag diende slechts een tiental Marokkaanse gevangenen zelf een verzoek in om hun celstraf in Marokko te mogen uitzitten.

Daarom werd in 2007 een aanvullend protocol afgesloten dat voortaan ook een gedwongen repatriëring van veroordeelden mogelijk moest maken. Dat gebeurde nog onder toenmalig minister van Justitie Laurette Onkelinx (PS) en oud-premier Guy Verhofstadt (Open VLD).

Het akkoord werd met veel toeters en bellen aangekondigd, maar bleef al die tijd dode letter.

Het Belgische parlement zette het protocol al in februari 2009 om in een wet. Maar Marokko bleef talmen, tot tien dagen geleden dus.

'We hebben veel inspanningen gedaan om er bij de Marokkaanse overheid op aan te dringen woord te houden', zegt minister De Clerck. Eind vorig jaar stuurde de minister van Buitenlandse Zaken nog een herinneringsbrief.

'De beslissing was niet evident voor Marokko. Over het waarom wil ik niet uitweiden. Het akkoord is er nu. Laten we vooral daarover blij zijn', zegt De Clerck.

Het is geen geheim dat Marokko er nooit happig op is geweest het akkoord te ratificeren, omdat het land zelf met een desastreuze overbevolking in de gevangenissen kampt. Ook de hygiënische omstandigheden zijn er doorgaans erbarmelijk.

Om de situatie onder controle te houden verleent de Marokkaanse koning Mohammed VI regelmatig amnestie op grote schaal als er iets te vieren valt, zoals een huwelijk of het Suikerfeest. Begin deze maand liet hij ook nog 190 gevangenen vrij als antwoord op de sociale onlusten in de Arabische wereld.

1.100 Marokkanen in cel

Hamvraag is hoeveel Marokkaanse gevangenen dankzij dit akkoord kunnen worden teruggestuurd en of het iets zal doen aan de overbevolking in onze gevangenissen. 'Dat is nog niet duidelijk', zegt De Clerck. Hij spreekt wel over 'een fundamenteel verschil'. Vermoedelijk gaat het om enkele tientallen, in het beste geval om enkele honderden.

Momenteel zitten in Belgische cellen 1.100 gevangenen van Marokkaanse afkomst. Zij vormen de grootste groep van buitenlandse gevangenen. Dat wil niet zeggen dat zij allemaal op het vliegtuig kunnen worden gezet.

Marokkaanse gedetineerden die in België geboren zijn, de dubbele nationaliteit hebben, met een Belgische getrouwd zijn, de vluchtelingenstatus hebben of voor hun veroordeling al vijf jaar ononderbroken op Belgisch grondgebied woonden, mogen niet worden teruggestuurd. Ook wie een 'ernstige ziekte' heeft, mag in België blijven.

De veroordeelde moet ook altijd naar zijn mening worden gevraagd. 'Daarmee wordt rekening gehouden. Maar dat wil niet zeggen dat hij zomaar zijn zin krijgt als hij niet wil', zegt De Clerck.

Hij wil nu ook met Turkije onderhandelingen aanknopen over een bilateraal akkoord.

Bron: De Standaard Online

Eigen mening: Ik vind het een zeer goede maatregel dat veroordeelden terug naar hun eigen land gestuurd worden. Het is tot nu toe slechts geregeld voor Marokko, maar het is een begin. Wij, Belgen, moeten niet opdraaien voor de criminele daden van iemand van een andere nationaliteit. Elk land is verantwoordelijk voor zijn eigen criminelen. Ik ben er zeker ook mee akkoord dat ernstig zieken of veroordeelden die al langer dan 5 jaar in ons land verbleven, wél hier mogen blijven. Ernstig zieken kunnen een lange reis vaak niet aan en mensen die hier al langer verblijven, hebben hier ook hun leven opgebouwd. Hopelijk kan men ook een akkoord bereiken met Turkije en andere landen, zodat gevangenen met een andere nationaliteit in hun eigen land hun straf kunnen uitzitten.

Ik ga ook akkoord met deze maatregel. Maar dan moet je er wel zeker van zijn dat het rechtssysteem in het land van herkomst stabiel en rechtvaardig moet zijn. Stel dat een zware jongen terug naar zijn land van herkomst wordt gestuurd, en hij daar via vriendjespolitiek of andere regels e.d. veel sneller vrijkomt. Dan heeft het naar mijn mening geen nut om de gevangenen uit te leveren. Als een land wel voldoet aan alle regels en een goed rechtssysteem heeft, vindt ik het vanzelfsprekend dat gevangen worden uitgewisseld.