Lering trekken uit correcte cijfers

Bart Sturtewagen


Volgens het federale onderzoekscentrum Sciensano tellen we over enkele dagen het 30.000ste covidoverlijden na twee jaar pandemie. Dat getal ligt in dezelfde ordegrootte als het aantal inwoners van een flinke fusiegemeente als Aalter, of steden zoals Herentals en Tongeren. We staan er niet meer bij stil, of toch minder dan vroeger, hoewel de statistiek nog elke dag met bijna 50 eenheden aangroeit.

Nuancering is geboden, want het onderscheid tussen iemand die dóór covid in het ziekenhuis belandt en iemand die, naast andere ernstige kwalen, mét covid wordt opgenomen, blijkt niet waterdicht. In het begin werden bijvoorbeeld veel overlijdens van bewoners van woonzorgcentra automatisch op de covidlijst gezet. En ook nu nog wordt de telling van covidslachtoffers ruim genomen.

Voor het beheer van de pandemie is deze cijferkwestie niet zwaarwichtig. Het belangrijkste ijkpunt is dat de genomen maatregelen en de evolutie van het coronavirus voorkomen dat de ziekenhuizen en vooral de afdelingen intensieve zorg overrompeld worden. Maar voor de evaluatie achteraf van het gevoerde beleid zijn goede cijfers van groter belang.

Nu het rijk der vrijheid echt wenkt en de ingrijpende maatregelen een na een worden opgeheven, nadert het moment daarvoor. Gedane zaken nemen geen keer en onvermijdelijk is een gezondheidscrisis van deze omvang een moeilijke zoektocht naar evenwichten tussen vele factoren en belangen. Voortschrijdend inzicht en bescheidenheid vormen dus de belangrijkste leidraad.

De covidbeperkingen hebben velen, vooral jongeren, diepe pijn bezorgd. Dat leed zal nog lang op de samenleving wegen. Aangezien bijna de helft van de officiële coviddoden meer dan 85 jaar was en bijna 80 procent boven de 75, wordt het daarnaast een cruciale vraag of we goed genoeg voor onze senioren hebben gezorgd. De stelling dat de meesten van hen toch niet lang meer te leven hadden, botst met de cijfers. Het aantal verloren levensjaren is een veelvoud van de kille body count. Bovendien is het onbetwistbaar dat er meer had moeten worden gedaan om covidzieken en hun omgeving op een menselijke manier afscheid van elkaar te laten nemen.

Het debat daarover wordt moeilijk en zelfs pijnlijk. Maar meer dan een afrekening hebben we helderheid nodig. De discussie behoeft juiste cijfers. Anders kunnen we geen lering trekken uit deze beproeving.


DS, 19-02-2022 (Bart Sturtewagen)