'We mogen ouderen niet zo vlug afschrijven'

Sonja Claes, 'Te jong om oud te zijn? De kracht van ouderen in onze samenleving', 144 blz., Davidsfonds.


BRUSSEL - De vergrijzing is niet alleen een probleem, zegt Sonja Claes. Ouderen kunnen ook veel bijdragen aan de samenleving.


Vlaams parlementslid Sonja Claes (CD&V) wordt dit jaar zelf vijftig. Een goed moment om een boek te schrijven over 'de kracht van ouderen'. Ze bundelt daarin haar beleidsvisie zoals ze die als burgemeester van Heusden-Zolder en vroegere gedeputeerde van de provincie Limburg in de praktijk probeert of probeerde te brengen. Enkele ideeën op een rijtje:

Meer participatie. Zestien procent van de senioren participeert in het verenigingsleven en het bestuur en nog eens 16 procent zou willen participeren, maar komt er niet toe. 'We moeten die groep sterker aanmoedigen', meent Sonja Claes. 'Er komt een hele generatie ouderen aan die gestudeerd heeft en veel ervaring heeft opgedaan in het beroepsleven. We mogen die ervaring niet overboord gooien.' Ze geeft een voorbeeld uit haar eigen gemeente: het vroegere hoofd van de technische dienst die na zijn pensionering voorzitter van de gemeentelijke adviesraad voor ruimtelijke ordening is geworden.

Meer mensen aan het werk. Meer mensen zullen langer moeten werken, ook de vrouwen, zegt Sonja Claes. 'De lage werkzaamheidsgraad van vrouwen en het feit dat ze vaak een onvolledige loopbaan hebben, leiden nu tot grote armoede onder oudere vrouwen.' Ook vindt ze dat de werkdruk in de bedrijven voor 55-plussers naar omlaag moet, zodat die langer aan het werk kunnen blijven: 'Het pensioenstelsel is gemaakt om nooit te gebruiken, want toen het werd ingesteld, was de gemiddelde leeftijd 65 jaar. Nu leven we veel langer en moeten we ook langer aan de samenleving bijdragen.'

Ambtenarenpensioenen omlaag. 'Het gemiddelde rustpensioen van een mannelijke ambtenaar bedroeg in 2004 2.112 euro per maand, dat van een mannelijke werknemer 925 euro. Deze cijfers komen uit een rapport van Jos Berghman. Ik schrok er echt van. Ambtenaren zien hun pensioen als uitgesteld loon, maar de huidige lonen zijn concurrentieel met de privémarkt. We moeten durven zeggen dat die pensioenen naar omlaag moeten, zodat er een beter evenwicht komt.'

Zorg écht op maat. 'De zorg vertrekt te veel vanuit structuren', vindt Claes. Haar moeder van 78 vroeg hulp voor een halve dag aan bij Familiehulp, maar dat kan niet, het moet meteen twee halve dagen in de week zijn. 'Waarom is dat zo? Waarom werken die diensten niet meer vraaggestuurd?' Dat zou ook de autonomie van ouderen ten goede komen, zegt ze. Nog een voorbeeld uit haar eigen gemeente: 'Als ouderen tachtig worden, krijgen ze een huisbezoek van een maatschappelijk werker en een senior-vrijwilliger. Het bezoek is preventief en zorgt ervoor dat ouderen makkelijker de weg vinden in de dienst- en hulpverlening.'

Rusthuizen als allerlaatste. Het rusthuis moet het allerlaatste toevluchtsoord zijn, meent Claes. 'In gebieden waar de thuiszorg goed uitgebouwd is, zien we dat ouderen ook veel langer thuisblijven.' Ze hoopt dat de thuiszorg nog verbetert door kruisbestuiving met de ICT-wereld: 'Het moet mogelijk zijn om via de tv met ouderen te communiceren, zodat ze minder eenzaam zijn en er niet voor elk pilletje een verpleegster moet langsgaan. Een proefproject in Limburg is helaas moeizaam verlopen door technische problemen.'

Overigens moeten de rusthuizen het ziekenhuismodel - de lange gang met vele kamers - inruilen voor het leefgroepenmodel van de gehandicapteninstellingen. Claes: 'Mensen zijn niet gemaakt om alleen te eten en alleen tv te kijken. Ze willen hooguit een kamer om zich terug te trekken als ze even willen uitrusten.'


DS, 01-10-2008 (vbr)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB