Snelle trein tussen Turijn en Lyon zet druk op Italiaanse regering


Zet Italië nu wel of niet het licht op groen voor de hogesnelheidstrein? Frankrijk en de Europese Commissie worden stilaan hoorndol.


De Europese Commissie en Frankrijk hebben stilaan genoeg van het Italiaanse getalm. Terwijl Italië had beloofd om voor 8 maart definitief uitsluitsel te geven over de hogesnelheidstrein die Turijn met Lyon zou verbinden, heeft de regering van Giuseppe Conte die beslissing weer voor zich uitgeschoven.

Behalve Frankrijk, dat wil dat er wordt verdergewerkt aan een tunnel die er deels al ligt, verhoogt ook de Commissie de druk op Rome. Als Italië het project afblaast, dan grijpt het naast de Europese fondsen en riskeert het een boete, wat neerkomt op een verlies van 800 miljoen euro.


Lega wil hst voor ondernemers

Het Italiaanse geaarzel heeft alles te maken met alweer een meningsverschil tussen de coalitiepartners Lega en Vijf Sterren. De Vijfsterrenbeweging, die ook de stad Turijn bestuurt, vindt de hst een verspilling van publieke middelen (Europees, Frans en Italiaans geld), en is radicaal tegen. Een door Vijf Sterren bestelde studie heeft dat ook bevestigd. ‘De tegenstanders van de hst halen aan dat de trein zal leiden tot minder auto’s en minder benzineverbruik, waardoor de overheid minder inkomsten uit accijnzen krijgt’, reageert Franco Pavoncello, politicoloog uit Rome. ‘Tegelijk schermen de tegenstanders ook met ecologische argumenten. Het is pure waanzin.’

De Lega, die de belangen van de ondernemers uit Noord-Italië verdedigt, ziet juist grote voordelen aan zo’n snelle treinverbinding met Frankrijk. Eén van beide coalitiepartners moet inbinden, maar wie? Premier Giuseppe Conte, die tot geen van beide partijen behoort maar het dichtste aanleunt bij Vijf Sterren, is ook tegen het project, en dat drijft de spanning nog verder op.

Als de Vijfsterrenbeweging de stekker uit de regering trekt, heeft de partij daar dan iets bij te winnen? ‘Als ze nu opstappen, dan besturen ze nooit meer’, zegt Pavoncello. Regeringsdeelname heeft Cinque Stelle flink beschadigd. De anti-establishmentbeweging behaalde bij de verkiezingen van maart 2018 nog een monsterscore van 32,7 procent. Een jaar later blijft daar, volgens een peiling door tv-zender La 7 deze week, nog 22 procent van over. Vijf Sterren gaat gebukt onder zware interne spanningen tussen de pragmatici, die gretig zijn om met de Lega te besturen, en de ‘ideologen’, die geloven in de maagdelijkheid van de beginperiode van Vijf Sterren, de beweging die ontstond als een burgerplatform. De interne oppositie tegen partijleider en vicepremier Luigi Di Maio is vandaag groot.

De Lega heeft haar zaakjes veel meer op orde en rijgt de laatste maanden bij lokale verkiezingen de zeges aan elkaar. Bij de nationale stembusgang van vorig jaar haalde de Lega 17,4 procent, maar volgens dezelfde peiling van La 7 zou dat vandaag al 33 procent zijn. Voorzitter en vicepremier Matteo Salvini werd intussen een internationaal bekend figuur, die met het oog op de Europese verkiezingen van mei ook in Europa rechtse bondgenoten zoekt.

Daarom voorspelt politicoloog Pavoncello dat ook Salvini niet vóór 26 mei uit de regering stapt. ‘De Lega heeft evenmin baat bij zo’n scenario, want Salvini ontleent zijn macht en autoriteit juist aan zijn rol binnen de regering. Daarbuiten verkleint zijn rol en dreigt Lega te worden geabsorbeerd door de andere partijen op rechts.’


Om de beurt puntje laten scoren

Daarom blijven Lega en Vijf Sterren samen in een huwelijk zonder liefde, waarin voortdurend obstakels rijzen. Pavoncello nuanceert: ‘De Engelsen zeggen: politics makes strange bedfellows, en toegegeven, deze twee zijn pas écht vreemd. Maar tot op zekere hoogte werkt het wel, omdat de Lega en Vijf Sterren elkaar beurtelings laten scoren. Vijf Sterren mocht deze week het leefloon invoeren, de Lega scoorde dan weer voor zíjn achterban met het goedgekeurde wetsvoorstel op wettige zelfverdediging.’

Maar wie mag met de hst zijn puntje scoren? Pavoncello gokt dat het de Lega wordt. ‘Mogelijk vraagt Vijf Sterren om een stemming in het parlement en legt de partij zich neer bij het resultaat. Die hst komt er volgens mij wel.’


DS, 08-03-2019 (Ine Roox)

Bijgesloten Plaatje(s)