Waarom mensen toiletpapier hamsteren


Wie hamstert, slaat bij voorkeur voorraden toiletpapier in. Waarom eigenlijk?


De eerste beelden van lege toiletpapierrekken zijn al opgedoken. Foto’s van karretjes die volgeladen zijn met rollen wc-papier eveneens. Wie hamstert, kan niet om toiletpapier heen, lijkt het wel. Het is een verschijnsel dat zich vaker voordoet bij naderend onheil.

Steven Taylor, een Canadese massapsycholoog en auteur van het boek The Psychology of Pandemics, ziet het als een vorm van massahysterie die niet ongewoon is bij pandemieën. Hij voorspelt dat de toiletpapierhype een tijdelijk fenomeen zal zijn. Vaak leiden ziekte-uitbraken tot kuddegedrag, waarbij mensen elkaar nadoen zonder erbij na te denken. De angst verspreidt zich vaak sneller dan het virus zelf. ‘Er is altijd een klein groepje mensen dat extreem angstig is’, zegt hij in een interview met de Australian Financial Review. ‘Zij overreageren en besmetten anderen met hun angst.'

In feite zijn dit de mensen die we in de mode- en technologiewereld de early adopters noemen. Ze vormen de voorhoede van een steeds grotere groep mensen die elkaars gedrag nabootsen. Wat een belangrijke rol speelt, zijn beelden. Foto’s van lege toiletpapierschappen gaan viraal via de sociale media. Meer is niet nodig om mensen naar de supermarkt te jagen. ‘Beelden zijn efficiënte middelen om angst te verspreiden’, zegt Taylor. Het idee erachter is dat er schaarste ontstaat, en dat je dus achter het net vist als je niet onmiddellijk in actie komt.

Waarom precies toiletpapier massaal gehamsterd wordt, is minder duidelijk. Een stevige voorraad houdbaar voedsel lijkt bij langdurige quarantaine nuttiger dan een massa wc-papier. In geval van nood kan je altijd nog je toevlucht nemen tot oude kranten. Het Amerikaanse Department of Homeland Security adviseert de bevolking om in geval van een pandemie een voorraad van twee weken aan voedsel, water, toiletartikelen en geneesmiddelen in huis te hebben. Maar over toiletpapier zijn geen adviezen verstrekt.


Gemoedsrust

Misschien is wc-papier gewoon een artikel dat symbool staat voor de eerste levensbehoeften. ‘Het virus maakt een soort survivalpsychologie los in veel mensen. We moeten thuis kunnen overleven, zonder contact met de buitenwereld, en dus worden er voorraden aangelegd van eerste levensbehoeften’, legt de Amerikaanse hoogleraar psychologie Frank Farley uit op de website van CNN. Het is een goedkoop product dat makkelijk op te slaan is, en waarvan je in feite nooit te veel kan hebben. Vroeg of laat zal je het toch nodig hebben.

Als bliksemafleider van angst en onrust, is toiletpapier misschien wel heel geschikt. Het geeft mensen in elk geval het gevoel dat ze iets doen om de situatie onder controle te houden. Ook al is dat een illusie, het geeft in elk geval een zekere mate van gemoedsrust. ‘Het gaat erom dat mensen het gevoel krijgen dat ze alles hebben gedaan wat in hun macht ligt om zich voor te bereiden op de pandemie’, zegt de psycholoog Baruch Fischoff in hetzelfde CNN-artikel. Hij noemt dat anticipatory anxiety – de drang om je voor te bereiden.


Blog DS, 13-03-2020 (Ruben Mooijman)

Bijgesloten Plaatje(s)