De confrontatie tussen de slachtoffers, onder de naar schatting 500 tot 600 aanwezigen bij de zitting vandaag, en Breivik, heeft voor opluchting gezorgd. 'Het hielp om hem te zien, hij was niet zo eng vandaag. Hij kan nu geen kwaad meer doen, ik ben opgelucht en kan weer een stapje verder.'

De 17-jarige Sondre Lindhagen Nilssen moest op Utoya rennen voor zijn leven. Hij zag Breivik van dichtbij en zag zag hem ook twee mensen doodschieten, zo vertelt de tiener aan het Noorse Aftenbladet. Hij bracht zichzelf en twee meisjes van veertien in veiligheid in een grot aan het water. Hij gaf aan dat het zien van de rustige, emotieloze Breivik voor wat opluchting zorgde.

'Toen ik hem zag, zag ik alleen een totaal gestoord persoon die geen flauw benul meer heeft van de werkelijkheid. Het heeft de druk op mijn borst wat verlicht. Ik kan weer een stapje verder, maar ik heb nog niet alles verwerkt,' aldus Nilssen.

Voorarrest verlengd
De rechter bepaalde dat het voorarrest van de massamoordenaar verlengd werd met 12 weken. Bezoek en correspondentie worden gecontroleerd door autoriteiten.

Ook de 18-jarige Herman Heggertveit was op Utoya op 22 juli. De hele nacht heeft hij wakker gelegen en was opgewonden. Naar eigen zeggen heeft hij geen spijt van zijn komst naar de rechtbank. Ook hij spreekt over een gevoel van opluchting.

'Hij is niets'
'Hij verscheen als Anders Behring Breivik. Hij was arrogant, eigenwijs en toonde geen berouw,' aldus Heggertveit. De jongen verwachtte niet anders dan dat de moordenaar zou proberen zijn zegje te doen. 'Ik wist dat hij iets zou willen zeggen over multiculturalisme, de grote vijand van de samenleving etc.'

Maar hij is geen ideoloog, geen denker, hij is niets. Hij is een zielige man,' besluit hij. Tot opluchting van Heggertveit kapte de rechter de speech van Breivik snel af. 'Het zou voor velen vreselijk zijn om hem aan te horen en velen wilden dat ook niet.'

De mond gesnoerd
Anders Breivik verscheen vandaag uitdrukkingsloos en erg rustig in de rechtszaal. Hij kreeg spreektijd waarin hij stelde dat hij een ridder en commandant van de Noorse verzetsbeweging is. Ook vroeg hij of hij tot de slachtoffers in de zaal mocht spreken. De massamoordenaar werd al snel afgekapt tijdens zijn speech door rechter Torkjell Nesheim.

Nesheim legde de verdachte uit dat hij alleen mocht spreken over de voorwaarden van zijn detentie. Breivik, die verscheen in een zwart pak, wit overhemd met stropdas en een baard, had gehoopt de aanwezigen toe te kunnen spreken en had ook een stuk papier meegenomen met de belangrijkste punten. Zoals hij al eerder verklaarde, wilde hij uitleggen aan de families van slachtoffers dat zijn daad 'wreed was maar noodzakelijk', zo melden Noorse media.

'Ik begrijp dat de slachtoffers aanwezig zijn. Mag ik het woord aan hen richten?', vraagt de 32-jarige moordenaar. De rechter maakt direct duidelijk dat ook dit niet mag.

Emotieloos
De zitting verliep rustig. De emotieloze Breivik accepteerde dat hij niet mocht spreken en liet inmiddels weten aan zijn geïsoleerde detentie gewend te zijn. Hij communiceerde weinig met zijn advocaten en trommelde een beetje met zijn vingers op de rand van de tafel.

Neergeschoten
Breivik had via zijn advocaat laten weten dat er een kans was dat hij de zitting niet levend zal verlaten. De terreurverdachte heeft laten weten dat hij het mogelijk acht dat er op hem geschoten wordt door een van de aanwezigen.

Desondanks zou Breivik niet bang zijn, zo liet zijn raadsman Geir Lippestad weten aan het Noorse TV2. Slachtoffers, pers en andere betrokkenen konden zich inschrijven om de zitting bij te wonen.

Oog in oog
Volgens de website van de Noorse krant Aftenbladet waren er zeker 48 overlevenden en ook familieleden, begeleiders en bijstandsadvocaten aanwezig. Ook zijn er 170 journalisten en fotografen uit Noorwegen en het buitenland om verslag te doen. Vanochtend vroeg stonden er nog mensen in de rij buiten de rechtbank in de hoop de zitting bij te wonen. In andere zalen zal de zitting via een videoverbinding ook live te volgen zijn.

Eerdere zittingen werden via een video-verbinding vanuit de gevangenis gehouden. Dit was voor justitie goedkoper en veiliger om te realiseren. Deze keer oordeelde de rechter dat Breivik zelf aanwezig moest zijn. Hij arriveerde om 09.45 uur in een witte auto en gaf eerder al aan niet gefotografeerd te willen worden.

Voorarrest verlengd
Justitie eist vandaag dat zijn voorarrest, met de voorwaarden dat hij geen enkel contact met de buitenwereld of zelfs medegevangenen mag hebben, met twaalf weken zal worden verlengd. De politie doet nog uitgebreid onderzoek om uit te sluiten dat Breivik niet alleen handelde. Vooralsnog zijn er geen medeplichtigen gevonden.

Media-circus
Nabestaanden van de slachtoffers hebben het afgelopen weekeinde in een gezamenlijke verklaring geprotesteerd tegen het 'circus' dat de media volgens hen van de rechtszaak tegen Breivik hebben gemaakt. Critici verwachten dat hij de gelegenheid zal aangrijpen om zijn manifest te promoten.

Officieel mogen de aanwezigen en de pers niets van de zitting naar buiten brengen. Deze begint om 11.00 uur en zal ongeveer drie kwartier duren. Naar verwachting zal er tijdens een officiële persconferentie om 15.30 uur meer over de zitting worden verteld.

77 doden
De 32-jarige Breivik heeft bekend dat hij op 22 juli bij aanslagen in het regeringscentrum van Oslo en op het eilandje Utoya 77 mensen heeft vermoord. Hij zit al 16 weken in voorarrest. Komende maand wordt naar verwachting het psychiatrisch rapport over de toerekeningsvatbaarheid van Breivik gepubliceerd. Hij heeft bekend, maar toont geen berouw. De inhoudelijke behandeling van het proces begint vermoedelijk in april 2012.

Bron:
http://www.ad.nl/ad/nl/6967/aanslag...offers-op.dhtml

Mening:
Ik begrijp dat de overlevenden een gevoel van opluchting ervaren als ze zien dat deze terrorist veroordeeld word. Ik begrijp niet dat Breivik nog probeert om de slachtoffers in de rechtszaal toe te spreken, snapt hij dan echt niet dat hij deze mensen al genoeg leed heeft aangedaan en dat ze niet zitten te wachten op de onzin die hij ze te vertellen heeft? De opmerking dat zijn actie 'wreed maar noodzakelijk' was is zeer harteloos en had hij naar de nabestaande nooit mogen maken.
Ook ben ik het met de nabestaande eens over het feit dat deze zaak te veel media aandacht krijgt. Op deze manier krijgt Breivik alleen maar meer kansen om zijn belachelijke ideeën uit te spreken en op die manier nog meer onrust te zaaien.
Eerlijk gezegd hoop ik niet dat hij ontoerekeningsvatbaar verklaard wordt, dit zal waarschijnlijk alleen maar resulteren in een mildere straf.

Ik kan gewoon niet begrijpen hoe het mogelijk is dat een persoon zo koud en emotieloos kan zijn... Mensen vermoorden, dat moet toch emotioneel aan je vreten?
Ik heb veel respect voor de slachtoffers om naar de rechtzaak te komen. Ik denk dat het veel moed vergt om de moordenaar van (waarschijnlijk) je vrienden onder ogen te komen. Ik zou het alleszins niet durven uit angst dat hij weer iets zou proberen (ook al is dat niet mogelijk).
Ik vind het ook onbegrijpelijk dat hij de overlevenden en de familie van de slachtoffers probeerde te overtuigen dat wat hij deed juist was.