Nederlandse antivaxers scharen zich achter Poetin: ‘Wat had hij dan moeten doen?’


Eerst waren ze tegen de lockdowns en vaccins, nu werpen Nederlandse corona-activisten zich op als verdedigers van Rusland en zijn president.


Het is voor de meeste corona-activisten nog even wennen. In hun chatgroepen en nieuwskanalen op sociale media ging het tot vorige week over niets anders dan de weerzin tegen vaccineren, mondkapjes en andere coronaregels. Nu die maatregelen vorige week zijn afgeschaft, is er een nieuwe bron van onvrede: de negatieve beeldvorming over Rusland.

Willem Engel van actiegroep Viruswaarheid heeft zijn eerste aangifte rond dit onderwerp al aangekondigd. Waar hij de afgelopen twee jaar rechtszaak na rechtszaak voerde tegen de coronamaatregelen, richt zijn nieuwe aangifte zich op de volgens hem illegale Nederlandse wapenleveringen aan Oekraïne. ‘Het was ons nooit alleen om corona te doen’, zegt de Viruswaarheid-voorman nu. Volgens Engel zijn in Oekraïne ‘de nazi’s’ aan de macht, die door de Russische president Poetin worden bestreden.

Op internetzender Blckbx, opgericht tijdens de coronacrisis, was steeds felle kritiek te horen op de overheidsmaatregelen om het virus in te dammen. Nu duikt ook Blckbx in de Oekraïne-oorlog. ‘In zekere zin begrijp ik wat Poetin doet’, zegt oprichter en presentator Flavio Pasquino. Hij noemt de verslaggeving in de reguliere media ‘volstrekt eenzijdig’, omdat die zou verzwijgen dat het Westen de oorlog heeft uitgelokt’. Pasquino snapt dat Rusland een eventueel Navo-lidmaatschap van Oekraïne als bedreiging ervaart. ‘Bij ieder conflict dat je wil oplossen moet je proberen om elkaar te begrijpen. Dat laatste mis ik in relatie tot Rusland volledig’, zegt hij.

Een andere prominente activist tijdens de coronacrisis, Sietske Bergsma van actiegroep Moederhart, verdedigt op Twitter de Russische inval: ‘Wat had Poetin dan moeten doen?’


Afkeer van de gevestigde orde

Hoe komt het dat juist voormalige coronademonstranten zich opwerpen als verdedigers van de Russische inval? Voor sommigen lijkt die opstelling voort te komen uit een afkeer van de gevestigde orde: omdat de reguliere media en politici in het Westen negatief berichten over Poetin, zal vast het omgekeerde waar zijn. ‘Wij zijn altijd kritisch op media en politiek. Dus als Rusland als dader wordt beschreven en Oekraïne als slachtoffer, wéét je gewoon dat daar nuance mist’, zegt Max von Kreyfelt van Café Weltschmerz, een andere internetzender die zich na corona op het Oekraïneconflict stort. Von Kreyfelt: ‘Na twee jaar corona zijn wij gepokt en gemazeld in het beoordelen van berichtgeving.’

Een deel van de corona-activisten zat evenwel al voor de pandemie in een pro-Russisch kamp. Uitgeverij De Blauwe Tijger verspreidde al jaren een Poetin-vriendelijke boodschap, voordat die tijdens de pandemie complottheorieën over corona ging aanzwengelen. Hetzelfde geldt voor oud-professor Kees van der Pijl, die ook na de inval in Oekraïne van mening blijft dat er weinig aan te merken is op Poetin. ‘Persoonlijk zie ik niet wat er zo bijzonder onaangenaam is aan de leiding en de persoon van de president daar’, zei de voormalige hoogleraar internationale betrekkingen afgelopen vrijdag.


Uiterst links

Van der Pijl was ooit een prominent lid van de Communistische Partij Nederland. Hij geeft vaak interviews samen met Karel van Wolferen, die tijdens de pandemie het blad Gezond verstand heeft opgericht. In een interview voor dit tijdschrift gaat Van Wolferen nog verder in zijn steun voor Poetin: ook hij stelt dat er in Oekraïne neonazi’s aan de macht zijn, en dat er daarom ‘denazificatie’ moet plaatsvinden.

‘Wat een goed verhaal’, schreef partijleider Thierry Baudet van Forum voor Democratie op Twitter over het interview met Van Wolferen. Uiterst links en uiterst rechts vinden elkaar al jaren in hun sympathie voor Rusland, als tegenhanger van de neoliberale wereldmacht Amerika.

Soms is daar wel lenigheid van geest voor nodig. Zo ook bij Eric van de Beek, socialist en recent nog columnist bij Kremlin-nieuwsorgaan Sputnik. In zijn Sputnik-biografie staat dat hij een fervent aanhanger van de internationale rechtsorde is en kritisch is over militaire interventies. Maar nu even niet: in een stuk voor complotblad De Andere Krant verdedigt hij de Russische inval als de ‘enige overgebleven optie’ om te voorkomen dat Oekraïne bij de Navo zou komen.


Blog DS, 04-03-2022 (Andreas Kouwenhoven, Wilmer Heck (NRC))