Help! Ik begrijp de prof niet!


Voor veel studenten is het schrikken, die eerste les aan de universiteit. Niet alleen omdat de leerstof niet evident is, maar ook door het taaltje dat er gesproken wordt. Een zomercursus 'Academisch taalgebruik' aan de KU Leuven wil dat probleem verhelpen. 'Wat ben je met een student die niet kan antwoorden omdat hij de vraag niet begrijpt?'


'Mevrouw, een syllabus, wat is dat eigenlijk?' Anton(18) vraagt het zoals hij ook alandere vragen heeft gesteld, maar professor Lieve De Wachter schrikt. Het leek haar zo'n evident woord, 'syllabus', ze had het de hele les al argeloos gebruikt ('Je vindt de oplossingen achteraan in je syllabus.')

Maar zelfs een docente 'Academisch taalgebruik' kan zich vergissen: de studenten kennen het woord niet. Zoals ze ook zoveel andere 'academische' woorden niet kennen. Daarvoor zítten ze ook hier, in een duffe klas van het Instituut voor Levende Talen, terwijl ze eigenlijk nog vakantie hebben: om hun woordenschat bij te spijkeren vóór ze aan de universiteit beginnen. Want de taal die proffen spreken, is voor veel nieuwbakken studenten Chinees.

Zelfs woorden als 'arbitrair' zijn niet evident, blijkt tijdens een multiplechoice-oefening. De studenten kunnen uit meerdere verklaringen kiezen, maar de juiste eruit halen, is geen sinecure. 'Negatief', zegt de een, 'verrassend', denkt de ander. 'Nochtans wordt die term voortdurend door proffen gebruikt', zegt De Wachter. Hetzelfde geldt voor 'plausibel' en 'significant', maar ook daarvan kennen veel studenten niet precies de betekenis. Als ze even later een tekst uit de cursus 'Inleiding tot de psychologie' te lezen krijgen, gaat hier en daar zelfs een alarmbelletje af.


Gevecht

'Oef, dat was even slikken', zegt Tim (18). 'Wat voor woorden stonden in die tekst: “geïnhibeerd,, “fenomenologisch,. Ik had het toch wat makkelijker verwacht.'

Tim studeerde in het middelbaar Latijn-Moderne Talen en wil nu rechten doen. Hij kreeg weet van de cursus toen hij zich aan de KU Leuven ging inschrijven. Yves, handelsingenieur-in-spe, botste erop toen hij op het net naar andere zomercursussen zocht. 'Ik volgde eerder al een cursus wiskunde en volgende week doe ik nog de cursus Frans. Allemaal in mijn vakantie, ja. Maar ondertussen zit ik al even op kot en leer ik het studentenleven kennen. Ik had mijn vrienden trouwens gevraagd om mee te komen, en de zomercursus wiskunde zagen ze zitten. Maar “academisch taalgebruik,: dat niet.'

'Het blijft een gevecht', geeft Lieve De Wachter tijdens de pauze toe. 'Iedereen vindt het evident dat er zomercursussen chemie en wiskunde worden gegeven, maar een cursus “academisch taalgebruik,: daar kijken ze van op. Terwijl het absoluut geen overbodige luxe is. Proffen verpakken hun leerstof in taalpapier waar de studenten door moeten. Maar voor veel beginners is dat papier vaak te complex. Ik sta er zelf soms van versteld welke woorden ze niet kennen. Er is trouwens veel vraag naar de cursus: we hadden honderd plaatsen en meer dan tweehonderd aanvragen.'


Leerkrachten

Onder die cursisten ook heel wat studenten met een andere thuistaal dan het Nederlands. Fatima is Tsjetsjeense en kwam tien jaar geleden naar ons land. Ze wil rechten studeren en spreekt vloeiend Nederlands, maar toch is ze er niet gerust in. 'Bij mijn inschrijving hadden ze me aangeraden online een taaltest te doen. Toen ik het resultaat zag, ben ik goed geschrokken: ik was op bijna alles gebuisd. Bovendien heeft mijn buurmeisje me examenvragen laten zien, waarvan ik haast achteroverviel. Ik dacht: als ik nu geen hulp zoek, zal het me niet lukken.'

Overigens komt in de cursus niet alleen de taal van de proffen aan bod. Na de pauze krijgen de studenten op video een hoorcollege te zien, met de vraag hoe ze het exposé van de prof zouden noteren. Maar vooral de nood aan praktische tips blijkt groot. Heeft het zin om na de les je notities nog eens 'in het net' over te schrijven, wil Anastasiya weten. 'Neen', zegt De Wachter kort maar krachtig. 'Nalezen: prima, overschrijven: te veel werk.' Hoe kunnen ze weten óf er bij de cursus een syllabus hoort, vraagt Laure wat bezorgd. 'Dat wordt tijdens de eerste les gezegd', aldus De Wachter. 'Altijd naar de eerste les gaan - naar de andere liefst ook, maar zeker naar de eerste.' En kun je 'de leerkrachten' gewoon een mail sturen met een vraag? 'Leerkrachten heb je in het middelbaar onderwijs, hier zijn het docenten of proffen', zegt De Wachter meteen. 'En ja, je kunt hen een mail sturen, maar let er op dat die niet te familiaal is. Sommigen zijn daar erg gevoelig voor.'

Is het niet betuttelend om nieuwe studenten die dingen te leren? En klopt het dan wat gezegd wordt, dat het niveau op de middelbare school daalt? 'Ik vind het absoluut verkeerd om het middelbaar onderwijs met de vinger te wijzen', zegt De Wachter. 'Als wij als universiteit ons onderwijs democratischer willen maken - en we lokken ook steeds meer studenten uit allerlei richtingen - dan moeten we die ook begeleiden. Je kunt studenten niet zeggen schrijf je maar in, betaal maar en hen dan aan hun lot overlaten. Bovendien eisen we veel van onze studenten: in mijn tijd hoefde je pas in juni examens af te leggen, nu moeten ze er al in januari staan. De tijd om zich aan te passen, is erg kort. Dan kan een cursus van twintig uur al heel wat doen.'

Het boek 'Taal@hoger onderwijs', met praktische richtlijnen en oefeningen, is verkrijgbaar bij Acco uitgeverij.


Blog DS, 15-09-2010 (Griet Plets)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Klinkt dit niet bekend in de oren Bart .
Ik heb tijdens verschillende lessen RZL gemerkt dat toch niet iedereen mee was omdat ze de docent niet altijd begrepen.
Zeker tijdens het examen en het leren ervan was dit toch opmerkelijk.
Al denk ik dat de docent zich daar niet altijd bewust van was .

Ik wist niet dat er een cursus "Academisch taalgebruik" bestond, maar ik vind het zeker een goed hulpmiddel voor universiteitsstudenten. Op die manier kunnen ze vertrouwd geraken met het taalgebruik van de profs en kunnen ze zich tijdens het academiejaar volledig op de vakken concentreren.

In de hogeschool is dit toch enigzins anders. Daar staan wij toch iets dichter bij de docent. Als we een woord niet begrijpen, kunnen we direct tijdens de les om uitleg vragen.