Vlaamse doven herhalen vraag naar meer tolkuren in onderwijs
katrijn van giel

Dove kinderen die een diploma middelbaar onderwijs willen halen, zijn verplicht te integreren in het reguliere onderwijs. Maar daar hebben ze nog steeds te weinig tolkuren.
'Dat komt omdat de Vlaamse overheid het als een kostenpost beschouwt, terwijl het eigenlijk een besparing is', stelt Maartje De Meulder van Fevlado, de Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties. Die viert dinsdag de vijfde verjaardag van de officiële erkenning van de Vlaamse Gebarentaal (VGT).

Door dove leerlingen gelijke onderwijskansen te ontzeggen, maken ze meer kans op werkloosheid. Daar draait de overheid voor op. Op die manier, schat Fevlado, kost elke generatie dove leerlingen de overheid ongeveer 30 miljoen euro.

Op 26 april 2006 werd de Vlaamse Gebarentaal officieel erkend door het Vlaams parlement. 'Een mijlpaal', geeft ook cultuurminister Joke Schauvliege toe, die dinsdag in het halfrond aanwezig was bij de start van een feestweek naar aanleiding van de verjaardag.

Ondanks de vooruitgang die de Vlaamse gebarentaalgemeenschap de voorbije vijf jaar gemaakt heeft, zijn er nog verschillende domeinen waar de erkenning van de VGT niet of nauwelijks effect heeft gehad, laakt Fevlado.

Frustratie

Een daarvan is onderwijs in Vlaamse gebarentaal. Volgens de dovenorganisaties voorziet de Vlaamse overheid nog steeds te weinig tolkuren. Daardoor komen meer en meer dove leerlingen in het tweedekans- of volwassenenonderwijs terecht, uit 'pure noodzaak, omdat ze tijdens de middelbare school uit frustratie opgeven en geen diploma kunnen halen', zegt Maartje De Meulder. 'En ook in dat tweedekans- en volwassenenonderwijs krijgen ze niet genoeg tolkuren.'

De Vlaamse overheid heeft geen enkele reden om niet meer tolkuren te voorzien, stelt De Meulder. 'Er zouden te weinig tolken zijn waardoor er niet meer uren gegarandeerd kunnen worden. Maar dit klopt niet: er zijn meer dan genoeg mensen met een tolkendiploma. Het probleem is dat de meesten van hen niet voltijds als tolk kunnen of willen werken omdat de verloning laag is en het statuut slecht.'

Veroordeling

In 2009 werd de Vlaamse overheid veroordeeld wegens discriminatie van dove leerlingen omwille van weigering van redelijke aanpassingen. De overheid ging echter in beroep. Een uitspraak wordt begin juni verwacht.

Minister Schauvliege belooft in de Vlaamse regering aandacht te vragen voor meer en beter toegankelijk onderwijs. Ook de vragen naar voor doven toegankelijker media en naar media voor en door doven neemt ze zich ter harte.

Eigen mening:
Ook doven moeten naar school kunnen gaan en de kans krijgen om een diploma te behalen. Het kost de overheid elke generatie 30 miljoen euro door deze doven niet te steunen, omdat ze zorgen voor een hogere werkloosheid. Ik begrijp dat het niet makkelijk is voor de overheid om elke dove jongere te begeleiden en te ondersteunen en dat dit ook veel geld vraagt. Ik vraag me af of de kosten die vasthangen aan het beter begeleiden van doven hoger zou zijn dan dat het nu is. Ik begrijp dat dove leerlingen sneller afhaken en uiteindelijk zelfs zouden stoppen met school omdat ze het gewoonweg niet meer kunnen volgen en begrijpen. Ik hoop dan ook dat de overheid snel een beslissing hier omtrent neemt en dat de doven geholpen kunnen worden!

Brone Standaard
http://www.standaard.be/artikel/det...DMF20110426_108

Ik vind het knap dat er toch verschillende tolken zich inzetten om ook doven naar school te kunnen laten gaan en om ze te helpen. Maar wat nadat ze een diploma van het secundair onderwijs gehaald hebben. Wat gaan ze dan doen? Ik denk persoonlijk niet dat er werkgevers staan te springen om een werknemer aan te nemen die doof is. Er zullen natuurlijk wel verschillende bedrijven zijn die zich hier wel voor willen inzetten en wel moeite willen doen voor zulke mensen. Maar spijtig genoeg zijn die maar heel zeldzaam.
Misschien is het wel zo dat wanneer de overheid meer wil investeren in het onderwijs voor doven, dat doven in hun later leven meer werkmogelijkheden krijgen.
Ik vind het misschien wel het proberen waard, als er genoeg personen achter het project staan.

Als 'half-opgeleide' tolk VGT (ik heb twee jaar VGT gestudeerd binnen de opleiding toegepaste taalkunde op Lessius) heb ik hier uiteraard een beter zicht op dan de meesten, maar ik wou toch graag mijn zegje doen.

Dove leerlingen die geïntegreerd zijn in het regulier onderwijs krijgen slecht zo'n 8 à 10 tolkuren per week, dit terwijl er veel meer lesuren in één week zijn. Vele doven bouwen hierdoor een achterstand op waardoor ze uiteindelijk terechtkomen in het BSO of in het buitengewoon onderwijs, waar ze niet thuishoren. Vele doven zouden, net zoals ons, ASO of TSO kunnen volgen, maar het is gewoon niet beschikbaar in hun taal. Doven die afstuderen in het buitengewoon onderwijs krijgen overigens ook geen echt diploma, wat hun kansen sterk beperkt.

Ook het sociale isolement dat deze doven ervaren op een reguliere school mag je niet onderschatten. Sommigen hebben het heel moeilijk met communicatie in het Nederlands (anderen zijn hier dan weer sterk in, dat is individueel verschillend), wat de schoolervaring zeker niet aangenamer maakt.
Het gebrek aan tolkuren zet zich ook voort in het hoger en universitair onderwijs, waardoor vele doven in het buitenland (VS, UK, Ierland,...) gaan studeren. Daar zijn scholen en opleidingen specifiek gericht op doven en dus in de lokale gebarentaal (deze doven moeten dus wel een nieuwe gebarentaal leren, welke net zo van elkaar verschillen als Nederlands en Engels).

Bedrijven die doven aannemen krijgen subsidies van de overheid en er zijn zeker functies die doven prima kunnen invullen. Er zouden nog veel meer jobs toegankelijk zijn voor doven als de overheid meer tolkuren zou voorzien.

Het probleem heeft lange tijd gelegen bij een gebrek aan tolken; geen opleidingen, tolken die hun werk niet goed genoeg doen (en doven die bijgevolg niet meer met die tolk willen werken),... Maar er zijn nu zeker voldoende mensen met een diploma tolk VGT op zak. De overheid verstopt zich al vele jaren achter het argument dat er niet genoeg tolken voorhanden zijn, maar daar is dus niks van waar. De problematiek ligt nu, zoals Maartje (een heel toffe jongedame, trouwens) aangeeft, eerder bij de slechte verloning van tolken. De meeste tolken VGT werken in bijberoep omdat het full-time niet haalbaar is.

Ik ben van mening dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet opnemen en dringend moet proberen om doven beter tegemoet te komen.

Ik vind dat de overheid hier zeker hun best voor moet doen. Deze mensen hebben het vaak al moeilijk genoeg om zich te integreren in de maatschappij, als je hun leerkansen dan ook nog eens beperkt heeft komt het helemaal niet goed. Je moet hen net dezelfde kansen geven als andere kinderen ondanks hun beperkingen. Maar in 2006 is er al een stap in de goede richting gezet nu deze stap er nog doorkrijgen en dan zullen vele mensen blij zijn.