"Leerkracht worden? Toelatingsproef doen"

De Christelijke Onderwijs Centrale (COC), de grootste onderwijsvakbond van Vlaanderen, is te vinden voor een toelatingsproef voor leerkrachten. Ze reageren daarmee op de uitspraken van André Oosterlinck afgelopen weekend.
"Leraren zijn ontzettend behoudsgezind en hebben gemiddeld een te laag intellectueel niveau.” Dat zei André Oosterlinck, voorzitter van de associatie van de KU Leuven, in een dubbelinterview met minister van Onderwijs Pascal Smet in De Tijd.

“De onderwijshervorming zal nooit slagen als de volgende minister van Onderwijs niet eerst de lerarenopleiding grondig hervormt”, zei Oosterlinck. Hij pleitte ook voor het Fins model waar elke leerkracht universitair is en waar je alleen met de opleiding mag beginnen als je eerst slaagt voor een toelatingsexamen.

De Christelijke Onderwijs Centrale (COC) is wel te vinden voor een toelatingsproef. Er wordt zelfs een verplichte proef geëist. De vakbond wijst er ook op dat Oosterlinck, als voorzitter van de grootste universitaire associatie waartoe heel wat lerarenopleidingen horen, zelf wel verantwoordelijk is voor het niveau van de leerkrachten. “Als André Oosterlinck gelijk heeft, dan draagt hij hiervoor ook een grote verantwoordelijkheid”, zegt secretaris-generaal Jos Van der Hoeven.

Bron: Gazet Van Antwerpen, 8-04, LC

Commentaar:
Ik weet dat een artikel uit gazet van Antwerpen niet steeds te betrouwen is maar ik kan wel laten weten wat ik hierover vind. Ik denk dat er misschien iets zou moeten hervormd worden maar daar heb ik zelf niet echt ideeën over. Ik ben over onze school tevreden en heb nog niet gemerkt dat het niveau van leerkrachten te laag ligt. Maar alles universitair maken en een toelatingsproef moeten afleggen vind ik precies te ver gaan. Universiteit is al snel 5 jaar opleiding en ik vind persoonlijk dat je het meest leert met te doen dus dan duurt het doen nog wat langer. Een ingangsexamen daar ben ik ook niet zo'n voorstander van. Volgens mij gaat zo het aantal kandidaat leraren sterk achteruit. En ik dacht toch net dat we er veel nodig hadden en op bepaalde plaatsen er zelfs tekorten waren. Volgens mij is het contact tussen studenten en hun profs ook erg belangrijk en op een universiteit is er te weinig persoonlijk contact met de prof.

Ik denk eigenlijk niet dat het aantal kandidaat-leerkrachten persé achteruit gaat door een ingangsexamen. Het zorgt er volgens mij voor dat er meer leerlingen uit ASO-richtingen toestromen. Het beroep van leerkracht heeft zijn prestige verloren tegenover vroeger. Ik geloof dat een toegangsexamen net voor een kwaliteitsverhoging kan zorgen. Waarmee ik niet wil zeggen dat TSO, BSO of KSO per definitie geen geweldige leerkrachten kan leveren. Dit moet allemaal relatief geïnterpreteerd worden.

Ik ga niet helemaal akkoord met de commentaar die men levert op het niveau van de leerkrachten. Ik denk bijvoorbeeld dat Vorselaar een stevig niveau hanteert, ook op vlak van algemene kennis en inzichten. Ik heb namelijk enkele jaren gespendeerd aan de universiteit en ik kan zeggen dat ik na mijn eerste semester in Vorselaar meer over de maatschappij en de actualiteit heb gesproken dan in al die jaren Leuven. Ik studeerde rechten en wellicht werd daar verwacht dat je de actualiteit uit jezelf volgde. Desondanks heb ik daar prachtige punten gezien bij mensen die het bij wijze van spreken in Keulen horen donderen, moest je hen nu iets vragen over bijvoorbeeld de gebeurtenissen in het Krim. Een universitair diploma staat dus niet automatisch garant voor een superbreed maatschappelijk/actueel inzicht.

Ik denk persoonlijk dat deze inlatingsproef voor -en nadelen heeft. Het is geen slecht idee om enkel 'bekwame' mensen in het onderwijs te zetten, want leerkrachten zijn tenslotte voor een groot deel verantwoordelijk voor de volgende generatie. Een ander voordeel is dat de studenten op voorhand al weten of ze deze opleiding aan zullen kunnen of niet. Het watervaleffect kan op deze manier ook voor een stukje vermeden worden. Dit spaart ouders en overheid een hoop kosten.

Ik geloof ook dat het invoeren van een toelatingsproef ervoor zal zorgen dat het aantal inschrijvingen voor deze opleiding kan dalen, maar zegt dit niet genoeg over de kandidaten? Indien je écht leerkracht wil worden, ben je volgens mij wel bereid om dit 'examen' te maken. Uiteindelijk houden we zo enkel diegene over die echt een passie hebben voor onderwijzen en dus de nieuwe generatie voldoende kan ondersteunen.

Ik weet niet genoeg over het niveau van de gemiddelde leerkracht, dus hier kan ik mezelf niet over uitspreken. Toch vind ik dat leerkrachten een redelijk grote verantwoordelijkheid hebben tegenover onze jongeren en om deze reden vind ik het geen slecht idee om deze studie universitair te maken. (Praktijk blijft uiteraard het belangrijkste en zal dus in deze studie moeten worden ingebouwd...)

Vandaag nog maar eens bevestigd. Ik werd opgebeld door een stagiaire met de vraag of ik wou reageren en zag dan in de krant dat mijn lof over de lerarenopleiding in Vorselaar veranderd was in "tijdens mijn opleiding werd ik nooit intellectueel uitgedaagd". Dat ik het positief vind dat er instroom is uit verschillende richtingen werd dan "Volgens haar heeft André Oosterlinck gelijk wanneer hij zegt dat leraren een te laag intellectueel niveau hebben." Close enough, zal ze gedacht hebben.

Conclusie: beware of journalists!

Ik vind persoonlijk dat er zowel voor- als nadelen zijn aan het idee om een toelatingsexamen te doen.

Enerzijds is het positief aangezien men zo tracht een 'intellectueler' volk voor de klas te zetten. Het bespaart de ouders ook een hele hoop geld uit aangezien de ouders dan weten of het kind de studie aan gaat kunnen. Als leerkracht moet je de lln ook heel wat bijbrengen en het is dan belangrijk dat er dan een leerkracht voor je staat die voldoende kennis bezit.

Anderzijds vind ik niet dat we iedereen en alle scholen over dezelfde kam mogen scheren. Vorselaar heeft een vrij hoog niveau. Wellicht zijn er andere scholen met een lager of misschien zelfs hoger niveau maar ik vind niet dat men alles en iedereen mag veralgemenen. Tot slot vind ik ook dat je studenten niet de kans mag afnemen om misschien wel hun droomjob uit te voeren. Niet alleen kennis telt maar ook gedrevenheid en praktijk. Uit ervaring weet ik dat als men écht iets wil, men dit ook kan bereiken. Je moet natuurlijk ook wel de competentie hebben om te leren maar vooral ook het praktische telt in deze opleiding. Als studenten écht leerkracht willen worden en ze er hard voor werken, zullen ze dit diploma bereiken ongeacht of ze nu uit bso, tso of aso komen. Iedereen heeft recht op een beroep naar keuze en ik vind niet dat ze hen die kans mogen afnemen.

Persoonlijk vind ik niet dat ze het naar een universitair niveau moeten tillen want dan moeten we al vijf jaar studeren. Vele studenten willen dit ook niet. Bovendien moet je ook veel praktijk hebben dus vind ik niet dat je dit gelijk kan stellen aan een universitair diploma. Je kan wel verkiezen om een toelatingsproef te laten doen maar dan op niveau van een hogeschool. Bovendien is de interactie juist veel beter wanneer je een goed contact hebt met de docenten. Dit is net wat ik in Vorselaar zo aangenaam vind. In bijvoorbeeld Leuven of Antwerpen ben je maar een nummer. Hier kent elke student en docent elkaar, dat is net de troef van een hogeschool zoals Vorselaar.

Ik kan dus besluiten dat ik eventueel opteer voor een toelatingsexamen maar dan op het niveau van de hogeschool zelf zodat men op voorhand al weet of men al dan niet kan slagen voor deze opleiding en zodat er voldoende 'kwaliteit' later voor de klas zal staan. Wie er voor werkt, zal er dus ook komen. Misschien moeten we niet enkel het theoretische testen maar ook eens zien hoe ze het op praktisch vlak doen door ze bijvoorbeeld een presentatie te laten voorbrengen.

Ik ben het eens met de reacties die hieronder geformuleerd staan. Ik denk dat er inderdaad zowel voor als nadelen verbonden zijn aan het invoeren van een toelatingsproef. Ik denk dat het belangrijk is wat deze toelatingsproef juist omvat. Gaat het hier om puur algemene kennis of wordt hier ook wat praktijk aan toegevoegd? In onze opleiding merken we bijvoorbeeld vaak dat studenten er in hun eerste jaar van hun theoretische vakken door zijn en dan in de tweede semester buizen op stage. Ik denk dat men in een toelatingsproef niet noodzakelijk de algemene kennis moet testen maar zeker ook de vaardigheden. Je kan mensen al laten proeven van het lerarenberoep zodat ze op tijd merken of het iets voor hen is of niet. Ik vind het goed dat je tijdens de opleiding nog kan werken aan je algemene kennis. Als je dan eventueel uit een lagere richting in het middelbaar komt en minder kennis hebt kan je hier aan werken en als je gemotiveerd bent kan je slagen op je theoretische vakken omdat je ECHT graag leerkracht wil worden. Ik denk dus dat het niet goed is dat deze gemotiveerde mensen al moeten afhaken door een toelatingsproef.

Ik kan mij ook vinden in de reacties hieronder. Er zijn inderdaad voor- en nadelen. Toch stel ik mij een paar vragen bij de eventuele invoer van een toelatingsexamen.

Ten eerste vraag ik mij af of er dan niet meer richtingen zijn waar een toelatingsexamen nodig zou zijn. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan rechten. Ook daar moet er volgens mij wel een serieus niveau zijn en misschien zijn er ook wel mensen die slagen zonder voldoende op de hoogte te zijn van bijvoorbeeld de actualiteit? Ik geef nu maar een voorbeeld, maar ik denk dat er toch nog wel richtingen zijn waar het niet slecht zou zijn een toelatingsexamen in te voeren.

Daarbij heb ik ook gehoord dat er een toelatingsexamen ingevoerd zou worden om te vermijden dat de lerarenopleiding als tweede keuze wordt genomen. Misschien is dat ook wel zo, maar ik denk niet dat je kan zeggen dat je de lerarenopleiding kan voltooien zonder ervoor te moeten werken. Ik denk dus dat de mensen die het als tweede keuze zouden kiezen er wel snel genoeg achter zullen komen dat het toch niet altijd eenvoudig is.

Tot slot kan ik er wel mee akkoord gaan, zoals hieronder aangegeven, dat er misschien scholen zijn waar het niveau wat minder is. Maar ik denk niet dat men alle scholen zomaar over één kam mag scheren. Het is allemaal wat dubbel denk ik.

Ik begrijp dat vele voorstander zijn voor een toelatingsproef voor de leerkrachtenopleiding. Vandaag de dag zijn er veel jongeren die leerkracht willen worden. Er zijn sommige die deze opleiding starten omdat ze denken dat leerkracht zijn vooral veel vakantie met zich meebrengt, natuurlijk zijn er ook andere die deze richting willen volgen omdat ze echt leerkracht willen worden. De jongeren die beginnen aan de leerkrachtenopleiding met het idee dat ze jongeren iets willen bijbrengen en bepaalde leerstof willen bijhouden, zouden er niets met inzitten om de toelatingsproef te doen. Dat leerkracht een beroep is waar veel verantwoordelijkheid bij hoort, daar ben ik volop met eens. Je voedt leerlingen op en je brengt hen bepaalde leerstof bij. Als leerkracht moet je beschikken over al enige (basis)kennis maar men kan toch niet verwachten dat iedereen evenveel achtergrondkennis heeft? In elke studierichting moet je toch kunnen groeien? Met een toelatingsproef ga je misschien de leerlingen uit het TSO of BSO minder aantrekken. Ze zouden misschien angstig worden door de toelatingsproef. Zelf zou ik angstig worden als ik een toelatingsproef zou moeten ondergaan. Ik ben er ook van overtuigd dat elk beroep zijn eigen specifieke eigenheid heeft. Als je dokter of tandarts wil worden, moet je een toelatingsproef doen. Als je verpleegster wil worden, hoef je dit weer niet te doen. Bij beide beroepen (dokter en verpleegster) ga je om met medische termen en moet je personen medische zorg toedienen. Waarom dan ook geen toelatingsproef voor verpleegster? Elk beroep heeft zijn prestige, moeten we dan voor elke studierichting een toelatingsexamen organiseren?

Als ze beslissen om de opleiding universitair te maken, zijn ze ook verplicht om betere voorwaarden te geven aan de job. Ik ben voorstander om de opleiding te houden maar wel over vier jaar. Zo kan de hogeschool de leerkracht nog beter opleiden op een langere periode. Als de regering echt iets wil doen aan mindere leerkrachten, moeten ze niet de toekomstige leerkrachten straffen. Maar de leerkrachten straffen die nu werken waar meneer Oosterlink over spreekt. In mijn ogen worden vastbenoemde leerkrachten te weinig gecontroleerd op hun leskwaliteit. Tijdens de inspecties zouden ze de kwaliteit van de leerkracht beter moeten onderzoeken. En als er leerkrachten zijn die buizen op de voorwaarden van de overheid, moeten zij hier de gevolgen van dragen.