Meer mensen hebben te kampen met eetstoornis sinds coronacrisis: "Je ziet niet meer wat normaal is"

Sinds de lockdown hebben meer mensen, vooral jongeren, te kampen met een eetstoornis, zoals anorexia of magerzucht. "Wij hebben zeker die indruk in onze kliniek", zegt professor Elske Vrieze van het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven (Gasthuisberg) in "De zevende dag". "Er zijn zowel mensen die hervallen als meer nieuwe aanmeldingen."

Vrieze wijst erop dat er nu pas echt onderzoek gevoerd wordt naar het effect van de lockdown op het ontwikkelen van eetstoornissen, maar er zijn wel veel meer aanmeldingen van patiënten sinds het begin van de coronacrisis dan ervoor. "Mensen die zich melden, geven zelf aan dat ze het veel moeilijker hebben sinds de covid-crisis, de lockdown en de afstandsmaatregelen", zegt ze. Het verlies van structuur, het gebrek aan sociale contacten en de focus op het gezond zijn, ziet ze als belangrijke triggers. Dat blijkt ook uit het verhaal van twee getuigen in "De zevende dag".

Sandra De Ryck, moeder van Elizabeth (12): "We hadden heel vaak ruzie"
Sandra De Ryck is moeder van de 12-jarige Elizabeth. Het meisje is sinds het begin van de coronacrisis fel beginnen te vermageren. "Voordien had ze geen problemen. Het is begin maart begonnen. Dan is ze meer beginnen te sporten omdat ze niet meer naar school kon gaan. Op sociale media zocht ze ook informatie over gezonde voeding. Ik was wel trots op haar, dat ze niet de hele tijd voor televisie zat."

"Ook andere mensen begonnen complimentjes te geven. Ze zeiden tegen haar dat ze er goed uitzag en ze wou dat behouden. Dan is ze meer en meer beginnen te vermageren. Toen mensen tegen mij begonnen te zeggen dat ze wel heel erg fel vermagerd was, had ik door dat er een probleem was. We hadden ook heel vaak ruzie, omdat ze bepaalde dingen niet meer wou eten of heel snel at en dingen weggooide. Of als ze een ijsje at, ging ze daarna een half uur op de trampoline gaan springen."

"Dan heb ik een diëtiste gezocht omdat mijn dochter zelf zei dat ze een eetpatroon wou, een menu dat ze gewoon kon volgen. Maar dat lukte niet. We zijn dan naar een pediater gegaan, waar ze wekelijks werd opgevolgd. Op 16 juli was ze 22 kilogram vermagerd. Uiteindelijk is ze op 30 juli opgenomen. Ze heeft dan een maand in een rolstoel gezeten omdat ze zo verzwakt was en om geen energie meer te verbruiken."

Volgens De Ryck heeft de eetstoornis van haar dochter zeker te maken met de structuur die wegviel, toen ze niet meer naar school kon gaan. Daardoor vielen vaste eetmomenten weg en ook het contact met vriendjes. Ook sociale media hadden volgens haar een impact. "Dat doet heel veel. Ze willen allemaal perfect zijn, gezond eten en veel sporten", zegt ze.

Ondertussen gaat het beter met haar dochter. "Ze doet er alles aan om weer paard te mogen rijden. Ze is ook gestart met school. Ik ben mijn dochter aan het terugkrijgen, ze is weer aanwezig."

Stephanie Tordoir: "Met mij gaat het nog niet beter"
Stefanie Tordoir kampt al langer met een eetstoornis. Ze getuigt daarover op social media. Ook zij had het zwaarder tijdens de lockdown. "Je ziet niet meer wat normaal is. Je zit de heel dag thuis en je maakt jezelf dingen wijs. Je bent een hele dag van het begin tot het einde aan het discussiëren met jezelf over wat mag en wat niet mag. Je hebt niets dat dat tegenspreekt. Je komt niet meer in een sociale situatie waarin je je vriendin wel een boterham met kaas ziet eten of chocolaatje. Als ik dit nu zelf thuis doe, dan is er niemand anders die dat doet en dan vind ik mezelf een zwijn."

De zoektocht naar hulp verloopt meestal ook niet makkelijk. Er was al een probleem van wachtlijsten en dat is er tijdens de coronacrisis niet op verbeterd. "Met mij gaat het nog niet beter", zegt Tordoir. "Ik krijg nu ambulante hulp, maar ik sta ook op een wachtlijst. Ik ben daar heel hard naar aan het uitkijken. Ergens is dat mijn redding. Maar dat kan nog maanden duren. Nu hoop ik gewoon dat ik niet slechter word. Ik probeer te overleven."

Ook al zijn er nu meer sociale contacten toegelaten, het blijft voor haar moeilijk om met mensen af te spreken. "We leven in een drank- en eetcultuur. Ik probeer niet meer te gaan lunchen met vrienden, dat is te moeilijk voor mij."

Professor Vrieze zegt dat de coronacrisis de zorg voor mensen met een eetstoornis toch wel bemoeilijkt heeft. "Zowel residentiële zorg als ambulante zorg waren veel minder toegankelijk. Er werden minder mensen opgenomen. Die behandelingen zijn meestal niet acuut. Maar nu lijkt het wel allemaal wat acuter, omdat ze later bij ons terechtkomen."

Bron: VRT NWS, 14 september 2020
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/0...0Qr1P6Kb4v1I_oQ

Eigen mening:
Ik vind het jammer dat de focus in het fragment, voornamelijk bij Sandra (moeder) en door de interviewers, grotendeels ligt op het aantal kilo's dat er verloren werden, hoe "slecht" en mager men eruitziet, alsook dat zij de schuld van de eetstoornis quasi enkel op de sociale media schuiven.

Het veranderende dagritme tijdens de lockdown wordt slechts vluchtig vernoemd. Doch denk ik dat dit een even grote impact op de eetstoornis gehad kan hebben.
Het gevoel enkel thuis te kunnen zitten, onzekerheid, minder bewegen, geen sociale controle/spiegel - "Is het ok om dit te doen?", "Ben ik nu abnormaal?" - speelde bij verschillende eetstoornispatiënten ongetwijfeld een rol.
Stefanie (ervaringsdeskundige) en professor Vrieze geven, mijns inziens, een diepere inkijk in het eetstoornisbrein dan het beeld dat de interviewers en moeder schetsen.

Ik vind het wel oprecht jammer dat we in 2020 nog steeds in de val trappen waarin we ons in de jaren 90 reeds lieten vangen, nl. dat (enkel/grotendeels) magere mensen in de media (boekjes, internet, ...) eetstoornissen in de hand werken.
Een eetstoornis is veel meer dan de oppervlakkige drang om mager te zijn.

Verder vind ik het ook niet helemaal verantwoord dat men in dit overleg tips en getallen geeft. (Bv. snel eten, een lepel yoghurt, -20 kg op 3 maanden, nog geen 50 kilogram, ...)
Dit kan erg triggerend werken en/of personen met verstoord eetgedrag op ideeën brengen.
Onbewust kwamen mijn eigen getallen en tips boven, en nam de gedempte eetstoornis trots in het "beter zijn" op sommige vlakken.
Eetstoornissen zijn competitief; je wil het beter doen dan anderen, jezelf toch nog dat beetje meer pushen, ...

In een utopische toekomst hoop ik dan ook dat men hier meer bedachtzaam mee zal omspringen. In plaats van de trucjes expliciet te vernoemen, kan je ook zeggen dat ze trucjes had. In plaats van getallen te noemen, kan je zeggen dat ze ondergewicht had of onder een gezond BMI zat - hoewel ook dat stigmatiserend werkt, daar niet iedereen met een eetstoornis graatmager is.
Door te focussen op het gewicht, en niet op de ongezonde gedachten, worden personen die (nog niet) veel gewicht verloren hebben vaak niet serieus genomen.
Dit is jammer, daar een laag gewicht fysiek vaak erg slecht is, maar de persoon zich op een hoger gewicht vaak mentaal nog slechter voelt. Bij een laag gewicht worden al je emoties uitgeschakeld. Wanneer je bijkomt voel je de paniek en angst weer die bij het eten komt kijken. Net dan gaan mensen aandacht en complimenten geven over je herstel - terwijl je jezelf eigenlijk veel erger voelt dan eerst.

Dan kom ik tot mijn laatste punt: aankomen staat niet gelijk aan "beter zijn".
De meeste anorexiapatiënten voelen zich vaak nog slechter tijdens hun herstel dan tijdens hun, voor de buitenwereld, erge periode.
Op het einde vraagt de vrouwelijke interviewster aan Stefanie of het nu, sinds ze wat is bijgekomen, beter gaat. Ze schrikt dan ook wanneer Stefanie antwoordt dat dit niet zo is.