Turkse vrijbrief voor lynchpartijen


Met een reeks nooddecreten geeft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zijn aanhangers carte blanche om op te treden tegen ‘vijanden van het regime’.


Anderhalf jaar nadat een groep Turkse militairen heeft geprobeerd Recep Tayyip Erdogan van de troon te stoten, is Turkije nog altijd bezig met de grote schoonmaak. Zondag heeft de president een reeks nooddecreten goedgekeurd waarmee zijn aanhangers carte blanche krijgen om eigenhandig op te treden tegen ‘vijanden van het regime’. De decreten bepalen dat de burgers die vorig jaar in actie kwamen tegen de coup*plegers niet vervolgd zullen worden. Meer nog: ze zullen evenmin vervolgd worden als ze optreden tegen activiteiten die nu of in de toekomst een bedreiging voor het regime betekenen.

De coup van 15 juli 2016 werd verijdeld, nadat Erdogan via de sociale media de bevolking had opgeroepen om het regime te verdedigen. De Turken kwamen die nacht massaal de straat op en de radicale aanhangers van de president gingen zwaar op de vuist met Gülen-getrouwen. Die waren volgens Erdogan verantwoordelijk voor de staatsgreep.

Sindsdien maken de Turkse overheden schoon schip in alle geledingen. Iedereen die kritiek heeft op het regime, is verdacht. Aangezien de noodtoestand nog altijd niet is opgeheven, kan de president nog altijd met nooddecreten regeren, die hij zonder goedkeuring van het parlement of zonder enige rechterlijke toets kan invoeren.


Recht in eigen handen

Met de nooddecreten van afgelopen weekend krijgen de burgers een vrijgeleide om het recht in eigen handen te nemen. ‘Je kunt nu iemand ongestraft afmaken, omdat het past in de zogezegde strijd tegen het terrorisme’, zei Ozgur Ozel de fractieleider van de Republikeinse Volkspartij (CHP), een van de weinige partijen die nog oppositie voeren tegen Erdogan. ‘Binnenkort kunnen we burgerwachten op onze politieke meetings verwachten, die straffeloos zullen mogen optreden.’

Ozel is niet de enige politicus die vreest dat de geest uit de fles is. Op Twitter schreef de voormalige minister van Binnenlandse Zaken, Meral Aksener, dat hij vreest dat deze nooddecreten kunnen bijdragen tot een burgeroorlog omdat burgers het recht krijgen wapens te dragen onder het mom dat ze nodig zijn om een opstand te bedwingen.

De voorzitter van de Turkse Balievereniging, die er al vaker voor gewaarschuwd heeft dat de rechterlijke macht in zijn land is uitgehold, riep de Turkse president via Facebook op de decreten in te trekken. ‘U hebt net een wet goedgekeurd die toelaat dat burgers elkaar straffeloos mogen vermoorden. Wat hebt u gedaan?’


110.000 vacatures

De partij van Erdogan ziet het probleem niet. ‘Mensen die niets met terroristen te maken hebben, moeten niets vrezen’, zei Cevdat Yilmaz, de vicevoorzitter van de AK-partij op een persbriefing. ‘Het is onze doelstelling dat de wil van de natie wordt gerespecteerd. Daarom is er geen sprake van dat wij de democratie aan banden zouden leggen.’

Ondertussen gaat de zuivering wel door. In de recente decreten is ook bepaald dat 2.700 personeelsleden van de overheidsdiensten worden ontslagen. Het gaat om soldaten, leerkrachten en ambtenaren die banden zouden hebben met ‘terreurorganisaties’ of met netwerken die de nationale veiligheid willen ondermijnen. Sinds juli 2016 hebben al meer dan 150.000 mensen hun baan bij de overheid verloren. De Turkse premier Binali Yildirim kondigde dan ook aan dat er in 2018 110.000 vacatures moeten worden ingevuld.


DS, 26-12-2017 (hco)