Al hebben leerkrachten niet de intentie, toch krijgen jongeren met een migratieachtergrond sneller een C-attest dan andere leerlingen die dezelfde resultaten behaalden. Dat stelt Onderwijskundige Els Consuegra (Vrije Universiteit Brussel) vast in haar doctoraat.

‘De beslissing om een C-attest te overhandigen is niet alleen gebaseerd op resultaten. Leerkrachten laten zich - niet intentioneel - leiden door stereotypen en verwachtingen’, zegt Onderwijskundige Els Consuegra.

‘Kinderen met een migratieachtergrond krijgen daarom sneller een C-attest dan anderen met dezelfde resultaten. Zonder ‘stouter’ te zijn of een slechtere attitude te hebben.’ Ze analyseerde voor haar doctoraat onder meer de studieresultaten van jongeren in de A- en B-stroom uit de eerste graad secundair onderwijs.

Jongens met ‘rijke’ ouders minder bestraft

In het onderzoek van Consuegra blijkt verder ook dat leerkrachten nog meer onbewust gedrag vertonen. Leerkrachten zijn namelijk veel strenger voor jongens dan voor meisjes in het middelbaar onderwijs. ‘Uit het onderzoek blijkt dat leerkrachten bijna drie maal zoveel aandacht hebben voor het negatieve gedrag en de negatieve eigenschappen van jongens dan van meisjes. Jongens voelen zich ook zelf minder gelijkwaardig behandeld dan meisjes.’

Opvallend in het onderzoek is dat niet alle jongens gelijk zijn voor de wet. ‘Jongens met ouders van een hogere beroepsstatus blijven makkelijker onbestraft voor hun storend gedrag dan andere jongens.’

Minder aan de beurt en minder vragen

Uit het onderzoek bleek verder dat meisjes in het algemeen meer participeren in de klassengesprekken, maar dat geldt niet voor meisjes die thuis geen Nederlands spreken met hun ouders. ‘Zij steken het minst hun hand op en krijgen het minst vragen van de leerkracht of het minst de beurt om te spreken. Kansen om te spreken in de klas zijn echter voor deze groep leerlingen van cruciaal belang om de taalvaardigheid te verbeteren.’

http://www.standaard.be/cnt/dmf20150930_01894974

Ik vind het niet kunnen dat jongeren met een iets minder goede achtergrond meteen benadeeld worden. Iedereen verdiend een eerlijke kans, ze hebben er namelijk niet zelf voor gekozen. Ik snap niet dat leerkrachten niet beter weten op dat vlak. Het gebeurt misschien onbewust, maar dan nog moeten ze zich ertegen kunnen verzetten en iedereen een gelijke kans geven. Ik denk dat het niet afhangt van je achtergrond of je al dan niet beter bent in iets. Het is ook merkwaardig dat jongens eerder worden aangesproken over hun slecht gedrag als meisjes. Ik denk dat meisjes zich evengoed kunnen misdragen, en het stereotype beeld van de jongens die meestal het kattenkwaad uithalen mag van mij genuanceerd worden.

Al deze bovenstaande vaststellingen hangen natuurlijk grotendeels samen aan stereotypen. Of je daar nu als leerkracht bij stil staat of niet, vaak zal er op sommige vlakken een gelijkaardige situatie optreden als in het artikel. Bijvoorbeeld dat jongens sneller of strenger op hun gedrag worden aangesproken en dat leerlingen die thuis geen Nederlands spreken minder aan het woord komen tijdens klasgesprekken. Hier kan dus niet echt van gelijkheid gesproken worden, maar het is ook niet zozeer vanzelfsprekend om als leerkracht hier iedere keer op te letten. Als ik daarnaast zelf even terugdenk aan mijn eigen tijd in het secundair onderwijs, dan heb ik zeker niets gemerkt van een 'ongelijke' handeling van de leerkracht ten opzichte van de leerlingen. Hiermee wil ik niet zeggen dat dit niet gebeurde, maar eerder dat de meeste leerlingen zich hier zelfs niet eens van bewust zijn en dat men dus geen probleem moet zoeken waar er geen is.

Wat de C-attesten die sneller gegeven worden aan kinderen met een migratieachtergrond betreft, dat is natuurlijk iets helemaal anders. Dat moet door alle scholen nog eens goed bekeken worden. Ik weet niet over welke periode het onderzoek ging, dus ik ga zelf geen overhaaste conclusies trekken. Moest het echter waar zijn, dan faalt het onderwijs in Vlaanderen in één van de belangrijkere pijlers, namelijk gelijkheid.