Terwijl vakbonden en directie van Delhaize geen millimeter dichter bij elkaar komen, krijgen de rekken van de supermarkt stilaan sovjetallures. De klant kiest eieren voor zijn geld en gaat elders shoppen.


Vandaag merkt de directie hoe belangrijk haar personeel is. Als er te weinig volk is, dan moet ze maar extra mensen aanwerven.
Geen wattenstaafjes meer en de favoriete koffievariant is evenmin te vinden. Na een halfuurtje winkelen bij Delhaize is de helft van het boodschappenlijstje nog niet doorgestreept. In de lege rekken hangen verontschuldigende briefjes om de klanten te bedanken voor het 'begrip' voor deze moeilijke situatie. Die situatie is het sociaal conflict, de aanleiding het plan van de directie om 2.500 banen te schrappen. Ook wil het managment snoeien in loon- en arbeidsvoorwaarden voor het personeel in de 138 supermarkten die Delhaize nu nog zelf uitbaat. Dat worden er trouwens 124, als kersvers CEO Denis Knoops zijn plannen doorzet.

De eerste aankondigingen dateren van juni. Jullie zijn te duur, zei de directie tegen haar mensen. Die legden spontaan het werk neer. De vakbonden wonden er geen doekjes om. 'Dit gaat pijn doen, en dat is precies de bedoeling', zo klonk het in deze krant. Het resultaat is vandaag zichtbaar in verschillende vestigingen, voornamelijk die in eigen beheer: de rekken blijven leeg.

Het gevolg van een staking in oktober, zegt de directie. De bevoorradingscentra in Zellik en Ninove, goed voor elke dag zes- tot zevenhonderd vrachtwagens vol producten, zijn toen twee en een halve dag geblokkeerd door de vakbonden. Volgens de directie zijn er daardoor vier dagen lang geen producten aangeleverd, herverpakt en tot in de winkels gebracht. Delhaize bevoorraadt zo'n achthonderd winkels die gemiddeld 20.000 productsoorten aanbieden, waarvan de helft vers.

Het is als koersen, zegt woordvoerder Roel Dekelver. "Een wielrenner die van zijn fiets valt, haalt de opgelopen achterstand niet meer in. Ook niet als hij met dezelfde snelheid blijft rijden."

Geen overuren

Maar Delhaize rijdt met de remmen dicht. "U begrijpt dat het personeel in deze omstandigheden weinig zin heeft om zich flexibel op te stellen", zegt Florent Vandensteen (BBTK). "Dat doen we sinds de aankondiging van het plan niet meer: geen interimwerk, geen overuren."

Goedkoop is het ook: zonder staking blijft de stakingskas gevrijwaard en krijgt het personeel een volledig loon. "Vandaag merkt de directie hoe belangrijk haar personeel is. Als er te weinig volk is, dan moet ze maar extra mensen aanwerven. Trouwens: er worden regelmatig paletten aangeleverd die niet in de rekken geraken omdat er zoveel mensen ziek zijn. Het absenteïsme is opvallend hoog", stelt Vandensteen.

Wie wel werkt, schuift regelmatig aan voor personeelsvergaderingen. "Er zijn per dag drie shifts. Dat betekent drie keer twee uur vergaderen." Vandensteen vindt niet dat de vakbond de enige verantwoordelijke is voor de schaarste. "Ik kan moeilijk geloven dat een blokkade van enkele dagen niet ingehaald kan worden. Wij hebben de indruk dat zelfstandige uitbaters bij de bevoorrading voorrang krijgen".

Dat klopt niet, antwoordt Dekelver. "Geranten zijn flexibeler en creatiever om hun eigen voorraden aan te vullen. Ze rijden zelf naar de veiling en zoeken alternatieve distributie." Het klopt dat ook Delhaize van dat alternatieve circuit gebruik kan maken om de eigen winkels te bevoorraden, zonder een beroep te doen op eigen personeel, geeft Dekelver toe. "We zetten zowel intern als extern extra middelen in. Mogelijk ook externe leveranciers."

Verse producten aanvullen is niet zo'n groot probleem, zegt marketingexpert Gino Van Ossel (Vlerick). "Eventueel vernietig je een vervallen voorraad, daarna gaat de distributie gewoon voort. Bij droge voeding ligt dat moeilijker." De distributiecentra zijn voor de retail wat de machinisten voor de NMBS betekenen, legt Van Ossel uit. "Ze zijn de achilleshiel, en dat weten de vakbonden maar al te goed." Dat de rekken niet vol geraken, betekent overigens dat de klant nog niet massaal heeft afgehaakt. "Minder klanten zou, paradoxaal genoeg, een zegen kunnen zijn: dan wordt er minder verkocht en worden de rekken weer bijgevuld."


De spanning tussen directie en bonden bereikt, met de feestdagen in zicht, stilaan een hoogtepunt. Een akkoord ruim voor Kerstmis zou de troepen verenigen. Zij weten donders goed dat december de belangrijkste maand is. "Ik vrees alleen dat vrijdag (wanneer de volgende vergadering gepland is, SVL) te vroeg komt", denkt Van Ossel. "Lukt het niet voor Nieuwjaar, dan wacht een lange periode van onzekerheid, want dan zijn de bonden hun drukkingsmiddel kwijt." Hij is er overigens van overtuigd dat de betrokken partijen in alle discretie met elkaar praten. "Het is veel te stil in de media."

Cijfers over inkomstenverlies of geschatte imagoschade maakt Delhaize niet bekend. Alleen al de spontane acties in juni zouden het bedrijf, dat al in slechte papieren zat, 3,4 miljoen euro per dag gekost hebben. De begin november aangekondigde cijfers voor het derde kwartaal oogden, zelfs zonder de impact van de stakingen, somber. De bedrijfswinst halveerde, de omzet daalde met 5 procent.

Ook al zit het risico van de klant die afhaakt vooral bij de occasionele bezoeker en niet bij de vaste klant, de concurrentie wrijft zich in de handen. Natuurlijk voelen wij de gevolgen van de malaise bij Delhaize, bevestigt woordvoerster Vera Vermeeren van Carrefour. "Het afgelopen weekend was het ontzettend druk." Of er al extra bestellingen zijn geplaatst om de ontevreden Delhaizeklant rond Kerstmis op te vangen, kan zij niet zeggen. "Met het oog op de eindejaarsperiode houden wij voortdurend rekening met het recente aankoopgedrag van onze klanten."

Mijn mening: Dit artikel komt uit De Morgen van 18 november 2014. De personeelskost is de laatste jaren een veelbesproken thema. Vele mensen worden ontslagen omdat vele grote winkels en bedrijven moeten besparen en dit kan volgens hen gemakkelijk door mensen te ontslaan. In verschillende bedrijven en winkels is de personeelskost de grootste kost. Natuurlijk is het ontslaan van mensen niet gemakkelijk. Mensen willen natuurlijk blijven werken en niet op straat gegooid te worden zodat ze zeker geen ander werk moeten gaan zoeken.