Leefloon faalt als vangnet


BRUSSEL - Een leefloon volstaat niet om te overleven, dus moeten de OCMW's nog bijspringen. Mensonterend, noemt Nathalie Debast, stafmedewerkster bij de VVSG, dat. Het thema beheerst vandaag de werelddag tegen armoede.


In het rijke Vlaanderen is een op de tien mensen arm. De werelddag van verzet tegen armoede, die vandaag plaatsvindt, is dus ook bij ons relevant.

22.000Vlamingen krijgen een leefloon, maar dat is geen garantie tegen armoede. Behalve voor samenwonenden liggen de Belgische leeflonen voor alle groepen immers onder de Europese armoedegrens.

'Dat is mensonterend,' vindt Nathalie Debast, stafmedewerker bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). 'Mensen met een leefloon zijn soms verplicht schulden te maken om te overleven. De regels houden ook geen rekening met hoeveel kinderen iemand heeft. Eén kind of drie kinderen, het bedrag blijft net hetzelfde. Terwijl de kosten dan toch oplopen. De kinderbijslag kan dat niet compenseren.'

De gaten die het leefloon laat, moeten de lokale OCMW's dan maar dichten. Oplapwerk voor een sociale zekerheid die tekortschiet, noemt Debast dat.

Mensen die de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen, komen aankloppen voor een toelage voor de huur of energie, of voor medische kosten. In zeven op de tien Vlaamse OCMW's bestaat er zo'n huurtoelage.

Soms geven OCMW's ook eenmalige toelagen, bijvoorbeeld als iemand een nieuwe wasmachine moet kopen. Ook zevenduizend mensen die een uitkering krijgen die nog onder het leefloon ligt, genieten maandelijkse hulp.

De OCMW's betalen die bijdragen met eigen middelen, maar de ene gemeente is rijker dan de andere. En dus verschillen de toelagen. Gemeente X zal 100 euro huurtoelage uitkeren, gemeente Y maar 20. 'Dat verschil is bestuurlijk perfect verklaarbaar, maar de rechthebbenden begrijpen dat niet', zegt Debast. 'Het kan toch niet dat je bijdrage afhangt van de plaats waar je woont? Dit moet overal hetzelfde zijn.'

Het gevolg is ook dat gemeenten met veel armen nog armer worden, omdat ze veel meer moeten betalen.

Om mensen te motiveren werk te zoeken en aan te nemen, zouden sociale voordelen die aan het statuut van het leefloon gekoppeld zijn (telefoon, openbaar vervoer), beter van het inkomen afhangen. Anders zijn mensen geneigd in de werkloosheid te blijven (de 'werkloosheidsval').

'De uitkeringen moeten echt omhoog. Het gaat hier niet om luxe, maar om overleven', benadrukt de VVSG-stafmedewerkster.

De jongste federale begroting stelt een verhoging met 2 procent in het vooruitzicht. Voldoende? 'Een stap in de goeie richting, maar onvoldoende', zegt Debast. 'Trouwens, de jongste jaren zagen we al eens een verhoging met 2procent, bovenop de indexering. Veel extra's biedt dat dus niet.'

Het probleem is, natuurlijk, geld. Het Rekenhof heeft het becijferd. Wanneer de leeflonen, werkloosheidsuitkeringen en pensioenen boven de armoedegrens getild zouden worden, kost dat de schatkist 1,254 miljard euro. Betreft het alleen het leefloon, dan zou de operatie 177 miljoen euro kosten.

'In het armoede-actieplan van staatssecretaris Jean-Marc Delizée (PS) staan veel mooie plannen, maar er wordt geen budget voor uitgetrokken', aldus Debast.

Ook aan Vlaamse kant zou een inspanning welkom zijn. 'De Vlaamse overheid heeft de intentie om meer sociale woningen aan te bieden. Zolang die niet gebouwd zijn, zou er een huurtoelage moeten komen voor de mensen die nu naast een sociale woning grijpen', besluit Debast.

Het Belgische Netwerk Armoedebestrijding komt vandaag in Brussel op straat om hogere uitkeringen en hogere minimumlonen te eisen. De manifestanten stellen aan de kaak dat de verkiezingsbelofte om 2 miljard euro voor de verhogingen uit te trekken, dode letter blijft. 'Voor het redden van de banken was er wel geld', merkt Anke Hintjens, woordvoerder van het netwerk op.

Een geknoopt laken is het symbool van de actie, die het bezoek krijgt van prinses Astrid.

www.armoedebestrijding.be

www.17oktober.be


DS, 17-10-2008 (Tom Ysebaert)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB