Kempenlab betreurt dat gedetineerden geen inspraak hebben in renovatieplannen
19/03/2018 om 02:00 door Ronny van den Ackerveken

MERKSPLAS - De verouderde strafinrichting in Merksplas-Kolonie moet de volgende jaren gerenoveerd worden. Kempenlab heeft bedenkingen bij de eerste plannen en pleit voor een meer humane aanpak.

Kempenlab is een experimenteerplek voor ruimtelijke uitdagingen in de Kempen. Het maakt deel uit van Ar-Tur, het Kempense centrum voor architectuur en landschap. Architect-filosoof Gideon Boie, verbonden aan KU Leuven, heeft zich mee in Merksplas-Kolonie verdiept. “Na de gevangenisopstand met zware beschadigingen twee jaar geleden, heeft de federale overheid vorige maand de eerste renovatieplannen voorgesteld. Met de Basiswet uit 2005, die een humane detentie voorschrijft, is amper rekening gehouden. Ook lokale instanties hebben weinig inbreng gehad. In Merksplas is al decennia een verbondenheid tussen de Kolonie en de gemeenschap. De geplande renovatie is een goede kans om gedetineerden mee te betrekken, maar dat is niet gebeurd. Het ontwerp van de wandelingen voorleggen aan de beoogde doelgroepen of aan bejaarde gedetineerden vragen hoe zij zich vandaag met een rolstoel voortbewegen in de gevangenis, zijn enkele mogelijke voorbeelden”, legt Gideon Boie uit.

Geschiedenis van de kolonies

Met ‘Gevangen in open landschap’ heeft Kempenlab een aantal ideeën samengebracht. De betrokkenen brachten daarvoor een bezoek aan de gevangenis in Merksplas en spraken met enkele gedetineerden. “Het blijft moeilijk voor iemand die zijn straf heeft uitgezeten om zich te re-integreren in de maatschappij”, vertelt Gideon Boie. “We moeten naar een meer humane detentie streven. De gevangenis in Merksplas aanpassen naar een penitentiaire zorgboerderij kan een stap in de goede richting zijn. Bovendien maakt dat een link met de geschiedenis van de landloperskolonies.

In het gedeeltelijk open regime van de gevangenis in Hoogstraten worden gedetineerden nu al ingeschakeld voor het groenbeheer. Uit onze gesprekken met gedetineerden hebben we geleerd dat ze vragende partij zijn om ondergebracht te worden in een groene en verzorgende omgeving. Ons voorstel is dus geen luchtspiegeling.”

Toeristische herbestemming

De renovatie van de gevangenis in Merksplas-Kolonie start normaal gezien volgend jaar. Burgemeester Frank Wilrycx (Leefbaar Merksplas) heeft al iets vernomen van het voorstel van Kempenlab, al is dat volgens hem onhaalbaar. “We hebben destijds met het gemeentebestuur en de betrokken partners gekozen voor een toeristisch-recreatieve herbestemming van de vroegere boerderij. De realisatie daarvan is vorig jaar al deels gebeurd met de opening van de brasserie en het bezoekerscentrum. Wat de andere gebouwen van de boerderij betreft, is beslist om er overnachtingsmogelijkheden van te maken. De Regie der Gebouwen heeft al eerder het besluit genomen om de gevangenis te renoveren. Ik zie niet in hoe een penitentiaire zorgboerderij nog in die plannen zou passen.”

Eigen mening
Streven naar een humane detentie lijkt me de beste manier om ervoor te zorgen dat gedetineerden na hun vrijlating opnieuw hun plek vinden in de samenleving. Door ze tijdens hun gevangenschap arbeid of activiteiten te laten verrichten die zinvol zijn en een bijdrage leveren aan de samenleving, kunnen ze zich opnieuw verbinden met die maatschappij en ook werken aan zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld. Zo'n zorgboerderij lijkt me een leuk idee maar volgens de lokale politiek niet realiseerbaar. Jammer dat men nu pas met dit idee komt en het te laat is om de plannen nog aan te passen. Ook spijtig dat men de mening van de gedetineerden niet heeft gevraagd bij het uittekenen van de plannen voor de renovatie van de gevangenis.

Bron: https://www.gva.be/cnt/dmf20180318_..._BT=90013770318

Geraadpleegd op 21 maart 2018