Argentinië worstelt met ongeziene dengue-epidemie, maar president Milei doet amper iets en wil “de markt laten werken”


Economisch hard getroffen Argentinië kampt met de zwaarste uitbraak ooit van dengue. De extreemrechtse president Milei krijgt kritiek omdat hij nauwelijks iets doet.


Lange wachtrijen voor eerstehulpposten, apothekers die zich de huid laten volschelden omdat ze geen muggenspray meer hebben, Tiktok-filmpjes van burgers die vechten voor het weinige spul dat overblijft of er een veelvoud van de prijs voor moeten ophoesten, ziekenhuizen die operaties uitstellen om bedden vrij te maken: als nooit tevoren is Argentinië in de ban van de dengue-epidemie.


Wat is dengue of knokkelkoorts?

Dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd, is een virusziekte die door muggen uit (sub)tropische gebieden overgedragen wordt. Meestal gaat het om gelekoortsmuggen of Aziatische tijgermuggen. Behalve knokkelkoorts kan het denguevirus ook twee nog ernstiger ziekten veroorzaken: hemorrhagische koorts en het dengue-shocksyndroom.

Meestal merk je er weinig tot niks van wanneer je met het denguevirus geïnfecteerd bent. Maar bij knokkelkoorts kun je last krijgen van plotseling optredende koorts tot 41 graden, koude rillingen, hoofdpijn achter de ogen, spierpijn, gewrichtspijn, algehele malaise, misselijkheid, braken, hoesten en/of keelpijn. Van een niet-ernstige virusinfectie herstel je binnen een week.

Een klein deel van de infecties ontwikkelt zich tot ernstige dengue. Zonder behandeling zijn deze complicaties levensbedreigend.

De recentste cijfers spreken van 215.885 gevallen sinds 1 januari, een aantal dat nu al 54 procent hoger ligt dan alle geregistreerde besmettingen van vorig jaar samen. Dengue of knokkelkoorts, een virale infectie die overgedragen wordt door de Aedes aegypti-mug (of gelekoortsmug), heeft in de eerste drie maanden van 2024 ook aan 151 mensen het leven gekost. Vooral de hoofdstad Buenos Aires en Argentiniës noordelijke, tegen de tropen gelegen provincies, zijn zwaar getroffen.


Endemisch

Dengue is pijnlijk vertrouwd in Brazilië, Colombia of Cuba. Dat de infectie vandaag echter ook een nooit geziene ravage aanricht in Argentinië – het gaat om de zwaarste uitbraak sinds het begin van de metingen – duidt erop dat de gelekoortsmug stilaan endemisch wordt in andere Latijns-Amerikaanse regio’s.

Bovendien, zeggen gezondheidsexperts, lijkt het erop dat de mug stilaan went aan koudere temperaturen, bijvoorbeeld in de Argentijnse Andesprovincies Jujuy en Salta, waar ze zelfs in de wintermaanden juli en augustus actief dreigt te blijven.

De omvang van de epidemie is niet alleen een indicator voor het effect van El Niño, het weerkundige fenomeen dat de Stille Oceaan opwarmt, ook de snelheid van de globale opwarming valt ervan af te lezen.


Zware economische crisis

Is dit alles op zich al problematisch, dan vindt de epidemie in Argentinië ook plaats in een context van zware economische, sociale en politieke crisis. De gezinnen vechten permanenttegen de inflatie, goed voor 276 procent op jaarbasis en dagelijks zijn er protesten tegen het liberaliseringsbeleid van de extreemrechtse president Javier Milei.

Geen wonder dat tegenstanders van het staatshoofd de dengue-epidemie gretig in diens schoenen schuiven. Zo weigerde Milei federale fondsen uit te trekken voor een preventie- of voorlichtingscampagne en schoot hij rijkelijk laat in actie om de schaarste aan of hoge prijzen van muggenspray aan te pakken.

Met het oog op dat laatste schafte Milei eind vorige week, voor een duur van 30 dagen, de invoerheffingen af op DEET en andere muggenwerende middelen. De president mikt erop dat de markt tegen dan zichzelf zal reguleren en korte metten zal maken met lege winkelrekken en hamsterende klanten.

Wat de regering ook nagelaten heeft te doen, is een beschikbaar denguevaccin, het Japanse Qdenga, in een vaccinatiecampagne op te nemen. Volgens Mileis minister van volksgezondheid Mario Russo, een cardioloog, zou dat neerkomen op zwichten ‘voor de druk van laboratoria’, zoals hij op tv-zender TN vertelde. Russo zegt dat het vaccin zich nog in een experimenteel stadium bevindt en niet “het geschikte instrument” is om de huidige uitbraak onder controle te krijgen.

“Draag lange broeken en mouwen”, gaf de minister liever mee, een tip voor de talloze burgers die huisgemaakte, vaak gauw bij elkaar gefantaseerde middeltjes bedenken in de strijd tegen een aandoening die ze amper kennen.

In bewoordingen die onwillekeurig deden denken aan wat de extreemrechtse president Jair Bolsonaro in buurland Brazilië zei toen het covidvirus daar honderdduizenden slachtoffers maakte, beschuldigde Russo intussen “de kaste” – Mileis naam voor de door de traditionele partijen aangevoerde oppositie – en “de media” ervan hún kalender aan de regering op te dringen.

In tegenstelling tot Argentinië doet Brazilië in een grootscheepse campagne, de eerste in haar soort wereldwijd, wél een beroep op Qdenga.


DS, 10-04-2024 (Lode Delputte)