Het einde van Yves Leterme als premier lijkt nabij nadat opnieuw bezwarende elementen zijn opgedoken over manipulatie in het Fortis-arrest. Alle ministers van de federale regering zitten momenteel op de Wetstraat 16. Officiële reacties worden voorlopig niet gegeven, maar in de Kamer zijn de verschillende scenario's legio:

- Leterme neemt ontslag als premier. De regering valt niet, maar gaat verder onder een nieuwe premier. Kamervoorzitter Herman Van Rompuy en CD&V-voorzitster Marianne Thyssen zijn namen die genoemd worden als mogelijke opvolger. Ook de naam Didier Reynders valt, maar die is betrokken bij het schandaal.
- Leterme neemt ontslag, samen met enkele andere betrokken ministers zoals Justitieminister Vandeurzen en minister van Financiën Reynders. Zij worden vervangen.
- De héle regering valt en er komen nieuwe verkiezingen. Bij dat scenario worden meteen een paar bedenkingen gemaakt: het land verkeert in een econmische crisis en kan zich een dergelijke politieke crisis niet veroorloven. En BHV is nog niet gesplitst, waardoor nieuwe verkiezingen grondwettelijk discutabel zijn.
- De regering gaat door mét Leterme aan het hoofd. Leterme klampt zich opnieuw vast aan het premierschap en redt weer zijn hachje.

Wél manipulatie
Aanleiding voor het crisisoverleg is een brief van eerste voorzitter van het hof van cassatie Ghislain Londers aan Kamervoorzitter Herman Van Rompuy. Londers laat daarin weten dat "alles in het werk is gesteld opdat het arrest van de 18de Kamer van het hof van beroep (in de Fortis-zaak) niet zou kunnen worden uitgesproken zoals voorzien".

Cassatie meent dus dat er duidelijk sprake is van beïnvloeding van het gerecht. Ook minister van Financiën Reynders en Justitieminister Vandeurzen zouden betrokken zijn bij de beïnvloeding. Hieronder vind je de brief van Londers.

In vind dat Leterme zijn ontslag moet nemen. Wat hij gedaan heeft, kan niemand goedpraten. Hij heeft het spel niet eerlijk gespeeld. Als premier moet je het goede voorbeeld geven, maar dat heeft hij niet gedaan. Het is dan wel erg voor ons land, maar de regering van Leterme heeft al moeite gehad met alles. Misschien zijn nieuwe verkiezingen een optie?

Na:
Dewael waarschuwt voor val regering

Patrick Dewael (foto)waarschuwde er gisteren voor dat de communautaire spanningen de regering-Verhofstadt ten val dreigen te brengen. ,,En ook dan is het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde niet gesplitst'', houdt de vice-premier de Vlaamse partijen voor.

en

Belgische regering stevent nu al af op crisis
maandag 5 mei 2008 10:27

De Belgische premier Yves Leterme heeft met de vicepremiers en partijvoorzitters overlegd om te voorkomen dat het parlement de opdeling van België verder doorzet. Leterme hoopte zo een crisis te voorkomen.

en

Belgische regering alweer ten val

15-07-2008
De Belgische premier Yves Leterme heeft het ontslag van zijn regering ingediend nadat hem duidelijk was geworden dat de diepe tegenstellingen tussen Walen en Vlamingen niet waren te overbruggen.

Nu:
Positie premier België onder druk

De positie van de Belgische premier Leterme ligt door de Fortis-affaire zwaar onder vuur.

PREMIER WIL NIET WIJKEN

Sleurt Leterme alleen Reynders en Vandeurzen mee of hele regering?
-------------------------------------------------

Wat in godsnaam is dat toch met de regeringen de laatste tijd?
De "nieuwe" hooftepunten van dit afgelopen jaar: "Regering dreigt te vallen", "ministers komen niet overeen", "ministers manipuleren...", "ministers dit", "regering dat",...
Misschien is het inderdaad wel beter dat de hele regering ontslag neemt en dat er verkiezingen komen. Nu met de economische crisis mogen ze ons land toch niet zomaar overlaten in de handen van... Nja, manipulators (sommigen alleszins)?
Ik kan er gewoon niet bij hoe iemand die het goede voorbeeld hoort te geven zo de mist in kan gaan... Komt het door de macht? Zoals in "The Simpsons Movie": "Meneer, ik denk dat de macht u gek maakt." "Ja, natuurlijk maakt macht mij gek, probeer maar eens niet gek te zijn en macht te hebben, dan luistert er niemand naar je." Misschien hier ook van toepassing?

__________________
Wat als het oorlog was...
en er ging niemand naartoe?

Wat is er aan de hand en kunnen we het zelf nog wel vatten?

Kan Leterme het écht niet? Ik zou graag weten wat Leterme ervan gemaakt zou hebben zonder communautair gekibbel en zonder economische crisis? Want kunnen we in de gegeven omstandigheden wel besluiten dat Leterme niet geschikt is voor het premierschap? Is er ooit al iemand met dezelfde problemen geconfronteerd? Dat communautair gekibbel kan je hem nog enigszins aanwrijven want het is niet slim om met zo'n sterke woorden de kiezer over de streep te trekken, wetende dat je toch naar een compromis zal moeten streven. Maar de beurscrash en de inzinking van de banken kwamen voor iedereen onverwacht. Maar goed: een premier blijft verantwoordelijk voor wat zich afspeelt in het land en de maatregelen die genomen worden.

Hoe komt het dan dat het misloopt deze keer? Want was Leterme niet het hoofd van een enthousiaste, gemotiveerde én daadkrachtige Vlaamse 'goed bestuur'-regering voor hij naar het federaal niveau trok? Wie het kan in Vlaanderen, kan het ook in België? Of toch niet dan. Heeft Leterme zich verslikt of heeft iemand anders of de situatie hem doen verslikken? Dat is dan nog maar de vraag.

Laten we het eens over de situatie hebben. 48 uren om één van de grootste werkgevers en toonbeelden van de Belgische economie te redden. Een geschenk kan je het niet noemen en het kan toch niet anders dan dat élke regeringspartner op dat moment het belang van het land voorop heeft gezet. Of dat dan geleid heeft tot de beste beslissing is geweest, daar kan je achteraf inderdaad over gaan beraadslagen én procederen, maar wat waren de keuzes op dat moment?
Het arrest van het Hof van Beroep vraagt daarom gelukkig ook niet aan de regering om terug te keren op hun stappen, maar wel om de aandeelhouders uitleg te verschaffen. En misschien is dat wel terecht. Maar misschien is het ook meer dan logisch dat de regering er alles aan wil doen om de deal, die niet te vergeten een economische deal is en in de huidige economie telt elke seconde, gewoon snel af te ronden. Wat denk je nu dat PNB Paribas geld blijft pompen in een bank waarvan ze niet zeker weet of ze wel van haar is? En laat ons duidelijk zijn: buiten BNP Paribas is er het grote gat. Een gat dat enkel opgevuld kan worden door de Staat en dus door belastingsgeld.

Waarom moet het hele politiek bestel en daarmee het hele land op zijn kop gezet worden voor een miniem deel van de bevolking (hoeveel mensen hebben aandelen van Fortis?) terwijl er elders dagelijks banen verdwijnen en onze economie verschraalt?

Natuurlijk is het fout van eender welke ambtenaar/kabinetchef/minister om contacten te leggen met een rechter tijdens een lopend proces en hiervoor moet de rechtstaat (wij als bevolking dus) verontschuldigingen krijgen van de schuldige! Maar focus niet alleen op de fouten die zijn gebeurd, want wat kunnen we anders verwachten dan dat deze fouten gemaakt zijn vanuit een visie die enkel het belang van het land vooropstelde. Zouden onze kraaiende oppositiepartijen niet juist hetzelfde gedaan hebben als zij op de plaats zaten van de huidige bestuurders? ... Ik zou bijna met zekerheid zeggen van wel.

Maar het is wel ontzettend gemakkelijk om nu kritiek te geven én de vraag is maar of dit getuigt van veel verbondenheid met de Belgische samenleving. Wat volgt gaat zowel over de oppositie als de regerende partijen. Soms lijkt het alsof onze Belgische politiek meer draait om het behouden van de macht en de daarbij horende ministerposten OF het beschimpen van de macht met het oog op deze macht na een volgende stemronde. Terwijl het idealisme dat een politicus zou moeten hebben net boven die ministerpost zou moeten staan. Je doet niets omdat je minister bent, je doet iets omdat je het land wil vooruit helpen en de mensen die er leven. Misschien komen we dan bij het probleem van de vele verkiezingen, want natuurlijk moet SP.a nu de regering uitlachen en bekritiseren want als ze nu oplossingen zouden aanreiken dan zijn ze in juni 2009 de 'maatjes van de regering' en dus medeverantwoordelijk voor de chaos waarin ons land nu en misschien op dat moment zal verkeren.

Volgens mij kan Leterme het wel, maar de situatie én de politieke ambities van zowel oppositie- als meerderheidspartijen, hebben er anders over beslist. Jammer dat politiek niet meer gaat over de bal, maar over de man achter de bal...

Tijd voor een ontslag, hoe slecht het moment ook is (economisch gaat België een zwart 2009 tegemoet). Tijd voor een overbruggingsregering. Tijd voor grote samenvallende verkiezingen in juni 2009. Er is een soep van gekomen en hoewel de kok zeker niet alleen verantwoordelijk is voor de soep, moet de kok er verantwoording voor afleggen en met de kok de hele keukenploeg. Hoe jammer dit ook is, het is de politiek waarheid anno 2008.

__________________

Hieronder de ontslagbrief van Jo Vandeurzen die omstreeks 16u. zijn ontslag indiende als Minister van Justitie.

Ik vind het zelf een krachtige brief en heb daarom enkele passages onderstreept waarin ik mee kan vinden.

Chapeau voor zoveel politieke moed om zelf beslissingen te nemen en niet af te wachten wat de regering al dan niet zou doen.
---------------------------------------------------------------
Brussel, 19 december 2008

Geachte heer Eerste Minister,

Uit de mededeling van de Eerste Voorzitter van het Hof van Cassatie leid ik af dat, volgens de Eerste Voorzitter, geen uitsluitsel gegeven kan worden over de wettelijkheid van mijn optreden in het dossier Fortis.

Dit is voor mij als mens, maar ook voor mij als politicus en minister, een zeer pijnlijke en onaanvaardbare situatie. Ik heb er ondertussen mee leren leven dat in deze tijden de perceptie belangrijker is dan de waarheid of de werkelijkheid. Ik kan evenwel niet aanvaarden dat men van mij als minister van justitie verwacht dat ik mijn bevoegdheden m.b.t. een goede werking van justitie op een àndere manier zou uitoefenen, omdat de Belgische staat partij is in een geding. Dat grote omzichtigheid geboden is, is evident. Dat ik mijn plicht moet veronachtzamen: neen.

Een minister van justitie die een grondige en broodnodige hervorming van justitie wil doorvoeren, moet daarvoor het gezag en de geloofwaardigheid hebben. De schijn van betrokkenheid bij ontoelaatbare praktijken (als die er al zouden zijn), zou dit verhinderen.

Ik vind, mijnheer de Eerste Minister, dat u de jongste jaren vaak op een unfaire manier bent behandeld. Ik wens u en ook alle collega’s ministers oprecht te bedanken voor de boeiende periode die ik in deze regering mocht meemaken. Ik heb getracht een goede teamspeler te zijn en mij collegiaal en solidair op te stellen. Ik heb – en daarmee ook justitie - veel kansen gekregen.

Ik houd eraan mijn kabinetsmedewerkers publiek hulde te brengen. Ze hebben keihard gewerkt. We hadden heel veel op stapel staan. Integriteit en engagement waren ons handelsmerk in een beleidsdomein dat ons elke dag confronteerde met de dunne scheidingslijn tussen de machten.

Ik dank eveneens mijn fractie in kamer en senaat voor hun steun en medewerking. En diezelfde dank betuig ik de parlementsleden uit de commissie justitie van kamer en senaat.

Voor mij is ons parlement toe aan een grondige bezinning over haar functioneren en de vraag hoe deze instelling opnieuw met gezag een plaats kan innemen in de werking van de instellingen.

De geschiedenis zal aantonen op welke manier de magistratuur zelf een zeer belangrijke rol heeft gespeeld in het tot stand komen van deze crisis van de instellingen. Als men meer autonomie wil, zal men ook moeten aantonen in staat te zijn daar op een verantwoordelijke manier mee om te gaan.

Ik ben als idealist in de politiek gestapt en heb er veel kansen gekregen, waarvoor dank aan mijn partij die ik trouw zal blijven. Ik wil met opgeheven hoofd mijn familie en vrienden recht in de ogen kunnen blijven kijken.

Daarom verzoek ik u, mijnheer de eerste minister, mijn ontslag aan de Koning aan te bieden.

Met de meeste hoogachting,

Jo Vandeurzen

Bron: www.standaard.be, 19 december 2008.

__________________

Leterme naar de koning

De regering neemt ontslag. Premier Leterme trekt naar de koning. Dat heeft de woordvoerder van de eerste minister vrijdag iets voor 18 uur laten weten.

Premier Leterme trekt naar Laken om het ontslag van zijn volledige regering aan te bieden. De Franstaligen zouden geen voorstander zijn geweest van deze piste, maar uiteindelijk toch ingestemd hebben.

Open VLD laat weten dat zij heeft aangedrongen op het ontslag van de regering.

Ondertussen is de ministerraad al afgelopen en verlaten de regeringsleden de Wetstraat 16. Volgens CDH-vicepremier Joëlle Milquet kon de regering na het ontslag van Justitieminister Jo Vandeurzen niet meer functioneren.

Wat nu?
Er zijn nu verschillende scenario's mogelijk. De koning kan het ontslag van de regering in beraad houden. Dat betekent dat hij tijd wil om advies in te winnen.

Hij kan het ontslag ook weigeren. Wat er dan gebeurt, is niet meteen duidelijk.

Aanvaardt hij het ontslag, dan moeten er binnen de veertig dagen nieuwe verkiezingen komen. Intussen krijgen we een regering van voorlopige zaken, die veel moeilijker belangrijke dossiers zoals dat rond Fortis kan beheersen.

Bron: www.standaard.be, 19 december 2008.

__________________

Ik heb de voorbije uren - misschien klinkt dit sadistisch - met slijm in mijn smoel en fonkels in mijn ogen naar de live-uitzending van Villa Politica en de extra nieuwsuitzendingen zitten kijken.

Wat een ZALIGE job heeft de presentatrice van Villa Politica de laatste dagen! Volledig live gaan zonder te beseffen wat er gaat komen, hoe lang het gaat duren... Rondlopen in die wandelgangen en maar geruchten checken en controleren en reacties op geruchten vragen, reacties op onduidelijkheden, voorwaardelijke vormen bij de vleet... De jobs interessanter dan leerkracht zijn schaars, maar dit komt in de buurt. (Jammer dat het meestal maar tijdelijk zo interessant is... nu ja: gelukkig maar)

Maar wat mij opviel...
Zo'n live-uitzending kan tegenwoordig puur en alleen omdat ze leeft op geruchten, uitspraken van de oppositie én sms-jes vanuit 'betrouwbare' bronnen. En hoe interessant dat ook is en hoe spannend ook, als je er dieper over nadenkt dan stel ik mij er vragen bij. Laten we er een concreet voorbeeld bijhalen.

De commentator van Villa Politica heeft blijkbare behoorlijk veel sms-contact met mensen dichtbij of in de regering. Langs allerlei kanten komt het bericht dat de volledige regering het ontslag zal indienen. Hopla: reacties hier, reacties daar. We zitten al bijna bij vervroegde verkiezingen als tien minuten later de commentator een 'betrouwbaar' bericht krijgt dat Leterme de MOGELIJKHEID heeft geopperd om het onstlag in te dienen en dat er dus over gediscussieerd wordt. Dat schept een totaal ander kader, maar enkel en alleen al door wat er daarvoor is gezegd, kan de regering gewoon niet anders meer dan het ontslag aanbieden! En het wordt nog erger, want dat beseffen natuurlijk alle partijen en dus krijgt de commentator wederom van een 'betrouwbare' bron een sms waarin staat dat niet Leterme, maar Dewael (Open VLD) het voorstel gedaan heeft van het ontslag. Natuurlijk, want de partij die met deze eer kan gaan lopen is alvast beschermd tegen de kritiek dat deze regering wilde 'vasthouden aan de postjes'. En voilà, zoals ik al zei enkele posts geleden: onze politici zijn meer bezig met de volgende verkiezingen dan met het besturen van een land dat een economische puinhoop aan het worden is.

Misschien ben ik ouderwets, maar al die gsm's doen volgens mij geen goed aan een eerlijk verloop van de politieke besluitvorming.

__________________

'Een heel directe soort democratie'


BRUSSEL - Hij woont en werkt in Brussel en doet zowel de EU- als de België-verslaggeving voor NRC Handelsblad. 'Het is sympathiek om te zien hoe open alle gebeurtenissen in België gewoon live te volgen waren', zegt hij.



'Vlaamse vrienden vragen me dikwijls “jullie moeten toch nogal lachen met ons?,. Maar dat is helemaal niet zo, hoor. We vertellen nog wel eens een Belgenmop, maar er is wel degelijk grote interesse voor België vanuit Nederland. Door wat we de laatste jaren zelf allemaal meegemaakt hebben, met onder meer de moorden op Pim Fortuyn en Theo Van Gogh, zijn we zelf ook wel wat bescheidener geworden.'


De val van de Belgische regering kreeg dus heel wat aandacht in de Nederlandse media?

'Absoluut, er is erg veel interesse. Dat merk ik niet alleen aan het aantal telefoontjes dat ik krijg van de redactie, ook op het familiefeest waar ik afgelopen weekend was werd druk over de toestand in België gepraat. In de Nederlandse media heeft de zaak heel wat aandacht gekregen.'

'Het is pas sinds de verkiezingen van juni 2007 dat er vanuit Nederland zo grondig naar de Belgische politiek gekeken wordt. Daarvoor wist men niet eens wie Yves Leterme (CD&V) was. Tegenwoordig vallen al die mediaberichten stilaan onder de eigen categorie “Het is weer crisis in België,.'


Wat verwacht u dat er nu zal gebeuren?

'Dit kan volgens mij wel eens de definitieve exit van Leterme zijn. Maar dat zeg ik in alle bescheidenheid. Mijn kennis komt namelijk grotendeels van uw krant en de andere Belgische media. Veel oude problemen zullen nu opnieuw de kop opsteken. Dit is dan wel geen communautaire crisis, maar toch voel je dat ook die problemen snel weer op tafel zullen liggen. Ik hoorde Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) er al voor pleiten om bij een eventuele doorstart meteen ook over het communautaire te praten. Dat lijkt me in de gegeven omstandigheden moeilijk.'

'Het is natuurlijk ook de vraag hoe CD&V zal reageren. Zij kunnen toch moeilijk Jo Vandeurzen en Yves Leterme opofferen, om daarna opnieuw in een regering te stappen zonder staatshervorming? Dan zal je al snel horen dat Didier Reynders (MR) en Patrick Dewael (Open VLD) misschien ook maar moeten gaan. Voor je het weet zitten we opnieuw in een patsituatie zoals tijdens de zomermaanden.'


Wat is de afgelopen dagen het meest opgevallen?

'Het verschil in toon als er over Leterme of Vandeurzen geschreven wordt. Als je de brief van Ghislain Londers, de eerste voorzitter van het Hof van Cassatie, leest, zijn de feiten voor Vandeurzen minstens zo ernstig als voor Leterme. Ook zijn kabinet heeft contact gehad met Jan De Groof, de echtgenoot van Fortis-rechter Christine Schurmans, en hij heeft de procureur-generaal uitgestuurd. Toch lees ik in de commentaren niets dan lof voor die “arme Jo, terwijl iedereen heel hard is voor Leterme. Dat laatste lijkt me niet helemaal terecht. Het geeft een beetje de indruk dat men in de media wat frustratie over Leterme van zich af wil schrijven. Hij heeft fouten gemaakt en verschillende blunders begaan, maar hij heeft wel geprobeerd om zijn verkiezingsbeloften waar te maken.'


U hebt het als correspondent getroffen met België. De val van de regering was gewoon live te volgen op televisie.

'Dat was een stukje fascinerende televisie. De crisis ontspon zich werkelijk voor het oog van de camera's. Het is sympathiek om te zien hoe open al die gebeurtenissen te volgen waren. Dat neemt me in voor België, het was een heel directe soort democratie. Een brief zoals die van Londers aan kamervoorzitter Herman Van Rompuy (CD&V) zou in Nederland veel langer binnenskamers gebleven zijn. Hier stond hij bij wijze van spreken al op jullie website vijf minuten nadat hij was aangekomen. Dan had je nog die VRT-verslaggeefster die iedereen een microfoon onder de neus duwde, Peter Vandermeersch die Blackberry-berichten voorleest 'uit zeer betrouwbare bron'... Door de manier waarop de situatie soms veranderde kreeg je het gevoel dat ze op de ministerraad ook naar Villa Politica zaten te kijken.'


Wat is de teneur van uw artikel voor de maandagkrant?

'Zoals het er nu (zondagmiddag, red.) naar uitziet wordt het vooral een rondje namen noemen van mogelijke premiers. Leterme en Dehaene kennen ze wel in Nederland, maar als ik over Van Rompuy of Didier Reynders (MR) moet schrijven, zal er een woordje uitleg nodig zijn. Ook CD&V-voorzitster Marianne Thyssen kennen ze nog niet in Nederland.'


DS, 22-12-2008 (Peter De Lobel)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB