Filosoof Samuel IJsseling (82) overleden


Samuel IJsseling, emeritus hoogleraar in de moderne en hedendaagse wijsbegeerte aan de universiteit van Leuven, is vanochtend overleden op 82-jarige leeftijd. Dat meldt een bron dicht bij de familie. IJsseling was al langere tijd ziek en lag sinds anderhalve week in het ziekenhuis in Leuven.


Samuel IJsseling (1932) studeerde theologie in Rome en filosofie in Leuven, Freiburg en Parijs. Van 1969 tot zijn emeritaat in 1997 was hij hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte in Leuven. Jarenlang speelde hij als directeur van het Husserl-archief en hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Filosofie een centrale rol in het Nederlandstalige filosofische leven.

IJsseling trad begin jaren vijftig in bij de Paters Augustijnen, waar hij filosofie en theologie studeerde en werd gewijd tot priester. Later maakte hij zich los van zijn katholieke achtergrond en raakte hij gefascineerd door de Griekse godenwereld.


‘Hij haalde Franse denkers naar Nederland’

Ger Groot, universitair hoofddocent voor cultuurfilosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en medewerker van NRC, voerde gesprekken met zijn leermeester, IJsseling, en schreef er een boek over. Groot over IJsseling:

“Hij heeft het moderne Franse denken, het postmodernisme, naar Nederland gebracht. Hij was meester in de vertaling van filosofie naar een groot publiek. Zijn lezingen waren zeer populair.

Pas in de jaren negentig kwam IJsseling als boekenschrijver goed ‘los’. In het programmatische boekje Mimesis legde hij in 1990 de hoofdlijnen van zijn denken vast. Heidegger, Nietzsche en vooral Derrida spelen daarin een grote rol.

In 1994 publiceerde IJsseling zijn veel bejubelde studie Apollo, Dionysos, Aphrodite en de anderen, waarin hij filosofische thema’s en de narrativiteit van het mythologisch wereldbeeld koppelde. In het boek vertelde hij de Griekse godenverhalen na, maar weefde daar tegelijk filosofische beschouwingen omheen. Filosofie en literatuur, theorie en verhaal schoven in elkaar.”


‘Het gaat niet om of een filosoof gelijk heeft’

Het interesseerde IJsseling niet of een filosoof gelijk heeft, schreef Martijn Meijer vorig jaar in NRC in de boekbespreking van ‘Dankbaar en aandachtig. In gesprek met Samuel IJsseling’ van Groot.

‘Wat ik eindeloos veel boeiender vind als ik een filosoof lees, is te zien hoe het verhaal dat hij vertelt in elkaar zit.’ Hij vond dat filosofie niet louter begripsmatig moet zijn, maar aansluiting moet zoeken bij de ervaring. ‘Ze moet een verhaal kunnen vertellen aan reëel bestaande mensen.’

Aan de Nederlandse universiteiten is voor deze opvatting van filosofie eigenlijk geen plaats meer, constateren de twee heren aan het eind een beetje somber, schrijft Meijer. De academische filosofie wordt steeds technischer en er wordt bijna alleen nog maar in het Engels geschreven. Nederlandse filosofische teksten worden niet serieus genomen, zeker niet als ze goed leesbaar zijn. Zo verliest de filosofie haar rol in het publieke debat, zegt IJsseling. ‘Maar misschien is dat allemaal maar oudemannenpraat’, besluit hij het gesprek. ‘De filosofie zal er niet aan ten onder gaan – ook niet het soort denken dat mij dierbaar is.’


Blog Trouw, 14-05-2015 (Marije Willems)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB