De leugen als machtsvertoon

Pim Raes


De midterms van vandaag worden een beproeving. Ik volgde de aanloop de voorbije week op het rechtse Fox News. Toen Joe Biden vorige woensdag een toespraak gaf over het gevaar dat de Amerikaanse democratie loopt, sloot politiek commentator Jesse Watters erop aan met deze uitroep: ‘Meneer de president, niemand zal de resultaten van deze midterms aanvechten, want het wordt een aardverschuiving!’

Ook Tucker Carlson was zijn voorspelbare zelf: ‘Wij zijn niet de gekken, de Democraten zijn leugenaars!’ Sean Hannity, nog zo’n radicaal-rechtse Fox News-presentator, vulde aan: ‘David DePape (die vorige week de echtgenoot van parlementsvoorzitter Nancy Pelosi de schedel insloeg, red.) is een drugsverslaafde, dakloze nudist die zijn kinderen misbruikte.’ Waarna hij vroeg: ‘Waarom spreekt niemand daarover?’, alsof hij dat niet net zelf had gedaan.

De belager gaf Hannity natuurlijk ongelijk met zijn bekentenis, maar dat doet er niet toe op Fox News. Monkelend verzinnen ze daar liever zelf iets. Liegen over gewelddaden is in Trumpland een declaratie van trouw geworden. Zijn volgelingen lijken het intussen haast voor de sport te doen, alsof ze willen aangeven dat ze er toch mee wegkomen. Het is de leugen als machtsvertoon, als ereteken.

Een dag later kreeg parlementslid Marjorie Taylor Greene toehoorders tijdens een Trump-rally zover dat ze de zwaargewonde Paul Pelosi uitjouwden. Hoe moet je in godsnaam omgaan met zoveel waanzin? Het is een lastig vraagstuk voor Amerikaanse journalisten.

In een tijd van asymmetrische polarisatie, waarin één partij extreem geradicaliseerd is, is het lastig om een objectieve toon te vinden en kun je je niet zomaar op gelijke afstand van beide partijen positioneren. De Republikeinen zijn zozeer naar rechts opgeschoven dat je in het midden al verkeerd staat.

Bovendien, door voortdurend te berichten over de Republikeinse vuilspuiterij krijgt die meer gewicht dan ze verdient en voed je het monster. Schrijver en journalist George Packer pleit er dan ook voor om Trump en zijn kornuiten zo veel mogelijk te negeren. Trump elke dag opnieuw aan de schandpaal nagelen heeft een omgekeerd effect: ‘Het maakt de band tussen Trump en zijn aanhang nog hechter, dankzij hun gezamenlijke haat voor de media die hen verachten.’

Hoewel de impact van inflatie, criminaliteit en immigratie in wezen vrij beperkt is, stellen de Republikeinen het voor alsof Amerika de pedalen kwijt is. Voeg er nog een vleugje transfobie aan toe en het recept is compleet. Biden en co. kijken machteloos naar de angst en razernij die het allemaal veroorzaakt, en zoals Packer het aangeeft, moet je zelfs vrezen dat Bidens toespraak over hoe de MAGA-Republikeinen de democratie in gevaar brengen, een contraproductief effect zal hebben.

De verkiezingsdag startte hier vannacht met een onheilspellende bloedmaan. Ook dat nog!


DS, 08-11-2022 (Pim Raes)