Catalaanse separatisten behouden nipte meerderheid in parlement


Met bijna alle stemmen geteld hebben de separatisten alweer de meerderheid in het Catalaanse parlement. Een nederlaag voor de Spaanse premier Rajoy.


De Spaanse premier, Mariano Rajoy, heeft gegokt en verloren. De separatistische partijen die Catalonië op het pad naar de onafhankelijkheid wilden zetten, halen iets meer zetels binnen dan bij de vorige verkiezingen in 2015. De lijst van de afgezette minister-president Carles Puigdemont (JUNTSxCAT) scoort met 34 zetels zelfs beter dan de gedoodverfde winnaar bij de separatisten, Esquerra Republicana, die 32 zetels behaalt. Samen hebben ze 66 van de 135 zetels, dat zijn er twee te weinig voor de absolute meerderheid in het parlement. De anarchistische, separatistische CUP kan hen wel die meerderheid bieden, net zoals in de vorige regering. Dat was een minderheidsregering die rekende op de gedoogsteun van de CUP.


Niet de meeste stemmen

Net zoals in 2015 behalen de separatisten de meeste zetels, maar hebben ze niet de meeste stemmen. De drie separatistische partijen samen hebben 47,47 procent behaald. Traditioneel scoren de Independentistas beter in de landelijke gebieden, waar je minder stemmen nodig hebt om een zetel te behalen. Dus ja, ze hebben de meerderheid in het parlement, maar de meerderheid van de Catalanen heeft zich níét achter hen geschaard.

De vraag is of en hoe de separatisten een nieuwe regering zullen vormen. Eind oktober had de Spaanse regering de Catalaanse regering afgezet en het parlement ontbonden. De belangrijkste Catalaanse separatistische leiders zitten in de cel of verblijven in het buitenland op verdenking van rebellie. De ingreep van Madrid heeft de separatistische kiezers niet van mening doen veranderen. Integendeel, ze lijken nog meer vastbesloten dan tevoren. Misschien heeft de wijze waarop de Spaanse regering de laatste maanden in Catalonië is opgetreden, de mensen alleen maar geradicaliseerd.

Ciudadanos, met boegbeeld Inés Arrimadas, is met 37 zetels de grootste partij in Catalonië geworden. Ze heeft maar liefst twaalf zetels gewonnen. Ciudadanos is radicaal tegen het separatisme en heeft voluit haar steun uitgesproken voor artikel 155, waarmee premier Rajoy eind oktober de Catalaanse regering heeft afgezet. Maar de goede score kan de unionisten niet in de regering brengen. Samen met de Catalaanse socialisten en de Partido Popular hebben ze elf zetels te weinig voor de meerderheid. De PP is de grote verliezer, ze houdt van haar elf maar drie zetels over.

Carles Puigdemont komt versterkt uit deze verkiezingen. 'Dit is een historische opkomst, met een resultaat dat niet ontkend kan worden', zei hij in Brussel. 'We hebben een overwinning behaald in de meest moeilijke omstandigheden. Na meer dan 150 jaar heeft de Catalaanse republiek de Spaanse monarchie verslagen.'

Normaal zou hij de nieuwe minister-president van Catalonië worden. Maar tegen de politicus is een aanhoudingsbevel uitgevaardigd. Zodra hij een voet op Spaanse bodem zet, wordt hij gearresteerd. Spanje is een rechtsstaat, dus het is aan de rechters om te beslissen of het aanhoudingsmandaat wordt opgeheven. Zij mogen, als gevolg van de scheiding der machten, geen rekening houden met de verkiezingsuitslagen.


Wat nu?

Wat gaat de Spaanse regering met artikel 155 doen? Zal ze het opheffen als de nieuwe Catalaanse regering trouw aan de grondwet zweert? Wil de nieuwe regering na deze uitslag dat überhaupt wel doen? Of is ze nu zeker vastberaden om de weg naar de onafhankelijkheid voort te zetten? Eén ding is zeker: de verdeeldheid in Catalonië is niet verdwenen. De zeer goede score van de unionisten toont aan dat ook de tegenstanders van de onafhankelijkheid geen vrede zullen nemen met deze uitslag. Het zal nog lang duren voor de rust in Catalonië terugkeert.


Blog DS, 21-12-2017 (Corry Hancké)