actualiteitsforums - Enkele post bekijken - De vijf Waalse musketiers

De vijf Waalse musketiers

Béatrice Delvaux

Zal de zaak-Publifin het politieke aanzien van Wallonië veranderen? Zal ze haar stempel drukken op de verkiezingen van 2018 en 2019? Is dit de zand*korrel die de ooit zo goed geoliede machine doet vastlopen, zodat eindelijk de bezem uit de kast wordt gehaald? Zal het geknoei in Luik de PS ten val brengen? Het is te vroeg voor een antwoord op die vragen en 2018 is nog ver weg. Maar het staat wel vast dat het wanbestuur in het zuiden van het land de Waalse politieke wereld gebrandmerkt heeft.

Even een en ander op een rijtje zetten voor Vlaanderen, dat waarschijnlijk hopeloos verloren loopt in de kronkels van de Waals-Luikse realityshow. Publifin is de intercommunale die openbare mandatarissen rijkelijk betaalde om in haar comités te zetelen en daar heel vaak niets te doen. Dat kon jaren ongestraft gebeuren. Toen de bom barstte, kwamen er ook pijnlijke vragen over het beheer en de controle van Nethys, in theorie een privébedrijf, het hart van de Publifin-motor en actief in de media, de telecom en de energie. Nethys heeft een openbare aandeelhouder, maar zijn ceo, Stéphane Moreau (nog maar net uit de PS gegooid) en zijn entourage uit de politieke wereld (MR, PS, CDH) en privésector zouden de controle over de activa hebben weggekaapt.

Wat nu gebeurt, is in meer dan één opzicht historisch. Om te beginnen heeft het Waals Parlement voor het eerst sinds 1992 (eindelijk) een onderzoekscommissie aan het werk gezet. De elite van de Luikse politieke en publieke wereld is voor die commissie verschenen. Zelfs de leiding van Nethys is er niet aan ontsnapt – ook dat is nieuw – en moest antwoorden op vragen die vroeger nooit werden getolereerd.

Vervolgens hebben de advocaten van Nethys vijf van de commissieleden gedagvaard. Nog een primeur. Tot slot heeft het parlement in Namen afgelopen maandag een motie goedgekeurd om zich partij te stellen in het burgerlijk geding dat Nethys heeft aangespannen, om de vijf commissieleden te kunnen verdedigen. Weer een historisch feit, want dat hebben we in Wallonië en elders nog nooit gezien.

De motie is een waarschuwing voor wie nog altijd denkt dat Wallonië een land van wanbestuur is, geleid door een bende die van het systeem profiteert. Zij vergissen zich. Want het sterkste in heel deze zaak is dat er beetje bij beetje een strijd ontstaan is tussen aan de ene kant parlementsleden en politici die het schandaal volledig willen uitklaren, en anderzijds een nog vage Luikse groep die blind blijft voor wat de commissie in haar tussentijds rapport aan het licht heeft gebracht.

De vijf commissieleden willen het blazoen oppoetsen van een Wallonië dat genoeg heeft van het gebrek aan transparantie en de vriendjespolitiek. Het heilig verbond van de vijf is vooral opmerkelijk, omdat het uitstijgt boven de partijen (terwijl meerderheid en oppositie elkaar over andere dossiers in de haren blijven vliegen). Er is een band ontstaan tussen Stéphane Hazée (Ecolo), Jean-Luc Crucke (MR), Dimitri Fourny (CDH), Patrick Prévot en Olga Zirhen (allebei PS) tijdens de 150 uur hoorzittingen waarin ze uitblonken door hun dossierkennis en de scherpte van hun vragen. Het was geen gemakkelijke opdracht, want ze moesten collega’s, soms vrienden of partijgenoten, aan de tand voelen. Maar ze hebben zich nooit partijdig opgesteld, misschien ook omdat de pers hen nauwlettend in de gaten hield.

Hun tussentijdse rapport is een parel in zijn soort. Het is klinisch, noemt geen namen maar focust op de praktijken en de verantwoordelijkheden. De commissieleden sparen niemand, ook het Gewest niet – de voogdijoverheid – en eisen een grote schoonmaak in de gevestigde instanties. De enige ‘beloning’ voor hun politieke moed is de dagvaarding door Nethys. Niemand, ook zij niet, had zoveel durf en zoveel onpartijdigheid verwacht. De democratie mag hen dankbaar zijn.

DS, 24-05-2017 (Béatrice Delvaux)