De VRT wordt niet alleen door academici, maar ook door de kijkers en door opiniemakers beschouwd als een omroep die bewust en verantwoord omgaat met alle mogelijke opinies in Vlaanderen. Dat blijkt uit drie aparte studies die uitgevoerd werden op vraag van de raad van bestuur van de VRT. De resultaten zijn vandaag voorgesteld in de Mediacommissie van het Vlaams Parlement.


Is de VRT onpartijdig genoeg? Om antwoord te krijgen op die vraag gaf de VRT-studiedienst, op vraag van haar Raad van Bestuur, de opdracht voor drie onafhankelijke onderzoeken uit te voeren. De universiteit van Antwerpen bevroeg verschillende academische experts. De VUB legde het oor te luisteren bij Vlaamse opiniemakers. Marktonderzoeksbureau Why5 moest dezelfde vraag stellen aan de mediagebruikers.

Over het algemeen kreeg de VRT een goed rapport. In elk van die onderzoeken was de conclusie dat de VRT structureel goed omgaat met onpartijdigheid en dat ze daar ook de nodige inspanningen voor doet. Ze vinden ook dat de VRT diverse opinies aan bod laat komen en geen enkele mening bewust negeert. De conclusie luidt dat de VRT aanhoudend moeite doet om duiding en context te geven waar het kan en nodig is, en dat zij dat meestal ook goed doet.

Toch opletten

Directeur Informatie bij de VRT Luc Rademakers en bestuursvoorzitter Luc Van den Brande in de Mediacommissie van het Vlaams parlement. ©PHOTO NEWS
Toch zijn er ook aandachtpunten. Zo moet de VRT nog bewuster omgaan met onpartijdigheid, onder meer binnen de eigen redactie (een evenwicht tussen mannen en vrouwen, genoeg nieuwe Vlamingen, bewoners van zowel de stad als het platteland), maar ook bij de keuze van praatgasten bijvoorbeeld. Bovendien moeten de VRT-werknemers opletten dat ze geen verwarring scheppen tussen hun persoonlijke mening (bijvoorbeeld op sociale media) en de functie die ze vervullen.

De VRT moet bovendien opletten niet enkel de spreekbuis te zijn van 'de maatschappelijke consensus'. "Alle opinies, ook de extreme, kunnen bij de omroep aan bod komen", luidt het, met die kanttekening dat er bij controversiële onderwerpen genoeg duiding moet volgen. Ook blijft het oppassen met 'de mening van de man in de straat': "Het is niet verantwoord om hem/haar voor te stellen als 'de' vertegenwoordiger van 'de' publieke opinie."

Ook de pool van experts waaruit de VRT-nieuwsredactie put, moet groot genoeg zijn. Een VRT-journalist opvoeren als expert kan enkel als die expertise voldoende geduid wordt. Bovendien mag de redactie niet vergeten altijd het verschil tussen feiten en duiding/analyse/opinie duidelijk te maken.

Maatregelen

Naar aanleiding van het onderzoek heeft de VRT naar eigen zeggen "10 richtlijnen over onpartijdigheid" opgesteld en verspreid onder de medewerkers. Er komen ook infosessies voor medewerkers en steekproeven bij programma's om de onpartijdigheid af te toetsen. Een andere maatregel is om online nog duidelijker het onderscheid te maken tussen feiten, analyses en opinies.

Bewust omgaan

"Algemeen genomen wordt de VRT gezien als een omroep die bewust omgaat met onpartijdigheid", zei de voorzitter van de raad van bestuur, Luc Van den Brande, bij de voorstelling van de resultaten. "Niet onbelangrijk is dat ervaren wordt dat we bewust omgaan met onze opdracht van onpartijdigheid."

De hele oefening mondde uiteindelijk uit in een actieplan om bewust te blijven omgaan met onpartijdigheid. Directeur Informatie Luc Rademakers schetste daar een aantal al gerealiseerde maatregelen uit, maar stelde ook enkele nieuwe voor. Zo wordt online nog duidelijker het onderscheid gemaakt tussen feiten, analyses en opinies. De variatie van gasten in de programma's moet verder stijgen. Ten slotte heeft de VRT tien richtlijnen voor onpartijdigheid uitgewerkt, die intern en extern verspreid worden. Alle betrokken journalisten, redacteurs en programmamakers kregen daarover sinds juni infosessies.

Van den Brande toonde zich op het einde van de voorstelling opgetogen met die tien richtlijnen. "In het verleden werd vaak met de chronometer gemeten wie hoelang aan bod kwam. Gelukkig zijn we daar van af."

Bron: De Morgen (08/10/2015)

Eigen mening

Nadat ik voor EMCV2 enkele artikels omtrent de media heb gelezen, trok dit artikel onmiddellijk mijn aandacht. Het is een goed teken dat de openbare omroep, de term spreekt voor zich, onpartijdig is. Ze hebben nog heel wat werkpunten, maar de tien richtlijnen die hiervoor zijn opgesteld zijn een stap in de goede richting. Eén van de ideeën is om alle meningen, ook de extreme, aan bod te laten komen. Door de verandering van de samenleving (diversiteit, multiculturaliteit) is hier zeker behoefte aan. Belangrijk voor de openbare omroep is dat men hier geen mening goed of slecht vindt, maar zoals gezegd onpartijdig blijft. Het uitvoeren van drie verschillende onderzoeken en het opstellen van de richtlijnen lijkt mij een goed teken naar het publiek toe. Het toont aan dat de openbare omroep zijn rol goed wilt vervullen, wat ik alleen maar kan aanmoedigen.