Met negen of met vijf? In de toespraken op de VN-top klonk de roep steeds luider voor multilaterale onderhandelingen om een eind te maken aan de oorlog in Syrië. Maar Europa en de Verenigde Staten zijn verdeeld over wie mag plaatsnemen aan de onderhandelingstafel. De Europese regeringsleiders beroepen zich op het succes van de nucleaire onderhandelingen met Iran om een gelijkaardige opstelling, met extra gesprekspartners, te bepleiten.



Iran onderhandelde met de VS, Rusland, China, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland, wat op 14 juli tot een akkoord leidde. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius riep gisteren op tot een gelijkaardige tafelindeling "met toevoeging van regionale partners".

Amerika zonder Europa
De Amerikanen willen daarentegen een kleinere groep, zonder de Europese partners. Twee diplomaten verklaarden tegenover Associated Press dat de Europeanen deze keer willen samenwerken met Iran, de Amerikanen, Russen en Chinezen om tot een vredesovereenkomst te komen. Ook Saoedi-Arabië en Turkije zouden in het Europese scenario mee aan tafel zitten.

De diplomaten - één Europese en de andere uit het Midden-Oosten - verklaarden dat Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland zich voor die tafelopstelling hebben uitgesproken tijdens de eerste ontmoeting tussen Iran en de zes wereldmachten sinds het afsluiten van het nucleaire akkoord met Iran. De Amerikanen willen de onderhandelingen omtrent Syrië echter beperken tot zichzelf, de Russen, Iran, Saoedi-Arabië en Turkije.

VS laatkomer aan nucleaire onderhandelingstafel
Washington nam pas laat plaats aan de nucleaire onderhandelingstafel. Nadat de VS aanvankelijk weigerden te onderhandelen met Iran, kwamen ze er in 2006 toch bij. Dat was drie jaar nadat Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië met Teheran waren beginnen onderhandelen.

Een Amerikaanse regeringsbron verklaarde dat Amerikaans buitenlandminister John Kerry in het geval van Syrië de focus op direct betrokken landen wil houden. Die regeringsbron eiste, net als de diplomaten, anonimiteit omdat ze niet de toestemming hebben verklaringen af te leggen over het dispuut.


Russisch scenario
Rusland van zijn kant lijkt voorstander te zijn van andere gesprekspartners, ook als Moskou zelf niet mee onderhandelt. De Russische buitenlandminister Sergej Lavrov somde dinsdag in de Veiligheidsraad de landen op die een rol moeten spelen in de vredesonderhandelingen met Syrië: Iran, Rusland, Saoedi-Arabië, Turkije, Egypte, Jordanië, Qatar, de VS en China. Kerry en Lavrov ontmoetten elkaar gisteren voor de derde keer tijdens de VN-top. Verwacht wordt dat Kerry vandaag een beperkte werkgroep van buitenlandministers bijeenroept.

Kerry en Lavrov verklaarden tegenover reporters dat ze ideeën hebben uitgewisseld over mogelijke opties voor een politieke overgang in Syrië, die ze de komende dagen zouden onderzoeken.

Russische luchtaanvallen
Maar de luchtaanvallen die Rusland gisteren op Syrië uitvoerde overschaduwen de vraag wie moet deelnemen aan de vredesonderhandelingen. De VS en hun bondgenoten vrezen dat de Russen opposanten van president Assad bombardeerden en geen stellingen van Islamitische Staat.

Iran versus Saoedi-Arabië
De rivaliteit tussen Iran en Saoedi-Arabië zorgt voor bijkomende complicaties. De diplomaten stellen dat Saoedi-Arabië niet happig is om aan tafel te gaan zitten met Iran. De Saoedi's willen het regime van Assad omverwerpen, de Iraniërs blijven Assad steunen. Daar bovenop verwijt het sjiitische Iran het soennitische Saoedi-Arabië grove nalatigheid bij de bedevaartramp in Mekka, waarbij honderden Iraanse slachtoffers vielen.

BEERNAERT,L.,'VS willen Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk niet in vredesoverleg Syrië',DeMorgen,01-10-15,(http://www.demorgen.be/buitenland/v...syrie-a2474812/).

Mening: Aan dit verhaal zijn twee kanten. Langs de ene kant zou het niet meer dan normaal zijn dat Europa bij aan de onderhandelingstafel mag. Dit zeg ik, omdat er in Europa momenteel duizenden vluchtelingen stranden en dus mee betrokken is bij de situatie in Syrië. Langs de andere kant is het zeer moeilijk om met veel onderhandelingspartners een akkoord te bereiken.