actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Duitsland: Erdogans Turkije kan EU-lidmaatschap vergeten

Duitsland: Erdogans Turkije kan EU-lidmaatschap vergeten

Officieel is Turkije nog steeds kandidaat voor toetreding tot de Europese Unie (EU). In de praktijk lijkt een lidmaatschap verder weg dan ooit. Zeker nu Erdogan tot president is gekozen. Vooral Duitsland ziet geen heil meer in Turkije als EU-lidstaat.

Recep Tayyip Erdogan werd afgelopen zondag tot president van Turkije verkozen, nadat hij sinds 2003 als premier het land bestuurde. Bondskanselier Merkel feliciteerde de nieuw gekozen president netjes met de overwinning. Maar tegelijkertijd wees ze Erdogan in een telegram nadrukkelijk op zijn grote verantwoordelijkheid in de regio. In de Duitse media klonken ook andere geluiden. Na de feitelijke herverkiezing van de conservatieve Erdogan gelooft de politiek nauwelijks meer in een goed huwelijk tussen Turkije en de EU.

Volgens secretaris-generaal Andreas Scheuer van de CSU is de kans op toetreding definitief voorbij. "Het Turkije van Erdogan heeft in Europa niets te zoeken", aldus Scheuer. De president zou een bedreiging vormen voor de democratische waarden met zijn plannen om de presidentiële macht uit te breiden en zijn neiging om de persvrijheid in te perken.

Stoppen met onderhandelen

De CSU heeft altijd al geroepen dat Turkije niet in de EU thuishoorde. Nu sluiten ook andere partijen zich bij dit standpunt aan. Volgens Cem Özdemir, voorzitter van De Groenen, is de toetreding van Turkije 'nog onwaarschijnlijker' geworden. "Dat Europa, gezien de situatie in Irak, in Syrië en tussen Israël en Palestina behoefte heeft aan een stabiel Turkije staat buiten kijf." Maar die stabiliteit is in het 'steeds autoritairder wordende land' ver te zoeken, denkt hij.

Ook het CDU en FDP pleitten ervoor de onderhandelingen te stoppen. De argumenten zijn overal hetzelfde: In Erdogans Turkije bestaan de woorden 'rechtsstaat' en 'democratie' niet. De gebeurtenissen van enkele maanden geleden spelen ook nog mee. Na het drama in de mijnen van de West-Turkse stad Soma zou Erdogan te weinig piëteit hebben getoond met de 301 dodelijke slachtoffers van de ramp. Zijn optreden leidde toen al tot protesten in Turkije en onder de Turkse gemeenschap in Duitsland. In het land wonen drie miljoen Turken.

Controversieel bezoek

In februari van dit jaar probeerde Erdogan de deur naar de EU nog open te houden. In Berlijn zei hij dat Turkije de Europese Unie nodig heeft, maar dat zeker ook het omgekeerde het geval is. Hij riep de Duitse regering op om Turkije te helpen op zijn weg naar toetreding tot de EU. Tegelijkertijd erkende hij dat zijn land moet hervormen.

Tijdens een controversieel bezoek aan Keulen probeerde hij de Turkse Duitsers aan zich te binden. Het lukte hem niet. De toespraak werd ontregeld door demonstraties en tijdens de verkiezingen ging niet eens 10 procent van de bijna anderhalf miljoen stemgerechtigde Turken in Duitsland naar de stembus. Twee van de drie kiezers gaven hun stem aan Erdogan.

Centralisatie van macht

Turkije is sinds 1999 kandidaat voor toetreding tot de EU. Sinds 2005 wordt er onderhandeld, tot nu toe zonder succes. In Nederland verschillen de politieke partijen van mening over de toetreding van Turkije. Minister Timmermans van buitenlandse zaken is niet onwelwillend. Laatst nog werd hij boos op het CDA omdat lijsttrekker Esther de Lange zei dat Turkije wat haar betreft nooit lid van de EU zal worden.

D66-Europarlementarier Marietje Schaake sprak al voor de Turkse presidentsverkiezingen haar zorgen uit over de koers van Turkije onder Erdogan. "Premier Erdogan heeft de afgelopen jaren steeds meer voor een autoritaire regeringsstijl gekozen", schrijft ze op haar website. "Zijn harde optreden tegen critici, zowel binnen als buiten Turkije, heeft niet geholpen om een democratischere toekomst voor de Turkse bevolking dichterbij te brengen. De kansen op toetreding tot de EU worden kleiner wanneer er in plaats van democratische hervormingen voor centralisatie van macht wordt gekozen."

Blog Trouw, 13-08-2014 (Joachim Springer)