Belgische superrijken veel rijker dan gedacht


Het één procent rijkste Belgen bezit 17 procent van de rijkdom. Dat is bijna de helft meer dan eerder vastgesteld in een grootschalig ECB-onderzoek. Ook in andere landen werd het vermogen van de superrijken flink onderschat.


Brussel De superrijken zitten er veel warmer bij dan we tot nu aannamen. Uit een grootschalige enquête van de Europese Centrale Bank (ECB) naar vermogens bleek dat het kransje van het ene procent rijkste Belgische gezinnen ruim 12 procent van de rijkdom controleert (DS 6 mei). Maar uit nieuwe berekeningen van ECB-econoom Philip Vermeulen blijkt dat dat een sterke onderschatting is.

De one percent bezit geen 12 procent, maar 17 procent van het vermogen. Ze zijn bovendien dubbel zo rijk als uit de ECB-studie blijkt. Elk gezin met een rijkdom van meer dan 2,6 miljoen euro behoort tot het rijkste procent.

Niet alleen voor België is het verschil na herrekening groot. Voor Nederland is dat het spectaculairst: de happy few bezit geen 9 procent, maar 17 procent. In Italië stijgt het aandeel van de superrijken van 14 naar 20 procent. De Duitse one procent controleert 33 procent (in plaats van 24 procent), de *Oostenrijkse 36 procent (in plaats van 23 procent). Daarmee benadert de scherpere ongelijkheid van Duitsland en Oostenrijk die van de Verenigde Staten.

‘De ECB-enquête onderschat het vermogen van de allerrijksten’, zegt Vermeulen telefonisch vanuit Frankfurt. ‘Zij antwoordden nog veel minder dan andere mensen op vragen over hun bezittingen.’

Bij de uitvoering van de enquête waren de onderzoekers zich daarvan bewust. Ze probeerden daarom meer superrijken op te nemen in hun steekproef, maar niet alle landen deden dat even goed.

In België, Duitsland en Oostenrijk werden meer mensen gecontacteerd die in de rijke delen van het land wonen. Dat is uiteraard een zeer ruwe methode.


Belastingaangiftes

Spanje en Frankrijk gebruikten individuele gegevens, zoals *belastingaangiftes, om meer rijken te contacteren. Daardoor wijkt de ECB-enquête niet of nauwelijks af van de herberekening door *Vermeulen. Nederland en Italië *deden helemaal geen moeite om bij meer rijken aan te kloppen, wat de onnauwkeurigheid van hun *resultaten verklaart.

Voor zijn herberekening deed *Vermeulen geen enkele enquête over. Hij stelde zijn vertrouwen in statistische wetmatigheden die in eerder academische onderzoek werden aangetoond. Op basis daarvan herschatte hij de enquêtegegevens voor het rijkste deel van de bevolking.

Een bijkomende controle deed hij door ook de vermogens uit de *Forbes-lijst van 400 rijkste mensen te gebruiken, die aan dezelfde statistische wetmatigheden zouden moeten voldoen. Voor België is die methode minder betrouwbaar, *omdat er slechts één Belg – Albert Frère – op de lijst prijkt. Toch maakt Vermeulen zich sterk dat ‘de schattingen redelijk accuraat zijn’.


Oneerlijk

Gabriel Zucman, professor aan de London School of Economics, *toonde eerder al aan dat vooral Europese rijkdom sterk onderschat wordt. Dat komt omdat rijken hun vermogen verborgen houden via *allerlei offshoreconstructies. In *Europa zit 10 procent van het *vermogen in belastingparadijzen, zo blijkt uit zijn schattingen. In de VS is dat 4 procent.

Volgens Zucman kunnen de nieuwe cijfers een grote invloed hebben op het fiscaal beleid. ‘Als de ongelijkheid groter is dan we dachten, kan het ons idee veranderen over de hoogte van de inkomensbelasting voor de rijksten of over een vermogensbelasting’, zei de onderzoeker aan persagentschap Bloomberg.

Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz is niet verbaasd over de cijfers. ‘We vermoedden al dat er een onderschatting was van de top 1 percent. Het gevoel groeit dat ons systeem gemanipuleerd en oneerlijk is’, zei hij aan Bloomberg.


DS, 08-08-2014 (Dries De Smet)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB