actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Op naar 5 miljard kijkers

Op naar 5 miljard kijkers

Microsoft begint met eigen tv-producties. Yahoo en Amazon doen hetzelfde. De Amerikaanse technologiereuzen roeren zich. Waarom net nu? En waar eindigt dit straks? Bij een wereld*-wijde markt met 5 miljard kijkers.

‘We staan aan het begin van een nieuw tijdperk voor televisie’, zegt Christoph Lindner, professor media en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. ‘De plannen waar bedrijven als Google en Apple al jaren over praten, worden nu realiseerbaar.’

Deze week maakte softwaregigant Microsoft zijn tv-projecten bekend. Die omvatten een Amerikaanse versie van de Zweedse succesvolle scifiserie Real humans, een comedyreeks rond Sarah Silverman en een realityreeks over straatvoetbal. De programma’s kunnen alleen worden bekeken door wie een Xbox One-spelconsole heeft. Naast de zes programma’s die nu zijn voorgesteld, zijn nog een hele reeks andere concepten in productie, waaronder een door Steven Spielberg geproduceerde tv-reeks gebaseerd op de Halo-games. Ook het internetbedrijf Yahoo begint met vier eigen comedyreeksen. Amazon van zijn kant is al een tijdje bezig met eigen tv-producties en kondigde vorige week een ‘settopbox’ aan waarmee die video op een tv-toestel kan worden getoond. Google heeft, volgens geruchten, eveneens zo’n settopbox klaar, Android TV.

Er valt duidelijk een patroon te bespeuren: de Amerikaanse technologiereuzen willen allemaal een stukje van de wereldwijde, digitale tv-koek. En daar menen ze drie dingen voor nodig te hebben. Ten eerste: een breed aanbod van populaire video (vooral films en series). Ten tweede: een kanaal om dat bij de kijker te krijgen, via tv, tablet en smartphone. En ten derde: een handvol eigen producties, om zich te onderscheiden. Pas nu is de technologie klaar om deze plannen, al enkele jaren oud, te realiseren, zegt Arnaud Dupont, directeur van Headway International, een bedrijf dat advies geeft aan zenders. ‘Bovendien duurt het jaren om de productie van eigen content op te starten.’ Die eigen content zal volgens Dupont wel beperkt blijven tot een handvol producties – Netflix maakte tot nog toe weinig meer dan House of cards en Orange is the new black.

Live televisie

Wat deze technologiebedrijven vooralsnog níét brengen, of zeer beperkt, is live televisie. Dat blijft de ontbrekende schakel. De grote Amerikaanse zenders houden voorlopig die boot af. Zij boeren immers nog prima: traditionele tv-reclame blijft enorm lucratief, en daarnaast kunnen ze hun beste reeksen wereldwijd in steeds meer vormen vermarkten (tv, dvd, video on demand).

Die Amerikaanse zenders zijn, na een golf van fusies, tegelijk ook de grote wereldwijde televisiestudio’s: Comcast/NBC/Universal, Disney/ABC, 21st Century Fox en Time Warner (eigenaar van CBS en HBO). Deze spelers hebben de schaal om producties als Mad men of Breaking bad te maken en wereldwijd te verdelen. Zij blijven dan ook veruit de machtigste spelers in het medialandschap.

De studio’s willen de fout vermijden die de grote muziekfirma’s enkele jaren geleden maakten: zij gingen in zee met één partner, Apple, die vervolgens het gros van de winsten uit de muziekverkoop naar zich toe zoog. ‘De studio’s hebben er belang bij de distributie te fragmenteren en zo de controle te houden’ zegt Arnaud Dupont. Ze gaan dus in zee met meerdere partners: traditionele zenders, kabelbedrijven, maar nu ook spelers als Google, Amazon en Netflix. Hoe meer distributiepartners, hoe meer potentiële kijkers en dus hoe meer winst. Traditionele televisie en digitale verdeling via het (draadloze) internet versmelten daarbij met elkaar.

‘De studio’s beseffen nu dat ze over een drietal jaar vijf miljard kijkers kunnen bereiken’, zegt mediafuturist Gerd Leonhard. ‘De gratis bittorrents die hen nu een doorn in het oog zijn, worden omgezet in een enorme wereldwijde cashmachine.’

Tv-makers zullen weliswaar veel minder krijgen per kijker dan met, bijvoorbeeld, een dvd, voorspelt Leonhard. Ze zullen hun programma’s moeten aanbieden tegen een lagere prijs en onder minder strikte voorwaarden. Maar die enorme potentiële markt zal dat meer dan goedmaken, meent hij. ‘En de winnaar wordt de consument.’ Goedkope abonnementen zoals die van Netflix (onbeperkt kijken voor 8 euro per maand) worden volgens hem de norm. KoloniserenDe internetbedrijven (Google, Yahoo, Amazon, Microsoft) zijn dus eerder partners dan rechtstreekse concurrenten voor de grote studio’s: ze vormen een extra afzetmarkt voor hun topproducties. Maar volgens Christoph Lindner zullen we geleidelijk wel steeds meer producties zien die niet eerst voor (Amerikaanse) televisie worden gemaakt, maar meteen voor wereldwijde verdeling via het internet. ‘Globaal circulerende programma’s worden de norm’, zegt Lindner. ‘De Amerikanen proberen het hele medialandschap nu te koloniseren’, zegt Lindner nog. ‘Apple, Google, Yahoo, Netflix: die werken voor een wereldwijd publiek.’ De Europese zenders moeten daarom dringend internationaler gaan denken, waarschuwt hij. Dat hoeft een lokale insteek niet in de weg te staan. ‘Breaking bad is erg Amerikaans, het speelt zich af in New Mexico, maar het is tegelijk ontworpen voor de internationale markt.’

Europese zenders kunnen wel eens weggeveegd worden, meent Lindner. ‘Ik kan mij zelfs een Europa zonder nationale zenders indenken. Dat is schrikwekkend, maar ook bevrijdend. Je zult overal ter wereld kunnen praten over The wire of Mad men. Maar het gevaar is een Amerikaanse monocultuur.’

DS, 09-04-2014 (Dominique Deckmyn)