actualiteitsforums - Enkele post bekijken - Internet-dominantie V.S. op de helling?

Wereld wil dat VS internet-regie opgeeft

Het internet is een mondiaal netwerk geworden, maar het Amerikaanse ministerie van handel beslist nog altijd over een paar cruciale zaken rond het web. De rest van de wereld hoopt dat deze week in Tunesië te veranderen.

Het internet is ongeveer 35 jaar geleden bedacht door het Amerikaanse leger, die het beheer over het snelle computernetwerk een tiental jaren later al overdroeg aan een particuliere instelling. Maar de bemoeienis van de Amerikaanse overheid was daarmee niet compleet verdwenen.

Vooral de basis voor het hele systeem, de namen van zogeheten domeinen (zoals .nl voor Nederlandse internetadressen en .com voor commerciële adressen), staat nog onder curatele van Washington. Weliswaar regelt de, inmiddels internationale, organisatie Icann (Internet corporation for assigned names and numbers) de toewijzing van namen, maar het ministerie van handel van de VS heeft hier nog een vetorecht. Dat wordt niet vaak gebruikt, maar onlangs haalde het puriteinse Amerika het recht toch weer even uit de kast om de domeinnaam .xxx (om sekssites makkelijk herkenbaar te maken) te verbieden.

Niet meer van deze tijd, zo'n Amerikaanse dominantie van een mondiaal telecommunicatienetwerk, menen zo ongeveer alle andere 169 landen die vanaf woensdag in Tunis de toekomst van het internet bespreken. Tijdens de tweede World Summit on the Information Society willen zij proberen de macht uit handen van de Amerikanen los te peuteren. Zes jaar geleden zouden ze daarbij Washington aan hun zijde hebben gevonden; toenmalig president Clinton kondigde in 1999 zelfs al de machtsoverdracht aan. Maar zijn opvolger Bush maakte begin dit jaar een draai van 180 graden en wil het Amerikaans vetorecht niet meer kwijt.

Opkomende grootmachten als China, India en Brazilië pleiten voor een democratischer beheer, door een internationaal orgaan dat een onderdeel kan zijn van de Verenigde Naties. De VS willen daar niets van weten, officieel onder meer omdat zo een enorme bureaucratie zou kunnen worden geïntroduceerd die de ontwikkeling van het internet zou kunnen verstikken. Bovendien zouden landen die niet zoveel op hebben met de vrijheid van meningsuiting, hun stempel kunnen gaan drukken op hét telecommunicatienet van de toekomst.

De Europese Unie is een groot voorstandster van het internationaliseren van het beheer. Maar tegelijkertijd ziet ook de EU de gevaren van bureaucratisering en vrijheid- beknottende overheidsinvloed. De Europese Commissie heeft daarom voorgesteld het beheer bij een soort Icann te laten, een particuliere stichting dus, en overheidsinvloed alleen toe te staan als het om principiële zaken gaat. De dagelijkse gang van zaken moet vooral aan de markt worden overgelaten. De Amerikanen zeggen niet te geloven in zo'n scheiding. Als 200 landen zich over principes mogen uitspreken heeft dat volgens Washington gegarandeerd invloed op de dagelijkse gang van zaken.

Namens Nederland is minister Brinkhorst van economische zaken deze week in Tunis. Hij verwacht niet dat er een akkoord over het internetbeheer bereikt kan worden. Het zou volgens hem al mooi zijn als de deelnemers het eens worden over de afspraak om een proces in gang te zetten dat ooit tot de 'gewenste internationalisering' kan leiden.

De Amerikanen kunnen ook zo'n proces al afwijzen, maar het is de vraag of dat in hun belang is. De rest van de wereld zou dan namelijk tot het instellen van een tweede internet kunnen besluiten, een nieuw net waar Washington dan helemaal niets over te zeggen zou hebben. Niemand wenst zo'n tweede wereldwijd web; de charme van één internet is juist dat zo alle informatie wereldwijd via één kanaal is te vinden en uit te wisselen. Maar als de VS de exclusieve sluiswachter van dat ene kanaal willen blijven, zouden veel landen toch voor een alternatieve route kunnen gaan kiezen.

Geen vrij woord in Tunis

Tunesië heeft de afgelopen maanden journalisten en webloggers de duimschroeven aangedraaid, zeggen organisaties als Amnesty International en Reporters sans Frontières. Voorafgaand aan de World Summit is volgens hen de toch al scherpe censuur verder verscherpt.

Zeven politieke activisten zijn sinds enkele weken in hongerstaking uit protest tegen het inperken van de vrijheid van meningsuiting in Tunesië. Vorige maand werd het de nieuwe, onafhankelijke journalistenvakbond onmogelijk gemaakt haar oprichtingscongres te houden.

Reporters sans Frontières maakt zich zorgen over de bewegingsvrijheid van de pers tijdens de VN-bijeenkomst. Temeer nadat vrijdag een correspondent van de Franse krant Libération op straat in Tunis werd aangevallen. Parijs heeft daarover bij Tunis geprotesteerd.

Trouw, 14-11-2005