Vermijd vuile lucht, blijf thuis
Je komt maar beter het huis niet uit. Tenminste, als je niet aan schadelijke roetdeeltjes blootgesteld wil worden.
In de auto tijdens de spits slik je er het meest, roetdeeltjes, of black carbon. Ook op de bus krijg je je deel, net als op de tram of de metro. Die laatste niet omdat ze zelf vervuilen maar omdat ze in de stad rijden. Te voet gaan, de fiets of de trein nemen, dat zijn de beste opties als je tijdens je transport niet te veel slechte lucht wil incasseren. (Maar fietsers ademen wel dieper en krijgen dus soms hogere doses binnen).
Whereabouts
Of beter nog, blijf thuis. Zeker als dat huis zich op de buiten bevindt.
Verkeerskundige Evi Dons (UHasselt, Vito) heeft het allemaal kunnen afleiden uit haar grootschalig onderzoek bij 62 Vlaamse proefpersonen tussen 20 en 60 jaar.
Die droegen zeven dagen lang in de zomer van 2010 en de winter van 2010-2011 een meetapparaat.
Naar bed hoefden ze het niet mee te doen maar voor de rest droegen de vrijwilligers het zoemende ding op zich. Het pompte voortdurend lucht om het gehalte roetdeeltjes te meten. ‘Leuk was het niet voor hen’, geeft Dons toe.
De proefpersonen moesten hun whereabouts noteren op een draagbaar computertje en hun localisatie werd via gps gelogd.
Dat leverde meer dan 10.000 uren gegevens op, en de registratie van meer dan 1.500 verplaatsingen.
Voor het eerst weten we nu wat de persoonlijke blootstelling aan roetdeeltjes betekent. Tot dusver hadden we daar alleen een algemeen beeld van.
Luc Int Panis, onderzoeker aan de Vlaamse onderzoeksinstelling Vito, schat het belang van het onderzoek van Dons daarom hoog in. ‘Het is de grootste dergelijke studie tot nu toe, wereldwijd,’ zegt hij. ‘Als er nu nog studies opgezet worden naar de gezondheidseffecten van roet zullen die rekening houden met de verschillende blootstelling van individuen, zelfs als die op hetzelfde adres wonen.’
Hij ziet er ook een basis in om een lokaal beleid te gaan voeren voor schonere lucht. ‘Fiets- en autoverkeer meer scheiden, bijvoorbeeld. En je kunt zelf iets doen als burger. Meer fietsen, wegblijven van grote wegen. Dit is geen ver-van-mijn-bedkwestie.’
Geen norm
Het probleem voor beleidsmakers is dat er geen normen bestaan voor black carbon. Voor fijn stof (van het kaliber PM10) is er een Europese norm, en die bedraagt 40 microgram per kubieke meter per jaar. Europa heeft 2013 uitgeroepen tot het Jaar van de Lucht maar het ziet er niet naar uit dat het snel normen voor roetdeeltjes zal uitvaardigen.
Roetdeeltjes worden vooral uitgestoten in het verkeer, met name door (oudere) dieselmotoren. Ze worden in verband gebracht met aandoeningen van hart- en bloedvaten. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat fijn stof en roetdeeltjes al in lage doses een schadelijk effect hebben op het lichaam. Ze dragen ook bij tot de klimaatverandering.
http://www.standaard.be/plus/20130912/ochtend/9#
DS, 12-09-2013 (TomYsebaert)