Het afgelopen jaar sloegen smeltrecords op de Noordpool experts met verstomming. Maar ook op de Zuidpool verdwijnt het ijs twee keer sneller dan gedacht.

De imposante ijsmassa's in het westen van Antarctica blijken zowat de snelst opwarmende regio op aarde te vormen. Tussen 1958 en 2012 is de gemiddelde temperatuur daar met 2,4 graden Celsius gestegen. Dat is een opwarming die drie keer hoger ligt dan het wereldwijde gemiddelde en twee keer zoveel als eerder onderzoek suggereert. Mocht de 25.900 vierkante kilometer ijs op het hele continent zo hard smelten, dan zou dat leiden tot een enorme zeespiegelstijging van ruim drie meter, van San Francisco tot Shanghai en van Londen tot Buenos Aires.

Gelukkig, zo melden de auteurs van het nieuwe onderzoek, warmt voorlopig enkel het westen van de Zuidpool zo snel op in de zomer. Tijdens de rest van het jaar en elders op het continent is het ijs nog intact en gelden diepvriestemperaturen. Het zee-ijs op Antarctica is de laatste jaren zelfs aangedikt dankzij noordelijke wind. Maar de glaciologen van de State University in Ohio, die hun bevindingen in vakblad Nature Geoscience publiceerden, zien hun onderzoeksresultaten wel als een alarmbel. Tot nu toe namen experts aan dat met Antarctica alles snor zat en de grote smelt het probleem van de Noordpool was.

"Maar uit onze metingen blijkt dat de almaar warmere zomers in West-Antarctica de balans kunnen verstoren aan de oppervlakte van het ijs", aldus hoofdauteur David Bromwich. Dat oppervlakte-ijs is in de westelijke Zuidpool erg fragiel. Het opwarmingseffect speelt zowel bovenaan, door de opwarmende atmosfeer, als onderaan, door het contact met de warmere oceanen. "Door de opwarming die we nu vaststellen kan de regio een nog grotere bijdrage leveren aan de zeespiegelstijging dan nu al het geval is", zegt Bromwich.

Boven het vriespunt
De afgelopen twintig jaar slonk de ijsmassa in westelijk Antarctica met 65 miljard ton per jaar. Sinds 1990 stijgt de zeespiegel dan ook elk jaar met 3,2 millimeter. De jaarlijkse 65 miljard ton ijswater uit Antarctica zorgt voor een tiende daarvan. Zelfs zonder directe smelt van de ijskappen, kan de snelle opwarming zorgen voor een verzwakking van de ijsplaten. Meer en meer ijs vloeit zo uiteindelijk in de oceaan.

Niet alleen de opmerkelijk fikse opwarming maar ook de onstabiele ondergrond van de ijskappen maken het gebied nog gevoeliger voor ontmanteling. Zo'n 14.500 jaar geleden moet een groot deel van het ijs zijn gesmolten, met een zeespiegelstijging van vier tot vijf centimeter per jaar tot gevolg. Tot nog toe is op de westelijke Zuidpool in de zomerperiode van 2005 een zeer intense smelting vastgesteld. Toen lagen de temperaturen dagenlang boven het vriespunt.

Einde discussie
Ook in het noordelijke deel van Antarctica zijn al ijsplaten ingestort. Het oostelijke deel zou minder gevoelig zijn voor smelt. "De Zuidpool begint op Groenland te lijken. Ook hier komt iedere zomer een smeltperiode terug", zegt Bromwich. De onderzoeker hoopt dat de discussie over het ijs op Antarctica hiermee is beslecht. Meetgegevens zijn vaak ontoereikend, soms door elektriciteitspannes tijdens de Antarctische winter.

Sommigen opperden al een tijd dat de ijsmassa op Antarctica intact blijft. Bromwich en co gebruikten computermodellen om de gegevens van het Byrd-station sinds 1958 te vervolledigen. "De resultaten illustreren hoe belangrijk het is over preciezere gegevens te beschikken. Alleen zo weten we wat er echt op de Zuidpool gebeurt."

bron: De Morgen (http://www.demorgen.be/dm/nl/5378/G...ndsnel-op.dhtml)

eigen mening: Antarctica warmt dus nog sneller op dan we verwacht hadden. En doordat Antarctica sneller opwarmt dan verwacht, doet de aarde dat automatisch ook, aangezien het ijs minder stralingen terug weerkaatst in de ruimte. Ik denk dat we, zoals M*rel hieronder al zei, dringend actie moeten ondernemen, want anders gaan we in grote moeilijkheden komen. En we beseffen volgens mij ook niet echt wat de impact gaat zijn van een zeespiegel die zelfs maar een halve meter zou stijgen, laat staan dat het meer is. Nu al spoelen landen weg in arme landen en moeten mensen dus noodgedwongen verhuizen. En het gaat jammer genoeg alleen nog maar erger worden. Actie is nodig en wel nu!