Na de langste formatie in de geschiedenis van ons land zag 1 jaar geleden Di Rupo I het levenslicht. Na een jaar regeren gaat de regering de geschiedenis in als diegene die na decennia communautair gekissebis BHV splitste, de strijd aanging met de hoge energieprijzen, maar ook heel moeizaam met een begroting over de brug kwam.

Op 1 december 2011 is de regering-Di Rupo gevormd. België zat toen exact 540 dagen zonder federale regering. Sindsdien is heel wat veranderd. Dat was ook broodnodig na een jaar van virtuele stilstand. Ons land betaalde toen een torenhoge rente, lag communautair helemaal overhoop en leek op economisch vlak de Griekse kant op te gaan. Wat heeft de regering-Di Rupo verwezenlijkt in dit eerste jaar, welke andere maatregelen staan er in de steigers en waar laat deze regering steken vallen?

Wat is er verwezenlijkt?

Wat het communautaire luik betreft, heeft Di Rupo I geschiedenis geschreven. Na decennia is de regering er eindelijk in geslaagd om zowel de kieskring als het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde te splitsen. Al blijft er wel discussie over hoeverre die splitsing geslaagd te noemen valt. Daarnaast is er dankzij een tweetalige commissie bij de Raad van State een oplossing voor de niet-benoemde burgemeesters in de Rand. Al toonden de gemeenteraadsverkiezingen in oktober dat nog niet alles in de faciliteitengemeenten van een leien dakje loopt.

De meeste andere onderdelen van het "Vlinderakkoord", zoals de zesde staatshervorming genoemd wordt, zijn nog niet uitgevoerd. De regering heeft voorrang gegeven aan een prioritair eerste deel van de staatshervorming (zie hierboven). Dat tweede deel laat wellicht nog eventjes op zich wachten. Het gaat dan onder meer over het overdragen van bepaalde bevoegdheden aan de regio’s en de afschaffing van de Senaat in zijn huidige vorm. Ook de samenvallende verkiezingen en de interne Brusselse staatshervorming zijn nog niet (helemaal) geregeld.

Naast de communautaire maatregelen, heeft de regering Di Rupo in het afgelopen jaar ook de pensioenen en de werkloosheidsuitkeringen aangepakt. Zo is de leeftijd van het brug- en vervroegd pensioen opgetrokken, moeten werkzoekenden sneller een job aannemen en is de wachttijd- en uitkering verlengd. Een laatste groot thema waar zwaar op is ingezet, is de fraudebestrijding, al wordt de regering hier verweten de ondernemers te viseren.

Ook verwezenlijkt, maar slechts heel moeizaam, is het begrotingsakkoord. Snelheid is dan ook Di Rupo zijn sterkste kant niet, denk maar aan de tergend langzame regeringsformatie vorig jaar. De premier liet zich opnieuw niet van zijn snelste kant zien bij het moeizame begrotingsoverleg voor 2013. Het was ook geen gemakkelijke klus, niet alleen moest de regering ettelijke miljarden besparen om binnen de Europese begrotingsnormen te blijven, er moest ook werk gemaakt worden van allerlei relancemaatregelen om de economie terug op de rails te krijgen.

In hoeverre die maatregelen effectief een positief effect hebben op het concurrentievermogen en de economie, wordt pas de komende maanden duidelijk. Verschillende oppositiepartijen verwijten Di Rupo een gebrek aan toekomstvisie en dat er te veel eenmalige maatregelen gebruikt zijn. Gevreesd wordt dan ook dat iedereen de gevolgen van de begroting van 2014 zal voelen.

Wat staat er in de steigers?

Lang niet alles uit het regeerakkoord is effectief al uitgevoerd, veel geplande maatregelen zijn tijdelijk in de koelkast beland, andere staan toch al in de steigers. Zo ziet het er bijvoorbeeld relatief goed uit wat de krachtdadige aanpak van geweld tegen holebi's en transgenders betreft, de wetsvoorstellen daarover zijn in behandeling. Ook de beloofde extra politieagenten zouden er volgend jaar komen.

Ook met de maatregelen om de energieprijzen op het gemiddelde van onze buurlanden te brengen, gaat het relatief goed. Er is een (tijdelijke) maximumprijs ingesteld en de verbrekingsvergoeding bij Electrabel is zelfs afschaft, iets wat de energieproducent al honderdduizenden klanten gekost heeft. Toch heeft de regering ook hier nog wat werk, zeker omdat die tijdelijke maximumprijs eind dit jaar afloopt. De regering zegt wel "in te grijpen als de prijzen vanaf januari te fel zouden verschillen van die in de buurlanden".

De hervorming van Justitie is ook nog niet op kruissnelheid. Zo zijn er al plannen en budgetten voorzien voor de verdere informatisering van Justitie, maar laat een concreet resultaat voorlopig op zich wachten. Idem voor de aangekondigde afslanking (eigenlijk halvering) van het aantal gerechtelijke arrondissementen. Ook het inhalen van de gerechtelijke achterstand laat voorlopig nog op zich wachten.

Bij de fraudebestrijding waren honderden nieuwe inspecteurs en controleurs beloofd. Die vacatures zijn ook effectief uitgeschreven bij Selor. Al is het nog even wachten op cijfers die aantonen dat die vacatures ook effectief ingevuld zijn. In de strijd tegen het zwartwerk in de horeca is de invoering van een kassaregistratiesysteem uitgesteld tot begin 2014.

Waar loopt het fout?

Het is uiteraard niet allemaal rozengeur en maneschijn. Di Rupo I heeft in het afgelopen jaar ook heel wat steken laten vallen of zelfs simpelweg onderdelen uit het regeerakkoord compleet naast zich neergelegd.

Zo stond er in het regeerakkoord onder meer dat België geleidelijk aan de volledige kernuitstap zou maken, zoals in 2003 door de paars-groene regering was vastgelegd. Die belofte wordt absoluut niet nagekomen. In juni is zelfs beslist om enkele reactoren zo'n 10 jaar langer dan voorzien open te houden.

Een ander heikel punt is de herstructurering van de NMBS. Hoewel de onderhandelingen daarover nog steeds lopende zijn, is tot nog toe nog geen akkoord bereikt. In het regeerakkoord was nochtans voorzien om die herstructurering tegen juni al rond te hebben. De minister van Overheidsbedrijven Paul Magnette (PS) wacht zelfs voorlopig om zijn burgemeesterssjerp op te nemen tot de herstructurering achter de rug is.

Ook de financiering van de usurperende bevoegdheden door de deelstaten is op de lange baan geschoven door ze te laten behandelen in werkgroepen. Die usurperende bevoegdheden zijn al naar de regio’s overgeheveld, maar worden nog federaal gefinancierd. De precieze omvang daarvan creëert heel wat spanning tussen de Vlaamse en de federale regering.

Een ander nijpend probleem waar Di Rupo I dringend werk van moet maken, zijn de leefomstandigheden in de gevangenissen. Hoewel het enkelbandensysteem recent nog is uitgebreid en er dit jaar al minstens 300 plaatsen zijn bij gekomen, is de overbevolking nog steeds schrijnend. België is enkele maanden geleden nog internationaal veroordeeld voor de slechte leefomstandigheden in de Belgische cellen.

Hoewel de regering ook blijft volhouden dat we niet (opnieuw) gerold zijn door de Fransen, doet de nieuwe redding van Dexia toch even de wenkbrauwen fronsen. België komt met meer geld dan Frankrijk over de brug, maar verlaagt daarmee wel het risico. Daarvoor moet ons land wel geld lenen, waardoor de staatsschuld stijgt. En doordat de waarborgvergoeding bijgesteld is tot bijna niets, is ons land ook een mooie bron van inkomsten kwijt. Daarenboven is het niet zeker of dit wel de laatste redding van de restbank is.

Relatief goed rapport

Er is dus nog een hele hoop werk aan de winkel, maar afgezien van bovenstaande problemen en als alles wat in de steigers staan effectief ook afgewerkt wordt, kan de regering-Di Rupo na slechts 1 jaar al een relatief goed rapport voorleggen. Communautair is de rust teruggekeerd en de rente staat historisch laag. Voorzichtigheid blijft natuurlijk geboden, want dit is uiteraard slechts een momentopname. Het blijft dus afwachten wat de rest van de legislatuur brengt. Gevreesd wordt dat we het beste van deze regering al gezien hebben.

Het feit dat de gemeenteraadsverkiezingen in oktober al zo'n grote invloed hadden op de federale regering, zegt veel over de samenhang van de ploeg. Door die lokale verkiezingen is onder meer het begrotingsoverleg uitgesteld en zijn twee ministers vervangen (Vincent Van Quickenborne en Paul Magnette). Dat belooft alvast niet veel goeds voor de krachtdadigheid van het beleid van de federale regering naar aanloop van de verkiezingen in 2014, wanneer de federale, Vlaamse en Europese verkiezingen samenvallen.

Pieterjan Huyghebaert

Bron: De Standaard

Mijn mening:
Tot spijt van wie 't benijdt, kan de regering Di Rupo na één jaar een relatief goed rapport voorleggen. We zijn er nog lang niet, maar ik denk dat het een positieve zaak is dat er na één jaar regeren al gezegd kan worden dat de regering al goede maatregelen neemt. Er zijn ook zaken geweest die mij de wenkbrauwen hebben doen fronsen. De begroting bijvoorbeeld had sneller klaar geweest moeten zijn. Ik ben blij dat er nu een begroting is. In tijden van crisis moeten we allemaal inspanningen doen. Een tijdje terug las ik in een artikel dat de federale overheid, onder leiding van de PS, meer de hand in eigen boezem steekt, meer bespaart op het overheidsapparaat en de sociale zekerheid dan de Vlaamse regering, die lasten verhoogd en vrijwel geen besparingen doet op het overheidsapparaat. Het is daar waar de N-VA wel haar verantwoordelijkheid neemt (en zelfs de minister van Begroting levert) en de federale regering op die punten countert. Dat is intellectueel onjuist.
De verkiezingen van 2014 liggen nog ver voor ons. Di Rupo moet nu het roer omgooien: de resultaten zijn er, de uitstraling ontbreekt. Maak werk van die uitstraling, premier!

__________________
"Zien wat juist is en het niet doen, is een gebrek aan moed."
Wouter Beke