"Firewall" tussen zaken- en depositobanken?

Een Europese werkgroep stelt voor dat banken verplicht hun risicovolle activiteiten zoals trading onder brengen in een juridische structuur die los staat van de gewone bankactiviteiten. Dat zou het spaargeld moeten beschermen.

De werkgroep heeft op verzoek van de Europese Commissie voorstellen uitgewerkt om de financiële sector te saneren en te voorkomen dat er opnieuw een crisis uitbreekt zoals in 2007 en 2008. De werkgroep stond onder leiding van Erkki Liikanen (boven links), de gouverneur van de Finse centrale bank en voormalig EU-commissaris.

De groep Liikanen heeft nu een aantal punten naar voor geschoven. Het meest opvallende daarvan is dat de banken verplicht zouden moeten worden om hun risicovolle activiteiten zoals trading onder te brengen in een aparte structuur die losstaat van de gewone bankactiviteiten.

Wel gaat de studie niet zo ver om een totale scheiding zaken- en depositobanken op te leggen. Dat zou enkel kunnen als een bank gered of ontmanteld moet worden. Het principe van de "universele bank" die een brede waaier van diensten aanbiedt, zou dus behouden blijven. Dat maakt de voorstellen wellicht ook gemakkelijker te realiseren, want de grootbanken zijn fors gekant tegen een totale scheiding.

Controle en sancties tegen topbankiers
Het rapport-Liikanen wil ook nog andere maatregelen, al zijn die al deels geformuleerd door andere instellingen. Zo zouden de banken verplicht worden om voldoende reserves en kapitaalbuffers aan te houden om eventuele problemen op te vangen. Dat is nu grotendeels al bepaald in de zogenoemde Basel III-akkoorden.

Tegelijk wil Liikanen een scherper toezicht op de financiële instellingen, maar ook op hun toplui. Zo zouden er criteria moeten komen voor wie er topmanager wordt of in de raden van bestuur zitting heeft.

Bankiers die zich niet houden aan de bepalingen of overdreven risico's nemen, zouden een beroepsverbod opgelegd kunnen krijgen of andere sancties. Nog opvallend: de studie stelt voor om de bonussen van topbankiers deels te vervangen door obligaties. Dat zou de vergoeding koppelen aan de prestaties en de resultaten.

Het rapport-Liikanen met adviezen wordt nu voorgelegd aan EU-commissaris voor Interne Markt en Diensten Michel Barnier (rechts boven). Die zal de voorstellen dan moeten uitwerken tot Europese wetgeving.

Select gezelschap van experts
De studiegroep werd geleid door de Fin Erkki Liikanen, ex-EU-Commissievoorzitter en nu voorzitter van de centrale bank in zijn land. Andere bekende namen zijn Jan Vanhevel, tot voor kort topman van KBC, Herman Wijffels van Rabobank, Monique Goyens (Europese consumentenvereniging) en Louis Gallois (EADS/Airbus).

Di Rupo reageert tevreden
Premier Elio Di Rupo (PS) reageert verheugd op de voorstellen van Liikanen. Die bepleit weliswaar geen volledige splitsing van zaken- en depositobanken zoals de premier eerder had gesteld, maar toch is Di Rupo tevreden met de richting die de EU wil uitgaan.

Hij vindt dat een goede weg om te voorkomen dat de overheden nog eens geld zullen moeten ophoesten om het financieel systeem overeind te houden.

De Nationale Bank voert intussen een gelijkaardige studie uit. Eind dit jaar zal die worden voorgelegd aan de regering.

di 02/10/2012 - 15:39
Update: di 02/10/2012 - 17:01
Bron: Deredactie

Dit is een prachtig initiatief dat naar mijn gevoel veel te laat komt. Ik begrijp dat er tijd nodig was om dergelijk plan volledig uit te stippelen, maar 5 jaar na de crisis van 2007 lijkt me toch ontzettend lang.
Het verplaatsen van de risicovolle activiteiten naar een aparte structuur is een zeer verstandige beslissing. Toch opvallend dat de grootbanken faliekant tegen een totale scheiding zijn.
Ik ga volledig akkoord met Liikanen die een scherper en strenger toezicht wil op de financiële instellingen én hun beruchte ‘toplui’. Vooral het idee om de bonussen (deels) te vervangen door obligaties lijkt mij een goed idee omdat zo de vergoeding kan worden gekoppeld aan de geleverde prestaties en de uiteindelijke resultaten. Ik deel ook de mening van Di Rupo als hij zegt dat dit een goede weg is om te voorkomen dat overheden (lees: burgers) geld zullen moeten ophoesten voor de ondoordachte beslissingen van de (groot)banken.