Wreedheid zonder grens


Wie in het spectaculair vernieuwde In Flanders Fields-museum in Ieper komt, ervaart de oorlog, de Groote Oorlog, van zeer dichtbij. De modernste multimediale technieken worden er ingezet om de bezoeker te laten aanvoelen wat het is, zo'n gewapend conflict. Aan het einde besef je nochtans dat de evocatie de werkelijkheid nooit echt kan benaderen. Niets kan je voorbereiden op wat het moet zijn om in het gedonder, de modder, het slijm, het bloed en de nooit aflatende angst gevangen te zijn. Bij de uitgang hangen banieren waarop alle belangrijke oorlogen sinds de Eerste Wereldoorlog staan opgesomd. Het Syrische conflict, begonnen in 2011, staat er, voorlopig als laatste. De boodschap van de lange lijst slachtingen van de jongste eeuw is onontkoombaar: we leren nooit bij.


Sinds deze week wordt het geweld in Syrië onomwonden een burgeroorlog genoemd. Wat dat betekent blijkt uit de stroom beelden die redacties de jongste dagen ontvangen. Geen burger, geen man, geen vrouw, geen kind zelfs, is er veilig voor een wreedaardigheid die geen grens en geen regels kent. Wat doe je met een close-up van twee bebloede kindervoetjes, in een onnatuurlijke kramp gevat? Wat doe je met beelden van de dode ogen van kleuters die je door klonters bloed heen aankijken? Niet enkele, geen tientallen, honderden.

Als journalistiek de roeping heeft om bekend te maken hoe het er in de wereld toegaat, dan is deze beelden niet publiceren geen optie. Dat zou schuldig verzuim zijn. Onze plicht om deze wreedheden bekend te maken, verplicht de lezer echter niet om er zonder reserve en zonder voorbereiding mee te worden geconfronteerd. Vandaar dat we ervoor hebben gekozen de meest directe en meest schokkende foto's alleen online te publiceren, vergezeld van een waarschuwing. Deze beelden vertellen de waarheid, maar een waarheid die ondraaglijk is en waarvan de kennis niet vrijblijvend kan zijn.

Van deze waarheid over de manier waarop het Syrische regime zijn eigen volk teistert, gaat ontegensprekelijk een appèl uit. Wie van deze beelden weet, kan niet meer overgaan tot de orde van de dag. Niets doen is geen verdedigbare keuze meer. Hier begint de onmacht. Zoals de internationale politiek reilt en zeilt, is een eenzijdige interventie van westerse zijde uitgesloten. Na Afghanistan en Irak volgt niet Syrië. Het bewind van Assad is ver voorbij het punt waarop politieke druk of een onderhandeling vrede kan brengen. De chaos die de internationalisering van het conflict kan uitlokken, is onoverzienbaar. Allemaal vreselijk waar. Maar wat nu?

Waar staan we, bijna honderd jaar na WOI? Zijn we gedoemd tot toekijken hoe in Syrië, maar bijvoorbeeld ook in Oost-Congo, mensenkinderen straffeloos worden verpletterd onder bruut geweld? Zijn dan echt alleen strategische overwegingen en internationaalrechtelijke precedenten belangrijk?


DS, 15-06-2012 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB