Onveilige wereld

Oscar van den Boogaard


Jongeren vinden geweld dagelijkse kost: twee op de drie werden al bestolen, een op de tien werd afgeperst. Ze doen zelden aangifte. In wat voor wereld leven wij?


Mijn antroposofische nicht heeft besloten haar kinderen naar een steinerschool te sturen, omdat de wereld al hard genoeg is. Het is een blije gemeenschap waarin de verbeelding van de kinderen voortdurend wordt geprikkeld. Euritmisch dansen, verhalen vertellen, rituelen.

De jongens en meisjes zijn lief, zacht en open. Beslist minder hard dan kinderen op normale scholen. Meer dan eens krijgt mijn nicht te horen dat antroposofische kinderen zich niet leren handhaven in de wereld. Dat doen ze toch wel. De weg van het station naar de school in het centrum van de stad is vol gevaren. De kinderen zijn al meerdere malen door hangjongeren beroofd en in elkaar geslagen. Niks geen lieve wereld.

Mijn nicht weigert haar kinderen met de auto naar school te brengen. Ze vindt dat ze moeten leren hoe ze streetwise worden. In deze maatschappij moet je leren rennen voor je leven.

Ik heb met hen te doen, die jonge mensen die zich vechtend door hun jonge leven moeten worstelen. Gisteren nog in de metro in Brussel. Je voelt het gevaar dat van groepjes asociale jongeren uitgaat. Als hyena's kunnen ze ieder moment toeslaan. Het kost veel verbeeldingskracht om je voor te stellen dat deze wereld te redden is.

Ik erger me er vaak aan dat veel jonge mensen in de openbaarheid zo afgesloten zijn, met hun koptelefoontjes op, hun kap om en hun smartphones in de hand. Hoe sociaal ben je als je alleen open durft te zijn via internet? Maar misschien is er wel een reden waarom ze zich afsluiten. Omdat ze die openbare wereld helemaal niet meer vertrouwen. Ik erger me ook vaak aan jonge mensen die hun ouders hun beste vrienden noemen. Ik heb al vaak geageerd tegen nestklevers. Nu denk ik dat het misschien het gevolg is van een verharde maatschappij.

Iedere keer als ik vanuit mijn dorp naar de stad rijd, houd ik stil aan de bushalte, laat mijn raampje zakken en vraag of iemand mee wil liften. Het zijn lessen in vertrouwen. Jonge mensen zeggen meestal nee. Alleen hoogbejaarden stappen altijd in. Misschien omdat ze niets te verliezen hebben? Waarschijnlijk omdat ze nog stammen uit de tijd dat mensen elkaar vertrouwden.

Ik ben opgegroeid in een veilige wereld. Ik kon gaan en staan waar ik wilde. Ik kon iedereen aanspreken, want niemand had mijn vertrouwen geschonden. Ik heb nooit straten of buurten hoeven te vermijden. Ik heb gelift naar Italïe, geslapen op het strand. Ik heb al mijn liefdes op het openbaar vervoer ontmoet. Jongeren in de 21ste eeuw kunnen in de openbaarheid niet meer onbezonnen zijn. Altijd op hun qui-vive.

De jonge mensen van nu stammen af van het tijdperk-Dutroux. Zij hebben meegeleefd met Julie en Melissa. Hun wereldbeeld is gevuld met pedofielen. En schietpartijen op scholen. Ze zijn zich bewust van zoveel gevaren.

Een paar weken geleden zag ik nog honderden kinderen bij Sint-Baafs in Gent ballonnen in de lucht laten tijdens een dag van Child Focus. Ik was zo ontroerd. Hoe kunnen ze die gevaren waaraan ze bloot staan een plaats geven? Tegenover de onveilige buitenwereld, moeten – in de 21ste eeuw meer dan ooit – het gezin, de vriendenkring, de school een wereld zijn waarin vertrouwen geoefend en koesterd wordt.

De jongeren hebben blijkens recent onderzoek ook weinig vertrouwen in de politie. Ze denken dat die niet kan verhelpen wat hen is overkomen. Die gelatenheid is beangstigend.

De openbare wereld is langzaam veranderd in een gure transitzone waarin mensen elkaar wantrouwend aankijken. Dat merk je als je portemonnee of je telefoon gestolen is en je gedwongen bent te bedelen. Toen het mij overkwam heb ik honderden mensen moeten aanspreken voordat ik even van iemand zijn telefoon mocht lenen. Ze keken me aan alsof ik een psychopaat was. Ik heb gescholden op al die mensen die mij negeerden of mij glashard zeiden dat ze me niet wilden helpen. Egoïstische klootzakken! Het is ieder voor zich en voor God is geen plaats.


DS, 07-06-2012 (Oscar van den Boogaard)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB