Heibel over spellingwijziging 
Een nieuw Groene Boekje maakt nog geen nieuwe spelling. Dat willen de ministers van de Nederlandse Taalunie graag benadrukken. Maar het lijkt erop dat de nieuwe Woordenlijst de spelling van 1995 niet vereenvoudigt, alleen verandert.
Twee keer wordt het Groene Boekje aan de pers voorgesteld: vandaag door de Taalunie, die zal uitleggen wat er nu allemaal veranderd is, en een keer door de uitgever Lannoo, die ons eindelijk laat bladeren in het kleinood. Zaterdag kan de gebruiker het dan ook kopen.
Weinigen hebben de Woordenlijst Nederlandse Taal, zoals het boekje officieel heet, al ingekeken. Toch zijn de gemoederen nu al aan het verhitten. Toen de geactualiseerde versie in april werd aangekondigd, werd immers ook bekendgemaakt dat die lijst niet alleen nieuwe woorden zou bevatten, zoals gsm en sms. Er kwamen ook een paar ,,aanpassingen'' van de regels die sinds de spellinghervorming van 1995 van kracht zijn. Maar het ging niet om een nieuwe spelling, benadrukte De Taalunie bij elke gelegenheid .
De gebruikers onthaalden dat op de nodige scepsis. ,,De ministers (...) proberen de indruk te wekken dat er niets verandert, maar ondertussen passen ze de spelling wel weer aan'', schreef Gert Meesters van de Université de Liège op onze opiniepagina's (DS 27 april). Concreet dan maar: hoeveel woorden schrijven we voortaan anders? Op de persconferentie van de Taalunie in april werd gesproken over 2.700, Lannoo heeft het in zijn reclamefolder Het groenste boekje over 9.000. ,,We hebben het aantal iets te groot gecommuniceerd'', bekent Gunther Spriet van Lannoo. ,,Bij die 9.000 hadden we ook de woorden geteld die zijn weggevallen uit de versie van 1995. Mijn laatste cijfers spreken van 4.000 woorden waarvan de spelling of de afbreking is gewijzigd.''
,,In maart kwamen we inderdaad uit op ongeveer 2.700 woorden'', zegt Ilse Van Bladel van de Taalunie. ,,Maar het bestand is pas op 15 juli bevroren. Na de wijzigingen in de laatste fase houden we nog 1.000 woorden over met 'verschillen op trefwoord'.'' Met andere woorden: samenstellingen met het woord aids, die voortaan geen koppelteken meer krijgen, telt de Taalunie voor één wijziging; Lannoo telt alle samenstellingen mee die in het nieuwe Groene Boekje staan.
De Taalunie heeft het consequent over ,,hele kleine wijzigingen in de spelling''. ,,Wij willen natuurlijk zoveel mogelijk de rust bewaren'', geeft Van Bladel toe. ,,Een commerciële uitgever zal liever benadrukken hoe nieuw zijn uitgave is.''
,,De Nederlandse Taalunie minimaliseert het aantal aanpassingen'', zegt Ludo Permentier, de taalbewaker van De Standaard , ,,wegens de weerstand die de nieuwe spelling van 1995 heeft opgeroepen. Maar ik denk dat er meer verandert dan ze toegeven. Voor de spellingsbijlagen die De Standaard vanaf volgende maandag publiceert, heb ik alles op een rijtje gezet. Ik kom uit op veertig regels. Dat vind ik heel veel.''
,,Sommige regels hebben maar betrekking op een paar woorden. Voor het nieuwe Groene Boekje is bijvoorbeeld nagegaan hoe we Japanse woorden schrijven in het Nederlands. Meestal is dat met een 'u', soms met een 'oe'. Er is beslist voortaan sushi en tsunami te schrijven, met 'u'. Maar om het verkleinwoord van haiku dan niet als haikutje te moeten schrijven, is een extra regel bedacht: een woord dat eindigt op een 'u' die als 'oe' wordt uitgesproken, krijgt een apostrof. Haiku'tje, dus. Die regel is op maar twee woorden van toepassing: haiku en tiramisu.''
Paardebloem wordt straks tot opluchting van velen paardenbloem, maar historische periodes, zoals de Middeleeuwen, moeten vanaf dan met een kleine 'm'. De Honderdjarige Oorlog houdt hoofdletters, want dat is geen periode, maar een gebeurtenis. Dat ruikt toch naar spellinghervorming.
Vanaf 14 uur: www.taalunie.org
Van onze redactrice Inge Schelstraete, DS, 13-10-2005